NATO’ya Uçak Seçimi F-35

APH-1543.jpg

 

 

ABD bu F-16 hikayesinden ders almıştı. Bu sefer F-35 üretimini önceden ortaklık kurarak devreye sokacaktı. Yani tüm sermayeyi kendisi yatırmayacak, üretime katılanlar sermaye koyacaklardı.

Sermaye sahipleri 3 sınıfa ayrıldı.

1. sınıfta $2.5 milyar ile Birleşik Krallık yer alır. Bu nerede ise tüm maliyetin %10 kadardır.>[Tabi planlanan! Maliyetin – şu an planlamanın %71 üzerine çıkılmış olup, %100’e varması beklenmektedir],

2. sınıfta $1 milyar ile İtalya ve $800 milyon ile Hollanda var.

3. sınıfta ise $195 milyon ile Türkiye; $160 milyon ile Kanada, $144 milyon ile Avustralya; $122 milyon ile Norveç ve $110 milyon ile Danimarka bulunmakta.

İsrael ve Singapur Güvenlik İşbirliği Ortağı olarak para yatırmadan (Security Cooperative Participants - SCP) katılacaklar.

Japonya ise tüm montajı kendisi yapmak üzere satın alacağını duyurdu.

Karar güzel ama sorunlar baş edilemez durumdadır.

F-16’nın yerini almasını planladıkları bu uçak, hiçbir denemeden geçememekteydi. En son yapılan İt Dalaşı F-16 karşısında F-35’in ne kadar aciz durumda kaldığını göstermişti. Üstelik F-16’da iki adet kanat altı ek yakıt üniteleri vardı, F-35’e ise çıplaktı. Ne yakıt ünitesi ne de silah yüklenmemişti.

Bütçe arttıkça teslim tarihleri de geriye ötelenmekte idi. Değişik amaçlı modelleri ile sanki birbirinden ayrı uçaklar olmaya doğru gitmekte idi. F-35A, 9 G dayanıklılığa göre üretilirken F-35B’nin 4,5 G olarak üretilmesi planlanmıştı. F-35, 2009’da ABD Deniz Kuvvetlerine ilk verilişinden sonra testleri geçemeyince 2014’de yeniden tasarım ile İnsansız Hava Aracı olarak kullanılmasının daha iyi olacağına karar vermiş ve çalışmalar yeniden başlamıştı.

Şu an için F-35 sipariş eden ülkeler Avustralya 72, Birleşik Krallık 48, İsrail 33, Hollanda 8, İtalya 6, Türkiye 6, Japonya 5, Norveç 4 uçak ile sıralanmaktalar. Halen planlama safhasında olduklarından ABD Kara, Hava ve Deniz Kuvvetleri henüz bir sipariş vermemişlerdir.

16 Kasım 1996 senesinde imzalan ortaklık senedinden 2014 senesine gelindiğinde program, bütçeyi $163 milyar aşmasına rağmen öngörülen sürenin 7 yıl gerisinde kalmış olması işlerin hiç de iyi gitmediğinin göstergesi.

Ayrıca yerini almasını planladıkları uçaklara göre F-35’in işletme giderleri %79 daha pahalı çıkmakta. Üretim masrafı ise diğerlerine göre %68 daha fazla tutmakta. Asıl önemli olan “görüş kaybı”. İkili savaşta yerini almasını düşündükleri uçaklara göre daha az görüş sahasına sahip olması, avlanmasını mümkün kılan bir eksiklik. Hele 52 saat süren “motor değişimi” şu an planlanan iki saat öngörüsü ile çok komik bir durum arzediyor. F-16 için “Joy-Stick” bir yenilik ve alışılması gereken bir durumdu. Şimdi F-35’e “dokunmatik ekran” konuluyor. Elbet bir savaş uçağında buna alışmak, tepki süresi ile ilintili olmalı. Deneme pilotları ise dokunmatik ekranı “geri kalmış” olarak tanımlıyorlar. 2014 Kasımında Çin’in ilan ettiği Ufuk Gözlemcisi (JY-26 Skywatch-U UHF 3-D long-range surveillance radar system) Uzun Mesafe Gözetim Radar Sistemi bu uçağın gizlenme kabiliyetini de sıfıra indirmiş durumda.

Görünen o’dur ki, artık Pilotsuz Savaş döneminde Pilotlu Savaş uçağı yapmak, sadece birilerine para kazandırır.

Asıl savaş Eğitimde yapılan, yapılacak olan savaştır.

 

081104

www.servetbasol.com

servetbasol@hotmail.com