Türkçe
Havacılık Sözlügü - VocaTurk - Aviation Vocabulary in Turkish
|
Havacılık |
Deyim ve Kısaltmalar |
Sözlüğü |
|
|
|
Servet
BAŞOL |
ATCo 216 |
FOO 56 |
|
5.düzenleme-sb
Havacılık
Deyim ve Kısaltmalar Sözlüğü
141016
Önsöz; İlk defa bir SHGM Talimatı (SHT OPS-1) 232
adet tanım ve kısaltma ile yayınlandı. Bu güne kadar SHGM’nün
tüm yayınları içerisindeki tanım ve kısaltmalar toplamı, bu adede
yaklaşamıyor bile. 04.02.2014 tarihinde yayınlanan SHT HES-r1,
99 adet tanım ile ikinciliğe oturdu. Bu nedenle de VocaTurk
4. baskı, 10. 07 2011 tarihinde yayınlanan Annex 18
ve 01.07.2013 tarihinde yayınlanan Annex 19 ile de
bu 5.ci baskı, benim için zorunlu hale geldi. Resmi tanımların eski talimat ve
yönetmeliklerle çakışması olası olsa bile, Anayasa Md.90 son ve hem de “Bu
Talimatta belirtilmeyen tanımlar için ülkemizin üyesi bulunduğu uluslararası
sivil havacılık kuruluşları tarafından yayımlanan dokümanlarda belirtilen
tanımlar geçerlidir” ifadesi, bu sözlüğün yeniden düzenlenmesine neden
olmuştur. Doğaldır ki sözlüğü bir temele oturtacak ve
uluslar arası sözleşmeler gereği ICAO yayınlarını temel alarak işe
başlayacaktım. Ne de olsa kanun olarak kabul ettiğimiz tanımların asıllarını
bilmek zorundayız. Sırası ile Ek’ler
(Annex’s) , sonra Doc.9713 ve ilgili diğer
belgeler, sonra bazı EU OPS-1 terim ve kısaltmaları ile DHMI’nin
bazı eğitim kitaplarından da ilgili verileri kullanarak içeriğini
zenginleştirmeye çalıştım. Türkçe çeviri ve mesleki kavramların ifade
edilmesi, sadece yapılan işi iyi bilmekle sınırlı olmayıp, konuşulan dili ne
kadar iyi bilip yazdığınıza bağlı bir beceri ile de orantılıdır. Bu beceriyi hukuk ile birleştirmek ise
apayrı bir eğitim süreci gerektirir. Havacılıkta 45 seneyi geride bırakmış,
yabancı dilde sayısız mesleki kitap yazmış biri olarak, yazdıklarım arasında
en zorlandıklarımın “Türkçe” yazdığım kitaplardır dersem şaşırmayın. Tüm sözcükler yer almamış olsa bile,
mesleki temel sözce ve kısaltmalara yer verilmeye çalışılmış, Yabancı terim
ve kısaltmaların çevirisi tarafımdan yapılmış olup diğer ulusal
kurumlarımızın yaptığı tanımlar (adı parantez içerisinde) verilmiştir. ‘Mektepli’ ve ‘Alaylı’ herkesin elinin
altında olması gerektiğine inandığım bu sözlük, NGAP kapsamında Havacılık
İngilizcesi bilen öğrenci yetiştirmeye başlanana kadar elimizin altında
olması gerektiği inancındayım. Sevgilerimle |
|
Servet BAŞOL ATCo-216 & FOO-56 141016 |
|
|
|
|
|
English |
Türkçe |
|
|
A Alpha |
(AL-FA) ( • – ) |
Abeam |
Kerteriz
(dik açı) |
(SHY-Deniz) Herhangi bir cismin yönü ile esas
alınan yön arasındaki açı. (DHMI) Bir
uçağın; bir fix, nokta veya yerin yaklaşık 90º
sağında veya solunda olmasını ifade eder. Bu terim, kesin bir noktadan çok
genel bir konumu gösterir. |
|
Ability |
Yetenek |
(DHMI) Hava Trafik
Kontrolörlerinin seçiminde esas olan, iş konusunda özel eğitim almadan veya
tecrübe kazanmadan kişinin işin koşullarına yatkınlığı ve kendisinden
katabileceği zihinsel yeterliliktir. |
|
Ability
Tests |
Yetenek
Sınavları |
(DHMI) Yetenek Testleri: Bilgisayar aracılığı ile veya yazılı olarak farklı
konulardaki yeteneklerin sınanması. (Örnek, hafıza, dikkat, sezgi, üç boyutlu
düşünebilme kabiliyetleri) |
|
Ab
Initio Trainee
Controllers |
Başlangıç
Eğitimindeki Kontrolörler |
(DHMI) Kontrolör Adaylarına Verilen Başlangıç
Eğitimi: Konu ile ilgili deneyimi
olmayan adaylara, teorik yeterlilik kazandırabilmek için verilen temel
eğitim. |
|
Abort |
Sonlandırma |
(DHMI) İptal Etmek: Önceden planlanmış bir uçak hareketinin iptal
edilmesi veya yarıda kesilmesidir. |
|
Above Mean Sea Level (AMSL) |
Ortalama
Deniz Seviyesinden olan Yükseklik |
Absolute Accuracy |
Kesin
Doğruluk |
(DHMI) Dünya koordinat
sistemine göre tanımlanmış bir noktanın, küreselleşmeden kaynaklanan sapma
oranı. |
|
Absolute Co-Ordinates |
Kesin
Eş-Düzenler |
(DHMI) Kesin Koordinat: Bir noktanın dünya koordinat sistemine göre yerinin
tam olarak belirlenmesi. |
|
Accelerometer |
Hızlanma
Ölçer |
(DHMI) Hızlanma Ölçüsü: Uzunlamasına-yanlamasına-dikey (üç boyutlu) olarak
hız ölçülmesinde kullanılan cihaz. |
|
Accelerate-stop distance available (ASDA) (Annex-6) The length
of the take-off run available plus the length
of the stopway, if provided. |
Kullanılabilir
hızlanma-durma mesafesi (Annex-6, 14) Kullanılabilir kalkış koşu
mesafesine eğer varsa ilave edilen, durma uzantısı uzunluğu. |
(SHT OPS-1) Mevcut
hızlanma-durma pist uzunluğu (SHT HES-r1) Beyan
edilen mesafeler – Mevcut hızlanma - durma mesafesi (ASDA). Kalkış
koşusu için mevcut pistin uzunluğu artı, varsa, durma uzantısının uzunluğu. (DHMI) accelerate-stop distance available - mevcut hızlanma-durma mesafesi; Mevcut
kalkış koşu mesafesi artı, varsa, durma uzantısının uzunluğu. |
|
Acceptability |
Kabul
Edilebirlik |
(DHMI) Kullanıcının
bir sistemin varlığını ve kullanımını kabul etmesi ile gerçekleşir. Pratikte
kullanıcı ihtiyaçları karşılanmıyorsa sistem atıl duruma düşebilir. |
|
Acceptance
Tests |
Kabul
Sınamaları |
(DHMI) Kabul
Etme Testleri: Sistem kurucu (mükellef) ile idari kurum arasındaki
şartnameye göre radar sistem performansının etkin kullanımının analizi ve
projeye uygunluğunun belirlenmesi süreci. |
|
Accepting
Unit |
Teslim
Alan Birim, Kabul eden Birim |
(DHMI) Kabul Eden Ünite - accepting unit; Uçağın kontrolünü üstlenecek bir sonraki kontrol
ünitesi. |
|
Accept |
Kabul |
Acceptance |
Kabul
Etme, Onaylama |
Accident ACCID; aircraft accident (Annex-17
- Doc.9713) An occurrence
associated with the operation of an aircraft which takes place between
the time any person boards the aircraft with the intention
of flight until such time as all such persons have disembarked, in which: a)
a person is fatally or seriously injured as a result of: - being in the aircraft, or - direct contact with any part
of the aircraft, including parts which have become
detached from the aircraft, or -
direct exposure to jet blast, except when the
injuries are from natural causes, self-inflicted or inflicted by other persons,
or when the injuries are to stowaways
hiding outside the areas normally
available to the passengers and crew; or b)
the aircraft sustains damage or structural failure which: -
adversely affects the structural strength, performance or flight characteristics
of the aircraft, and -
would normally require major repair or rep-lacement
of the affected component, except for engine failure or damage, when
the damage is limited to the
engine, its
cowlings or accessories;
or for damage limited to propellers, wing tips, antennas,
tires, brakes, fairings, small dents or puncture
holes in the aircraft skin; or c)
the aircraft is missing or is completely inaccessible. Note I.- For statistical uniformity only, an injuty resulting in death within thirty days of the date of the
accident is classified as
a fatal injury by ICAO. Note 2.- An aircraft is considered
to be missing when the official
search has been terminated and the wreckage has not been located. Note 3.- The type of unmanned
aircraft system to be investigated is addressed in 5.1. Note 4.- Guidance for the determination of aircraft damage can be found in Attachment G. |
Kaza (ACCID)
Hava
aracı Kazası (Annex-17 - Doc.9713) İşletme amacıyla sefere verilen bir hava aracında; sakatlıkların doğal
nedenlerden meydana gelmesi, kişinin kendisinin neden olması ya da başka
birilerinin neden olması ya da normal olarak yolcu ve ekibin kullanımına
ayrılmış sahaların dışında saklanarak kaçak dolaşım sırasında meydana
gelenler hariç; yolcunun uçmak için binişe başladığı andan tüm bu yolcuların
terk ettiği ana kadar geçen süre içerisinde meydana gelen olay ki; a)
bir kişinin - hava aracında
bulunması nedeniyle - hava aracının,
sökülmüş dahi olsa, herhangi bir kısmıyla doğrudan teması nedeniyle, - motor itiş gücünün
doğrudan etkisi altında kalması nedeniyle ölümcül ya da ciddi yaranlaması,
ya da b) hava aracının hasar ya da yapısal kusuru
sonucu; - hava aracının
yapısal gücünün, veriminin ya da uçuş karakteristiğinin olumsuz etkilenmesi,
ve - motor kapakları,
ya da eklentileri, kanat uçları, antenleri, lastikler, frenler, kaplama,
küçük ezikler ya da uçağın gövdesindeki delikler dışında, genelde motor
arızası ya da hasarı sonucu büyük bakım ya da değiştirme gerektiren
etkilenmiş bileşkeler (component), c) hava aracının kayıp ya da tümüyle erişilemez
oluşu, Not-1: Sadece istatistiksel birlik
amacıyla yaralanma, olayın meydana geldiği günden itibaren 30 gün içerisinde
ölümle sonuçlan-dığında kaza, ICAO tarafından
ölümcül yaralanma olarak nitelenir. Not-2: Bir hava aracının resmi
araştırmanın bittiği ve enkazın yerinin tesbit
edilemediği hallerde, hava aracı kayıp addedilir. Not-3: İnsansız hava araçları sistem
araştırması 5.1’e göre yapılacaktır. Not-4: Uçak hasar tespiti rehberi
İlave G de bulunmaktadır.. |
(SHY 13) Hava-araç kazası; Uçuş harekatı esnasında, kişilerin tali nedenlerle ve veya kendi kendini veya birbirlerini yaralamaları veya uçuş ekibi ve yolcular için ayrılan yerler dışında saklanarak kaçak seyahat edenlerin yaralanmaları hariç olmak üzere, hava-aracı içinde veya hava aracından kopan parçalarda dahil olmak üzere hava-aracının herhangi bir parçasının çarpmasıyla veya hava basıncına maruz kalmak suretiyle çok ağır veya derecede yaralanması, motor ve aksesuarlarda meydana gelen arıza ve hafif hasarlar hariç olmak üzere hava-aracının fiziksel yapısının veya performansının ve uçuş karakteristiğinin menfi yönde etkilendiği ve bunların değiştirilmesi veya tamirini gerektirecek derecede hasar ve arızalanması, hava -arasının kaybolması veya enkaza ulaşılamayacak bir yere düşmesi ile sonuçlanan olaylar. (SHY 13) Hava-aracı yer kazası; hava - aracının uçuş harekatı dışında bakım, onarım, arıza giderilmesi,
yerde çalıştırılması, yer araçları veya insan gücü ile yer değiştirilmesi
esnasında araç çarpmaları veya yangın, tabi afetler ve diğer sebeplerle
hasara uğraması veya arızalanması ile sonuçlanan olaylar. (SHY 13) Küçük kaza; uçuş harekâtı esnasında bir veya daha fazla hava - aracının hafif
hasara uğraması ile sonuçlanan hasarlar. (SHY 13) Büyük kaza; uçuş harekâtı esnasında bir veya daha fazla hava - aracının ağır hasara uğraması ile sonuçlanan kazalar. (DHMI) Kaza; accident; Uçuş
amaçlı olarak herhangi bir personelin uçağa binmesi ile söz konusu personelin
tamamının uçağı terk etmesi arasında geçen sürede, uçak operasyonlarıyla
ilgili olarak tanımlanan: a. Bir kimsenin ölümcül veya ciddi yaralanma durumları;
b. Uçaktan kaynaklı hasar veya yapısal yetmezlik
durumları: - Uçağın yapısal
dayanıklılığının, performansının veya karakteristiklerinin olumsuz etkisi, - Normal olarak tamir
veya etkilenen parçanın değiştirilmesini gerektiren haller, motor arızası
veya hasarı hariç, hasar motorla sınırlandırıldığında motoru çevreleyen metal
aksam ve aksesuarlar veya; pervanelerle, kanat uçlarıyla, antenlerle,
frenlerle, lastiklerle, uçağın aerodinamik yapısı ile uçak kaportası
üzerindeki küçük oyuklar/çöküntüler veya deliklerle sınırlandırılmış hasarlar;
veya c. Uçağın kayıp ya da uçağa
ulaşılamaması durumu |
|
Accident Data Report |
Kaza
Veri Raporu |
(DHMI) Kaza
Bilgi Raporu: Uçak kazası soruşturma raporunu ifade eder. |
|
Accuracy - system accuracy (Doc.9713)
A degree of conformance between the estimated or measured value
and the true value. Note.- For measured positional data the
accuracy is normally expressed in terms of a distance from a stated position within which there is a defined confidence of the true position falling. |
Hassaslık
– Doğruluk.
Sistem Hassaslığı (Doc.9713) Tahmin edilen ya da ölçülen değer ile gerçek değer arasındaki uyum
derecesi. Not:
Ölçülmüş durum verilerine göre hassaslık, genelde durumun gerçek değer
sapması ile ifade edilen tanımlanmış güvenli mesafesidir. |
(SHT HES-r1) Doğruluk: Öngörülen veya ölçülen
değer ile gerçek değer arasındaki uygunluk derecesi. Not. - Ölçülen konumsal
veriler için, doğruluk normalde, gerçek bir konuma belirli bir güven duyulan
ve belirtilen bir konuma olan bir mesafe bakımından ifade edilmektedir. (DHMI) Doğruluk
- accuracy; Öngörülen veya ölçülen değer ile
gerçek değer arasındaki uygunluk derecesi. |
|
Accountable |
Sorumlu
|
Accountable Manager (EU
OPS-1, Art.1,175.h) The operator must have nominated an accountable manager acceptable to the Authority who has corporate authority for ensuring that all operations and maintenance activities can be financed and carried out
to the standard required by the Authority. |
Sorumlu
Müdür (EU
OPS-1, Art.1,175.h)
İşletici, tüm işletme ve bakım
faaliyetlerinin finanse edilmesini ve Otoritenin gerekli kıldığı
standartlarda yürütülmesini sağlayacak kurumsal yetkiye sahip, Otorite
tarafından kabul edilebilecek bir sorumlu
müdür görevlendirmek zorundadır. |
(SHT OPS-1, Md.36/8)
İşletici, tüm operasyonların ve bakım faaliyetlerinin finanse edilmesini ve
Genel Müdürlüğün gerekli kıldığı standartlarda yürütülmesini sağlayacak
kurumsal yetkiye sahip, Genel Müdürlük tarafından kabul edilebilecek bir sorumlu müdür görevlendirmek
zorundadır. (SHY 6a Md.20.a) Sorumlu Müdürün; işletmecinin tüm
operasyonlarının ve bakım aktivitelerinin Genel Müdürlük tarafından gerekli
kılınan standartları ve işletmeci tarafından tanımlanan ilave şartları yerine
getirmek üzere finanse edebilecek ve yürütecek, ayrıca işletmeyi tek başına
temsil edecek yetkiye, (SHY 145, Md.13.a) Sorumlu müdürün; bakım kuruluşunun
tüm faaliyetlerini ve bakım aktivitelerini Genel Müdürlük tarafından gerekli
kılınan standartları ve tanımlanan ilave şartları yerine getirmek üzere
finanse edebilecek ve yürütecek, ayrıca bakım kuruluşunu tek başına temsil
edecek yetkiye sahip olması ve müşteri tarafından istenen tüm bakımın bu
Yönetmelik şartlarına göre yapılmasını sağlaması ve bu Yönetmelik ve JAR–145
konularında temel bilgiye sahip olması gerekir. Sorumlu müdür, emniyet ve
kalite politikasını kurmaktan ve geliştirmekten sorumludur. (SHY-M, Md.31.a) Tüm
uçuşa elverişliliğin sürekliliği yönetim faaliyetlerinin bu Yönetmeliğe uygun
olarak yürütülmesinden sorumlu bir yönetici tayin eder. Sorumlu yöneticinin; kuruluşun tüm faaliyetlerini ve
aktivitelerini Genel Müdürlük tarafından gerekli kılınan standartları ve
tanımlanan ilave şartları yerine getirmek üzere finanse edebilecek ve
yürütecek, ayrıca kuruluşu tek başına temsil edecek yetkiye sahip olması ve
müşteri tarafından istenen tüm faaliyetlerin bu Yönetmelik şartlarına göre
yapılmasını sağlaması ve bu Yönetmelik ve Part-M ve
SHY 145-01/ Part–145 konularında temel bilgiye
sahip olması gerekir. Sorumlu yönetici,
emniyet ve kalite politikasını kurmaktan ve geliştirmekten sorumludur. (SHT 121-23, Md.5.a) Genel Müdür: SHGM tarafından
tanımlanan standartlar ve işletme tarafından getirilen ek standartlara uygun
olarak bütün uçuş ve yer harekatı, uçuş eğitimi ve bakım faaliyetlerinin
uygulanmasını güvence altına almaktan sorumlu ve bunlar için gereken mali
kaynak kullanım yetkisine sahip, SHGM tarafından organizasyonda onaylı en üst
düzeyde sorumlu müdür olarak kabul
edilen yetkilidir. (SHY-CNS/KYS) Sorumlu yönetici: Genel Müdürlük tarafından tanımlanan
standartlar ve HSHS tarafından getirilen ek standartlara uygun olarak CNS
hizmetlerini güvence altına almaktan sorumlu en üst düzeyde idareci olarak
kabul edilen yetkiliyi, |
|
Accounting Management |
Muhasebe
İdaresi |
(DHMI) Muhasebe
İdaresi: Kaynak kullanımında, maddi ve idari sorumlulukların yerine
getirilmesini sağlayan sistem. |
|
Acknowledgement |
Onaylama,
tanıma |
(DHMI) Onaylama:
Kontrolörün durumdan haberdar olması veya uyarılması için özel durumlarda
gönderilen, uyarı veya hatırlatma mesajı. (DHMI) acknowledgement
– onaylama; “Mesajımı aldığınla ve mesajı anladığınla ilgili beni
bilgilendir”. (Kontrolörün durumdan haberdar olması veya uyarılması için özel
durumlarda gönderilen, uyarı veya hatırlatma mesajı.) |
|
Acknowledgement Message |
Onay
İletisi |
Acrobatic Flight (Doc.9713) Manoeuvres intentionally performed by an aircraft involving an abrupt change in its attitude, an abnormal attitude, or an abnormal variation in speed. |
Akrobatik
Uçuş (Doc.9713) Bir hava aracının davranışındaki sıradışılık, sıra dışı davranışlar ve süratindeki sıra
dışı değişikliklerin istenerek yapılması. |
(DHMI) Bir hava
aracının genel durumunda istenilerek yapılan manevralarla meydana getirilen
ani değişiklik, normal dışı bir olay veya hızındaki anormal değişikliklerle
yapılan uçuştur |
|
Acts of Unlawful
Interference (Doc.9713) These are acts or attempted acts such as to jeopardize the safety of
civil aviation and air transport, i.e. -
unlawful seizure of aircraft in flight, -
unlawful seizure of aircraft on the ground, -
hostage-taking on board aircraft or on aerodromes, -
forcible intrusion on board an aircraft, at an airport or on the premises of
an aeronautical facility, - introduction
on board an aircraft or at an airport of a weapon or hazardous device or
material intended for criminal purposes, -
communication of false information such as to jeopardize the safety of an
aircraft in flight or on the ground, of passengers, crew, ground personnel or
the general public, at an airport or on the premises of a civil aviation
facility. |
Hukuk
Dışı Davranış Girişimi (Doc.9713 / Annex 17) Sivil havacılığı ve hava
taşımacılığının güvenliğini tehlikeye düşürecek hareket ya da hareket girişimleridir,
örneğin; - Uçuştaki bir hava aracını kanun dışı yollardan
ele geçirmek, - Yerdeki bir hava aracını kanun dışı yollardan
ele geçirmek, - Hava aracında ya da havameydanında
rehin almak, - Hava aracında, havalimanı ya da havacılık
tesisinde zor kullanılarak yapılan saldırı, - Suç işlemek amacıyla hava aracına ya da
havalimanına silah ya da tehlikeli donanım ya da madde ile girmek, - Yerdeki ya da havadaki hava aracının güvenliğini
tehlikeye atacak şekilde yolculara, ekibe, yer ekibine ya da halka bir
havalimanı ya da havacılık tesisinde yalan/yanlış bilgi iletmek. |
Active NOTAM |
Yürürlükteki
NOTAM |
(DHMI) Aktif
Notam: Gün ve zamana göre aktif hale gelen NOTAM. |
|
Active Runway |
Kullanılan
Pist |
Active Way-Point |
Yürürlükteki
Yol-Noktası |
(DHMI) Aktif
Yol-Noktası: Seyrüsefer kolaylığı sağlamak amacıyla belirlenmiş
yol-noktası. |
|
Actual Calculated Landing Time |
Hesaplanmış
Gerçek İniş Zamanı |
(DHMI) Bir
uçağın belirli kıstaslara göre hesaplanan gerçek iniş zamanıdır. |
|
Actual Time Of Arrival |
Kesin
Varış Zamanı |
(DHMI) Kesin
İniş Zamanı: Bir uçağın kesin olarak iniş yaptığı, gerçek iniş zamanı. |
|
AD : Airworthiness Directive |
AD: Uçuşa Elverişlilik Talimatı. |
(SHT OPS-1 /
SHT-21)
Uçuşa Elverişlilik Direktifleri. (SHT-M)
Hava aracı imalatçısı
ve/veya tescil ülkesi Sivil Havacılık Teşkilatı tarafından yayımlanmış olan
uçuşa elverişlilik direktifleri. |
|
Additional Fuel (Annex-6)
which shall be the supplementary amount of fuel required if the
minimum fuel calculated
in accordance with
4.3.6.3 b), c), d) and e) is not sufficient to: 1) allow the aeroplane
to descend as necessary and proceed to an alternate aerodrome in the event of engine failure or loss
of pressurization,
whichever requires the greater amount
of fuel based on the assumption that such a failure
occurs at the most critical point along the
route; i) fly for 15 minutes
at holding speed at 450 m (1 500 ft) above aerodrome
elevation in standard conditions; and ii) make an approach and landing; 2) allow an aeroplane engaged in EDTO to comply with the
EDTO critical fuel scenario as established by the State
of the Operator; 3) meet additional requirements not covered above; Note 1.- Fuel planning for a failure that occurs at the most critical point along a route (4.3.6.3 f) 1)) may place the aeroplane
in a fuel emergency situation based on 4.3.7.2. Note 2.- Guidance on EDTO critical
fuel scenarios is contained in Attachment D; |
İlave
Yakıt (Annex-6) konu 4.3.5.3.b),c), d) ve e) ye göre en az gerekli
yakıt hesaplamasında aşağıdaki şartlar yetmediğinde ilave olarak alınacak
yakıt; 1) yolboyu üzerinde en
kritik noktada meydana gelebileceği varsayılan motor ya da basınç kaybı
sonucu zorunlu alçalma ile uçağın yedek meydana devam edebileceği,
aşağıdakilerden hangisi daha fazla gerekiyor ise alacağı yakıt; i) Standard şartlarda meydanın 450m (1,500ft)
üzerinde bekleme sürati ile 15dak uçabileceği yakıt, ve ii) yaklaşma ve iniş yapabileceği yakıt, 2) İşleticinin Ülkesinin yayınladığı EDTO kritik
yakıt senaryosuna uygun, uçağın EDTO uçuşu yapabilmesine olanak veren
yakıt 3) yukarıdaki ilave yakıt şartları kapsamayan
yakıt; Note 1.- Yolboyu
üzerindeki en kritik noktada (4.3.6.3
f) 1)) meydana gelecek olan bir
arıza, yakıt planlaması 4.3.7.2’ye göre uçağı acil yakıt durumu kapsamına
sokabilir. Note 2.- EDTO kritik yakıt
senaryoları ile ilgili klavuz İlavei
D’de mevcuttur. |
Adherence |
Bağlılık,
Sadakat |
Adequate |
Yeterli,
Uygun, Elverişli |
Adequate Aerodrome Replaced by EDTO |
Yeterli Havameydanı EDTO olarak değişti |
(SHT OPS-1) Yeterli
havaalanı |
|
Adequate Warning Time |
Yeterli
Uyarı Zamanı |
Automatic Direction Finder (ADF) |
Otomatik
Yönbulma Cihazı |
Adjacent ATC Unit |
Komşu
ATC Birimi |
(DHMI) Komşu
ATC Ünitesi: Birbirinden trafik devralan/ devreden komşu Hava Trafik
Kontrol Ünitesi. |
|
Administrate |
Yönetmek |
Administrator |
Vekil
Yönetici |
(DHMI) İdareci:
Havacılıkla ilgili konularda Ülkesini / Kurumunu temsil eden kişidir. |
|
Admission (Annex-9) The permission granted to a person to
enter a State by the public
authorities of that State in accordance with its national
laws. |
Giriş
İzni, Katılım
izni. (Annex-9) Bir Devletin yetkililerince, o ülke kanunları
çerçevesinde bir kimsenin o ülkeye girişi için verilen izin. |
Adult |
Yetişkin |
(SHT
OPS-1) 12 yaş ve üzeri bay ve bayan birey |
|
Advise |
Tavsiye |
Advisory |
Tavsiye
Niteliğinde |
(DHMI) Tavsiye:
Kontrolörün planlamasına ışık tutan, mevcuttaki veya ileri aşamadaki
uygulamalarında kontrolörü uyaran bir mesaj. |
|
Adviser (Annex-13) A person appointed by a State, on the basis of his or her qualifications, for the purpose
of assisting its accredited representative in an
investigation. |
Danışman (Annex-13) Bir soruşturmada niteliklerinden dolayı resmi
temsilciye yardımcı olması için Devlet tarafından atanan kişi. |
Advisory Circular |
Tavsiye
Niteliğindeki Genelge |
(DHMI) Sirküler: FAA tarafından 14 günde
bir dağıtılan tavsiye niteliğindeki genelgeler. Uçuş emniyeti ile ilgili
bilgileri kapsar. |
|
Advisory Airspace (Annex-2) An airspace of defined dimensions, or designated route, within which air traffic
advisory service is available. |
Tavsiyeli
Hava Sahası (Annex-2 -11 ve PANS-ATM) Hava Trafik Tavsiye Hizmetinin sağlandığı
boyutları tanımlanmış hava sahası ya da belirlenmiş yol. |
(DHMI) İçinde,
uçaklara hava trafik tavsiye hizmetinin verildiği hava sahasıdır. |
|
Advisory Route (ADR) (Annex-2) A designated route along which
air traffic advisory service is available. |
Tavsiyeli
Yol (ADR) (Annex 11,
PANS-ATM) (Annex-2) Hava Trafik Tavsiye Hizmetinin sağlandığı
belirlenmiş yol. |
Advisory Service |
Tavsiye
Hizmeti |
(DHMI) Uçuşun
ve uçağın manevralarının emniyetli bir şekilde yapılabilmesi için pilota
verilen tavsiye/ bilgi hizmetidir. |
|
Aerial |
Havasal,
Havai, Havada |
Aerial Refueling |
Havada
Yakıt İkmali |
(DHMI) Havada
uçuş esnasında, bir uçaktan diğerine yapılan yakıt ikmali. |
|
Aerial Work (Annex-6) An aircraft operation in which an aircraft is used for specialized services such as agriculture, construction, photography, surveying, observation and patrol, search and rescue, aerial
advertisement, etc. |
Hava
Çalışması (Annex
6/I-II-III; Annex 17) (Annex-6) Bir hava
aracının tarım, yapı, fotoğraf, araştırma, gözlem ve devriye, arama-kurtarma,
reklam amaçlı uzmanlık hizmeti için yaptığı çalışma. |
(DHMI) Havada
Yapılan İş: Uçuş esnasında özel bir takım faaliyetlerde bulunulmasıdır.
Bunlar fotoğraf çekimi, gözlem, araştırma, keşif, reklam vb. olabilir. |
|
Aerodrome (Annex-2) A defined area on land or water (including
any buildings, installations and equipment) intended to be used either
wholly or in part for the
arrival, departure and surface movement
of aircraft. Doc.4444
Note.- The term “aerodrome” where used in the provisions relating to flight
plans and ATS messages is intended to cover also
sites other than aerodromes which may be used by certain
types of aircraft, e.g. helicopters or balloons. |
Havameydanı (Annex 2; 3; 4; 6/I;
6/II; 11; 14/I) (Annex-2) Hava
araçlarının yüzeydeki hareketleri, iniş ya da kalkışları için (her türlü
bina, tesis ve donanım dahil) ya tümünün ya da bir kısmının kullanılmasına
yönelik su ya da kara üzerinde tanımlanmış saha. Doc.4444
Not.- Uçuş Planları ve ATS mesajlarında kullanılan “Havameydanı”
terimi, havameydanları dışında belirli tipteki hava
araçlarının, ör. Helikopter ve Balon’ların
kullandığı yerleri de kapsaması amacıyla kullanılmıştır. |
(TCK-2920)
Havaalanı (SHT OPS-1 / SHY-6a / SHY-14a / SHY-HUK) Havaalanı (SHY-14b) Havaalanı (SHY-SAFA) Havaalanı (SHT HES-r1) Havaalanı: Tamamen veya kısmen hava araçlarının gelişi,
kalkışı ve yüzey hareketi için kullanılması öngörülen, karada veya suda
belirlenmiş bir alan (herhangi bir bina, tesisat ve teçhizat dahil). (DHMI) Havaalanı
(Aerodrome) (DHMI) Havaalanı (Airport): Uçakların
iniş ve kalkışı için planlanmış (binalar ve tesisler dahil) yerde veya suda
tesis edilmiş alan. |
|
Aerodrome Beacon (Annex 14/I) Aeronautical beacon used to indicate the
location of an aerodrome from the air. |
Havameydanı Feneri (Annex
14/I) Bir havameydanının
havadan yerini beli etmesi için kullanılan havacılık feneri. |
(SHT HES-r1) Havaalanı bikini: Bir havaalanının havadan konumunu göstermek üzere
kullanılan havacılık bikini. (DHMI) Havameydanı Lambası: Bir
meydanın yerinin havadan görülebilmesi amacıyla Kulenin üzerine tesis
edilmiş, her yöne ışık verebilen lambadır. |
|
Aerodrome certificate (Annex 14) A certificate issued by the appropriate
authority under applicable regulations for the operation
of an aerodrome. |
Havameydanı Belgesi (Annex
14) Bir havameydanını
işletmek için geçerli kurallar çerçevesinde yetkili kurum tarafından verilen
yetki belgesi. |
(SHT HES-r1) Havaalanı sertifikası: Bir havaalanının işletimi için ilgili otorite
tarafından geçerli mevzuat çerçevesinde düzenlenen bir sertifika. |
|
Aerodrome Controller |
Havameydanı Kontrolörü |
(DHMI) Meydan Kontrol Hizmeti Veren Hava Trafik
Kontrolörünü İfade Eder. |
|
Aerodrome Control Rating |
Havameydanı Kontrol Sınıfı |
(DHMI) Meydan Kontrol Derecesi: Meydan Kontrol Hizmetinde Çalışan Hava Trafik
Kontrolörlerinin Sahip Oldukları Derece Türünü İfade Eder. |
|
Aerodrome Control Tower (Annex 11) A unit established to provide air
traffic control service to aerodrome traffic. |
Havameydanı Kontrol Kulesi (Annex
11) Havameydanı trafiğine
Hava Trafik Kontrol Hizmeti vermek için kurulmuş birim. |
(DHMI) Meydan Trafiğine Hava Trafik Kontrol Hizmeti
Verilebilmesi İçin Tesis Edilmiş, Gerekli Donanıma Sahip Ünitedir. |
|
Aerodrome Control Service (Annex 11) Air traffic control service for aerodrome traffic. |
Havameydanı Kontrol Hizmeti (Annex 1; 2; 11; PANS-ATM) Havameydanı trafiği için hava trafik kontrol hizmeti. |
(DHMI) Meydan trafiklerine hava trafik kontrol hizmeti
verme. |
|
Aerodrome Control Unit |
Havameydanı Kontrol Birimi |
(DHMI) Meydan Kontrol Ünitesi: Uçağın İniş-Kalkış Safhalarında Sorumluluğunu
Taşıyan Hava Trafik Kontrol Ünitesi. |
|
Aerodrome
Elevation (Annex 14) The elevation of the highest point of the landing area. |
Havameydanı Rakımı (Annex
3-4-14) İniş sahasının en yüksek noktasının deniz seviyesinden
yüksekliği. |
(SHY-14a) Hava alanı rakımı: İniş sahasının en yüksek noktasının deniz
seviyesinden yüksekliği. (SHT HES-r1) Havaalanı rakımı: İniş alanının en yüksek noktasının rakımı. (DHMI) Meydan Rakımı: İniş sahasının (pistin), en yüksek noktasının yüksekliğidir. |
|
Aerodrome
Flight Information Service |
Havameydanı Uçuş Bilgi Hizmeti |
(DHMI) Meydan Kontrol Hizmeti Şartlarının Günün Tamamı Veya
Belirli Bir Bölümü İçin Doğrulanmadığı Meydanlarda Uçuş Güvenliğinin
Sağlanabilmesi İçin IGA (Uluslar arası Genel Havacılık) Tarafından Hava
Trafik Hizmetleri Otoritesinin Kararıyla Tanımlanan Şartlar. |
|
Aerodrome Flight Information
Unit |
Havameydanı Uçuş Bilgi Birimi |
(DHMI) Meydan Uçuş Bilgi Ünitesi: Meydan Trafiğine Uçuş Bilgi Hizmeti Sağlamak
Amacıyla Meydan İçerisine Kurulan Ünite. |
|
Aerodrome Identification Sign (Annex 14) A sign placed on an aerodrome to aid in identifying the aerodrome from the air. |
Havameydanı Tanıtım İşareti (Annex
14/I) Havameydanının
havadan tanınmasına yardımcı olmak üzere havameydanına
yerleştirilmiş bir işaret. |
(SHY-14a) Meydan tanıtma işareti: Hava alanının havadan tanınmasına yardımcı olmak
üzere meydana yerleştirilmiş bir işaret. (SHT HES-r1) Havaalanı
tanıtma levhası: Havaalanının havadan tanınmasına yardımcı olacak, bir
havaalanına yerleştirilen bir levha. (DHMI) Meydan Tanıtma İşareti: Havaalanının havadan tanınmasına yardımcı olmak
üzere meydana yerleştirilmiş bir işarettir. |
|
Aerodrome Operating Minima (Annex 4; Annex 6/1; Annex 6/II) The limits of usability of an aerodrome for: a) take-off, expressed in terms of runway visual range and/or visibility
and, if necessary, cloud conditions; b) landing in precision approach and landing operations, expressed in terms of visibility and/or runway visual
range and decision altitude/height (DA/H) as appropriate to the category
of the operation; c) landing in approach and landing operations
with vertical guidance, expressed in terms of visibility and/or runway
visual range and decision altitude/height (DA/H); and d) landing in non-precision approach and landing operations, expressed in terms of visibility and/or runway visual
range, minimum descent altitude/height (MDA/H) and, if necessary,
cloud conditions. |
Havameydanı İşletme Sınırlaması (Annex 4; Annex 6/1; Annex 6/II) Bir havameydanının kullanılabilme sınırları; a) kalkışta; pist
görsel menzili ve/veya görüş mesafesi ile gerekiyorsa bulutluluk durumu, b) Hassas yaklaşma
ve iniş için; yapılan yaklaşmanın sınıfına göre pist görsel menzili ve/veya
görüş mesafesi ve karar rakımı/yüksekliği (DA/H), c) Dikey
yönlendirmeli yaklaşma ve iniş için; pist görsel menzili ve/veya görüş
mesafesi ile karar rakımı/yüksekliği (DA/H), ve d) Hassas olmayan
yaklaşma ve inişlerde; pist görsel menzili ve/veya görüş mesafesi ile en
düşük alçalma rakımı/yüksekliği (MDA/H) ve gerektiğinde bulut sınırlaması, olarak
ifade edilir. |
Aerodrome Traffic (Annex-2) All traffic
on the manoeuvring area of an aerodrome and all aircraft
flying in the vicinity of an aerodrome. Note.— An aircraft is in the
vicinity of an aerodrome when it is in, entering or leaving an aerodrome traffic circuit. |
Havameydanı Trafiği (Annex
11, PANS-ATM) (Annex 2) Bir havameydanı manevra
sahası içerisindeki trafik ile yakınında uçan tüm hava araçları. Not: Bir havameydanı
trafik döngüsüne katılmakta, içinde ya da çıkmakta olan hava aracı, meydanın
yakınında demektir. |
(DHMI) Meydan Trafiği: Meydan manevra sahasında bulunan ve meydan görüşü içerisinde uçuş
yapan tüm hava araçlarını kapsar. |
|
Aerodrome Traffic Circuit (Doc.4444) The specified path to be flown
by aircraft operating in the vicinity of an aerodrome. |
Havameydanı Trafik Dögüsü (PANS-ATM) (Doc.4444) Havameydanı yakınında uçan bir hava aracının takip
edeceği tanımlanmış yol. |
(DHMI) Meydan Trafik Paterni: Meydan görüşü içerisinde hareket eden uçakların
izlemesi için özel olarak belirlenmiş yol. |
|
Aerodrome Traffic Density (Annex
14/I) a) Light.
Where the number of movements in the mean busy
hour is not greater than 15 per runway
or typically less than 20 total aerodrome movements. b) Medium.
Where the number of movements in the mean busy
hour is of the order of 16 to 25 per runway or
typically between 20 to 35 total aerodrome movements. c) Heavy.
Where the number of movements in the mean busy
hour is of the order of 26 or more per runway
or typically more than 35 total aerodrome movements. Note 1.— The number of movements in the mean busy
hour is the arithmetic mean over the year
of the number of movements in the daily busiest hour. Note 2.— Either a take-off
or a landing constitutes a movement. |
Havameydanı Trafik Yoğunluğu
(Annex 14/I) a) Hafif;
En yoğun saatlerde ortalama trafik hareketinin pist başına 15’den az ya da
genelde havameydanı trafik hareketinin toplam
20’den az olduğu haller, b) Orta;
En yoğun saatlerde ortalama trafik hareketinin pist başına 15-25 arası ya da
genelde havameydanı trafik hareketinin toplam 20
ile 35 arası olduğu haller, c) Yüksek;
En yoğun saatlerde ortalama trafik hareketinin pist başına sıralı 26 ya da
daha fazla yahut genelde havameydanı trafik
hareketinin toplam 35’den fazla olduğu haller, Note-1; Ortalama trafik hareketi, sene boyunca elde edilen günlük trafik
hareketlerinin matematiksel ortalamasından elde edilir. Not-2; Her bir iniş ya da kalkış bir hareketi ifade
eder. |
(SHT HES-r1) Havaalanı trafik yoğunluğu: a) Hafif. Trafiğin en yoğun olduğu ortalama saatte
hareket sayısının pist başına 15'den fazla olmadığı veya tipik olarak 20
toplam havaalanı hareketinden az olduğu durumlarda. b) Orta. Trafiğin en yoğun olduğu ortalama saatte
hareket sayısının pist basma sırasına göre 16 ile 25 arasında olduğu veya
tipik olarak 20 ile 35 toplam havaalanı hareketi olduğu durumlarda. c) Şiddetli. Trafiğin en yoğun olduğu ortalama
saatte hareket sayısının pist başına sırasına göre 26 veya daha fazla olduğu
veya tipik olarak 35 toplam havaalanı hareketinden fazla olduğu durumlarda. Not 1. -
Trafiğin en yoğun olduğu ortalama saatteki hareket sayısı, günlük en yoğun
saatteki hareketlerin sayısının yıllık aritmetik ortalamasıdır. Not 2. - Bir kalkış veya bir iniş, bir
hareketi oluşturur. |
|
Aerodrome Traffic Zone (ATZ) (Annex-2) An airspace of defined dimensions established around an aerodrome fort he protection of
aerodrome traffic. |
Havameydanı Trafik Bölgesi (Annex 14) (Annex 2) Havameydanı trafiğini
koruma amaçlı havameydanı etrafında boyutları
tanımlanmış belirli bir saha. |
(DHMI) Meydan Trafik Bölgesi: Meydan trafiğinin korunabilmesi amacıyla meydan
civarına tesis edilmiş ölçülendirme parametreleri tanımlı saha. |
|
Aerodrome Reference Point
(ARP) (Annex 4) The designated geographical location of an aerodrome. |
Havameydanı Başvuru Noktası (Annex
14) (Annex 4) Bir havameydanının belirlenmiş coğrafik noktası. |
(SHY-14a) Meydan referans noktası: Hava alanının coğrafi pozisyonu belirlenmiş bir
noktası. (SHT HES-r1) Havaalanı referans noktası: Bir havaalanının tayin edilmiş coğrafi konumu. (DHMI) Meydan Referans Noktası: Bir Meydan için belirlenmiş coğrafi referans
noktasıdır. Genellikle pist üzerinde belirlenir. |
|
Aeronautical |
Havacılık |
Aeronautical Beacon (Annex 14) An aeronautical ground light visible at all azimuths, either continuously or intermittently, to designate a particular point on the surface of the earth. |
Havacılık
Feneri (Annex
14) Yeryüzünde seçili bir noktanın yerini belirlemek
için her açıdan görülebilen, sürekli veya aralıklı ışık veren havacılık yer
feneri. |
(SHT HES-r1) Havacılık bikını: Yeryüzünde belirli bir noktayı işaret etmek üzere,
sürekli veya fasılalı olarak, tüm azimutlarda görülebilen bir havacılık yer
ışığı. (DHMI) Havacılık Bikını: Yeryüzünde bir noktanın yerini belirleyen, her
açıdan görülebilen, sürekli veya aralıklı ışık veren havacılık yer ışığıdır. |
|
Aeronautical Chart (Annex 4) A representation of a portion of the Earth, its culture and relief,
specifically designated to meet the
requirements of air navigation. |
Havacılık
Haritası (Annex 4) Özellikle havacılık gereklerini karşılamak için
düzenlenmiş, yeryüzünün bir bölümünün kültürel ve yapısal (rölyef) yansıtılması. |
(DHMI) Havacılık amaçlı kullanılan; hava sahasını,
havayollarını, hava alanlarını, seyrüsefer yardımcılarını, tehlikeli / yasak
tahditli sahaları v.b. gösteren havacılık
haritasıdır. |
|
Aeronautical Data (Annex 15) A representation of aeronautical facts, concepts or instructions in a formalized manner suitable for communication, interpretation or processing. |
Havacılık
Verisi (Annex
15)
Havacılık gerçekleri, kavramları ya da talimatlarının iletişim, yorumlama
ya da işlenmesini sağlamak amacıyla resmi bir düzene sokulması. |
Aeronautical Fixed Service
(AFS) (Annex 3) A telecommunication service between
specified fixed points provided primarily for the safety of air navigation and for the
regular, efficient and economical operation of air services. |
Havacılık
Yerleşik Hizmeti (AFS) (Annex 3; Annex 10/II; Annex 11; PANS-ATM) |
(DHMI) Havacılık Sabit Haberleşme Hizmeti: Havacılık amaçlı muhabere hizmetinin sağlanmasıdır. |
|
Aeronautical Ground Light (Annex 14) Any light specially provided as an aid to air navigation,
other than a light displayed on an aircraft. |
Havacılık
Yer Işığı (Annex
14) Uçakta yer alan diğer ışıklar hariç, hava gezine
yardımcı olmak üzere hava aracına özellikle konmuş her türlü ışık. |
(SHT HES-r1) Havacılık yer ışığı: Bir uçak üzerinde gösterilen bir ışıktan başka,
hava seyrüseferine yardımcı nitelikte özel olarak sağlanan herhangi bir ışık. |
|
Aeronautical Fixed
Telecommunications Network (AFTN) (Annex 10/II) A worldwide system of aeronautical fixed circuits provided, as part of the aeronautical
fixed service, for the Exchange of messages and/or digital
data between aeronautical
fixed stations having the same
or compatible communications characteristics. |
Yerleşik
Havacılık İletişim Ağı (Annex
10/II) Havacılık yerleşik döngü
hizmetinin bir parçası olarak, dünya çapında Havacılık Yerleşik İstasyonları
arasındaki devrelerle mesaj ya da veri değişimi için her birinde aynı ya da
uyumlu iletişim özellikleri bulunan sistem. |
(DHMI) Havacılık Sabit İletişim Ağı – AFTN; Hava trafik hizmeti sağlayıcıları arasındaki
iletişimin sağlandığı, sabit noktalar arasında hatlar aracılığıyla yapılan
mesaj transfer metodudur. |
|
Aeronautical Information (Annex 15) Information
resulting from the assembly, analysis and formatting of aeronautical
data. |
Havacılık
Bilgileri (Annex
15) Kurul, analiz ve havacılık verilerinin
biçimlendirilmesi sonucu ortaya çıkan bilgi. |
(DHMI) Havacılıkla İlgili Bilgiler: Uçuş güvenliği, hava seyrüseferi, teknik, idari veya
yasal faktörleri kapsayan bilgiler. |
|
Aeronautical Information
Circular (AIC) (Annex 15) A notice containing information that does not qualify tandar origination of a NOTAM or for inclusion
in the AIP, but which relates to flight
safety, air navigation, technical, administrative or legislative matters. |
Havacılık
Bilgi Genelgesi (Annex
15)
NOTAM oluşturmayacak ya da AIP ye
giremeyecek ama uçuş güvenliği, hava gezin, teknik, idari ya da hukuksal
konular içeren uyarı. |
(DHMI) Havacılık Bilgi Sirküleri: Herhangi bir yasa, düzenleme, mevzuat veya
kolaylıkla ilgili önemli değişikliklerin, uçuş güvenliğini etkileyecek
karakterde açıklayıcı ve tavsiye niteliğinde olan bilgilerin ve yasal, teknik
veya tavsiye niteliğinde olan duyuru ve bilgileri içeren yayınlardır. |
|
Aeronautical Information
Publication (AIP) (Annex 2) A publication issued by or with
the authority of a State and containing
aeronautical information
of a lasting character essential to air navigation. |
Havacılık
Bilgi Yayını (Annex 2) Temel havacılık kalıcı özelliklerinin ve havacılık
bilgilerinin devlet ya da yetkilisi tarafından yayınlanması. |
(DHMI) Havacılık Bilgi Yayını; Ülkelerin havacılıkla ilgili detaylı ülke
bilgilerini içeren ve düzenli aralıklarla yayınlanan bilgi yayını. (SHT-Deniz) AIP: Havacılık Bilgi Yayınını |
|
AIP Amendment (Annex 15) Permanent
changes to the information contained in the AIP. |
AIP
Değişikliği (Annex
15) AIP’de yer alan bilgilerde yapılan kalıcı değişiklikler. |
(DHMI) AIP’de yer alan bilgilerde yapılacak kalıcı
değişikliklerdir. |
|
AIP Supplement (Annex 15) Temporary
changes to the information contained in the AIP which are published
by means of special pages. |
AIP
Tamamlayıcı (Annex
15) Özel sayfalar vasıtasıyla yayınlanarak AIP de
mevcut bilgilere yapılan geçici değişiklikler. |
(DHMI) AIP Eki: AIP’de
yer alan kalıcı bilgilere ek özelliği taşıyan, 3 ay veya daha uzun süreli
geçici değişiklikler ile uzun metin ve grafiklerden oluşan kısa süreli
bilgilerdir. |
|
Aeronautical Information Service (AIS) (Annex 15) A service
established within the defined area
of coverage responsible tandar provision of aeronautical information/data necessary tandar safety, regularity and efficiency of air navigation. |
Havacılık
Bilgi Hizmeti (AIS) (Annex
15) Gerekli havacılık bilgi/veriyi saptanmış bir saha ve
sorumluluğu tanımlanmış ve belirlenmiş kapsam içerisinde havagezinin
etkinliği, düzeni ve güvenliğini sağlamak için kurulmuş hizmet. |
(DHMI) Hava seyrüseferinin güvenilirliği, etkinliği ve
düzenli akışı konularındaki bilgilerin toplandığı ünite. |
|
Aeronautical Meteorological Station (Annex 3) A station designated to make observations
and meteorological reports for use
in international air navigation. |
Havacılık
Meteoroloji İstasyonu (Annex 3) Uluslar arası hava gezinin kullanımı için gözlem ve
meteorolojik rapor üretmek amacıyla kurulmuş istasyon. |
Aeronautical Mobile Service (AMS) (Annex 3) A mobile
service between aeronautical
stations and aircraft stations, or between aircraft
stations, in which survival craft stations may participate; emergency position-indicating radio beacon stations may also participate
in this service on designated
distress and emergency frequencies. |
Havacılık
Gezgin Hizmeti (AMS) (Annex
3, Annex 10/II, Annex 11;
PANS-ATM) Havacılık istasyonları ya da hava araçları ya da
hava araçlarının birbirleri arasında, arama-kurtarma araçlarının da
katılabildiği; acil yer/durum bildiren radyo işaret istasyonlarının da bu
hizmete tanımlanmış tahlike ve acil frekanslarından
katıldığı gezici hizmet. |
Aeronautical Mobile Satellite
(Route) Service [AMS(R)S] |
Havacılık
Gezgin Uydu (Yol) Hizmeti |
(DHMI) Havacılık Mobil Uydu (Rota) Hizmeti: AMSULUSLAR ARASIS iletişim imkânlarıyla uçuş güvenliğinin ve düzenli
akışının sağlanmasına yönelik kurulması planlanan gelişmiş bir hizmet. |
|
Aeronautical Mobile
Satellite Service (Annex
10/II) An aeronautical
mobile-satellite service reserved
for communications relating to safety
and regularity of flights, primarily along national or international civil air routes. |
Havacılık
Gezgin Uydu Hizmeti (AMSS) (Annex 10/II)
Öncelikle
ulusal ve uluslar arası sivil hava koridorları boyunca uçuşların güvenliği ve
düzenliliğini sağlamak üzere iletişim için ayrılmış Havacılık Gezgin Uydu
Hizmeti. |
(DHMI) Havacılık Mobil Uydu Hizmeti: Havacılıkla ilgili iletişim sistemlerinde yakın
gelecekte, ses ve veri konularında AMSS sistemlerini tercih etmesi söz
konusudur. Bu sistemin kullanılması uçak-yer arasında yüksek kalitede ve
hızlı bir iletişim sağlayacaktır. |
|
Aeronautical station
(RR
S1.81) (Annex 2) A land station in the aeronautical mobile service.
In certain instances, an aeronautical station may be located, for example, on board ship or on a platform at sea. |
Havacılık
İstasyonu (Annex
2, Annex 10/II, PANS-ATM) Havacılık gezici hizmeti
içerisinde karada kurulu istasyon. Bazı durumlarda bir havacılık istasyonu,
örneğin bir gemi üzerinde ya da denizde bir platform üzerinde kurulu
olabilir. |
Aeronautical Telecommunication Service (ATS) (Annex
10/II) A telecommunication
service provided for any aeronautical purpose. |
Havacılık
İletişim Hizmeti (ATS) (Annex
10/II) Her türlü havacılık
iletişimi sağlayan bir iletişim hizmeti. |
Aeronautical Telecommunication
Station (Annex-3) A station in the aeronautical telecommunication
service. |
Havacılık
İletişim İstasyonu (Annex
3, Annex 10/II, Annex 11;
PANS-ATM) Havacılık iletişim
hizmeti veren bir istasyon. |
Aeronautical Telecommunication
Network |
Havacılık
İletişim Ağı |
(DHMI) Havacılık haberleşmelerinin iletişim ağı üzerinden
internet aracılığıyla yapılması. Bu düzenleme havacılıkla ilgili üniteler
arasında uluslar arası bir iletişim imkanı sağlar. |
|
Aeroplane (Annex
2) A power-driven heavier-than-air aircraft, deriving its lift in flight chiefly from aerodynamic reactions on surfaces which remain fixed under given conditions
of flight. |
Uçak
(Annex 1;
2; 6/I; 6/II; 7; 8; 16/1) (Annex 2) Belirli
uçuş şartlarında uçuş için başlıca kaldırma gücünü, güç üreterek sabit
yüzeyleri üzerinde oluşturduğu aerodinamik tepkiden alan, havadan ağır hava
aracı. |
(SHT OPS-1 / SHY-6a) Havadan
ağır, motor gücü ile seyreden kara, deniz veya kara ve denize inip kalkabilen
sabit kanatlı hava aracı. (SHY-1) Havadan
ağır, motor gücüyle seyreden karaya, denize veya hem karaya hem denize inip
kalkabilen hava aracı, (bu tanım, aksi
belirtilme-dikçe ulusal tanımlarda geçen çok hafif hava araçlarını içermez) (SHY-Deniz) Havadan ağır, motor gücü ile seyreden
kara, deniz veya kara ve denize inip kalkabilen hava aracı. |
|
Aeroplane Flight
Manual (AFM) |
Uçak Uçuş Elkitabı (AFM) |
Aeroplane System (Annex 6/1) An aeroplane system includes all elements of equipment necessary for the control
and performance of a particular major function. It includes both the equipment specifically provided for the function
in question and other basic related
aeroplane equipment such as that required to supply
power for the equipment operation. As used herein the engine is not considered to be an aeroplane system. |
Uçak
Sistemleri (Annex 6) Kontrol ve verim için gerekli tüm donanım ve
parçaları da dâhil belirli temel işlevleri yerine getiren uçak sistemi. Bu
tür bir işlevi yerine getirecek özellikteki donanım kadar bu donanımın
işlevselliğini sağlayacak güç üretimini de kapsar. Burada kullanıldığı
kadarıyla motorlar, uçak sistemlerine dahil edilmemişlerdir. |
Aeroplane Reference
Field Length (Annex 14/I) The minimum field length required for take-off at maximum certificated take-off mass, sea level, tandard
atmospheric conditions, still air and
zero runway slope, as shown in the appropriate aeroplane flight manual prescribed by the certificating
authority or equivalent data from the aeroplane manufacturer. Field length means balanced field length for aeroplanes,
if applicable, or take-off distance
in other cases. Note.— Attachment
A, Section 2, provides information on the concept of balanced field length and the Airworthiness Manual (Doc 9760) contains detailed guidance on matters related to take-off distance. |
Uçağa
Uyarlı Alan Uzunluğu (Annex 14/I) Bir
uçağın deniz seviyesi, standart atmosferik şartlar, durgun hava ve sıfır pist
eğiminde, sertifika veren otoritelerin uçuş elkitabında belirttiği değerlere
veya imalatçısı tarafından verilen benzeri bilgilere göre, onaylanmış en
yüksek kalkış kitlesi ile kalkış yapabileceği en kısa Alan uzunluğudur. Alan uzunluğu (field length) uçaklar için hesap lanmış
dengeli* ya da uygulanabilirse, başka anlamlardaki kalkış mesafesi
anlamındadır. Not. - İlave A, Bölüm 2’de, dengelenmiş
Alan uzunluğu kavramına ilişkin bilgi yer almakta olup, Uçuşa Elverişlilik
Elkitabı (Doc.9760) kalkış mesafesi ile ilgili konularda yol gösterici
detaylı bilgiler içermektedir. |
(*sb. Belirli
bir uçak için saptanmış ağırlık, motor gücü, uçak yapısalı ve pistin durumuna
göre güvenli kalkışın yapılabileceği hesaplanmış en kısa alan uzunluğu). |
|
(DHMI) Uçağa Göre Meydan Uzunluğu: Bir uçağın durgun hava, sıfır pist eğimi, deniz
seviyesi ve standart atmosfer şartları için, sertifika veren otoritelerin
uçuş kılavuzunda belirttiği değerlere veya imalatçısı tarafından verilen
benzeri bilgilere göre, onaylanmış azami kalkış kitlesi ile kalkış
yapabileceği en az meydan uzunluğudur. (SHT HES-r1) Uçak referans baz uzunluğu:
Sertifikalandırma otoritesi tarafından öngörülen ilgili uçak uçuş elkitabında
veya uçak imalatçısının muadil verilerinde yer alan, maksimum onaylı kalkış
kütlesinde, deniz seviyesinde, standart atmosfer koşullarında, sakin hava ve
sıfır pist eğimi şartlarında kalkış için gereken minimum baz uzunluğu. Baz
uzunluğu, uygulanabilir olduğu taktirde uçaklar için dengelenmiş baz uzunluğu
veya diğer durumlarda kalkış mesafesi anlamındadır. Not. - İlave A, Bölüm 2de, dengelemmiş
baz uzunluğu kavramına ilişkin bilgi yer almakta olup, Uçuşa Elverişlilik
Elkitabı (Dok 9760) kalkış mesafesi ile ilgili konularda yol gösterici
detaylı bilgiler içermektedir. |
|
Afterburn |
Ard
Yakıcı |
Airborne (EU OPS-1) Entirely supported by aerodynamic forces. |
Havalanmış (EU OPS-1) Tümüyle havanın yarattığı etkinin desteğini
kullanmak. |
(DHMI) Kalkış: Kalkan uçağın pistten teker kesmesini ifade eder. |
|
Airborne Collision Avoidance
System (Annex 11) An aircraft system based on secondary surveillance radar (SSR) transponder
signals which operates independently of groundbased equipment to provide advice
to the pilot on potential conflicting aircraft that are equipped with SSR transponders. |
Havada
Çarpışmadan Kaçınma Sistemi (Annex 11) İkincil gözlem Radarı (SSR) tabanlı, yerden
bağımsız alıcı-verici sinyali gönderen, diğer hava araçların yayınladığı SSR
dalgalarını algılayarak pilotlara diğer hava araçları ile muhtemel çarpışmayı
önleyici tavsiyelerde bulunan sistem. |
(SHT OPS-1)
Karşılıklı MODE (KOT) gönderme ve cevaplama sistemi ile çalışan radar işaret
ışığı. (DHMI) Hava
çarpışmalarından korunma sistemi: Pilotlara, transponder'la
donatılmış uçaklarla olası bir çarpışmayı ikaz eden; yer cihazlarından
bağımsız olarak çalışan SSR transponder
sinyallerinden yararlanan bir uçak sistemi. |
|
Airborne Satellite
Communication |
Havada
Uydu Haberleşmesi |
(DHMI) Yakın
gelecekte öncelikle yaygınlaşması düşünülen, uydu aracılığıyla haberleşmeyi
sağlayan sistemdir. Bu sistemin kullanılması ile yer-hava haberleşmesinde
yüksek kalite ve geniş menzil sağlanabilecektir. |
|
Aircraft
(ACFT) (Annex 1) Any machine that can derive support in the atmosphere from the reactions
of the air other than the
reactions of the air against the
earth’s surface. (EU
OPS 1) A machine
that can derive support in the atmosphere from the reactions of the air other
than the reactions of the air against the
earth’s surface. |
Hava
Aracı (Annex 1; 2; 3; 6; 7; 8; 11; 13; 16) (Annex 1) Yeryüzü
üzerindeki hava hareketleri dışında kendi ürettiği hava hareketi ile yer
yüzeyine karşı atmosferde tutunabilen herhangi bir makine. (EU tanımı) Yeryüzü üzerindeki hava hareketleri dışında kendi
ürettiği hava hareketi ile yer yüzeyine karşı atmosferde tutunabilen bir
makine. |
(TCK-2920 / SHT-2 / SHT.6a-50 / SHY-1 / SHY-14b / SHY-145 / SHY-SAFA / SHY-M) (SHY-6a) Hava
Aracı; Havalanabilen ve havada seyredebilme kabiliyetine sahip, azami
kalkış ağırlığı (SHY-Deniz) Hava
Aracı; Havalanabilen ve havada
seyredebilme kabiliyetine sahip her türlü araç. (DHMI) Hava
Taşıtı: Sabit kanatlılar,
helikopterler, performanslı uçaklar ve balonları içine alan, havada kalabilme
ve hareket edebilme yeteneğine sahip araçlar için kullanılan bir terim. |
|
Aircraft avionics (Annex 1) A term designating any electronic device – including its electrical part – for use
in an aircraft, including
radio, automatic flight control and instrument systems. |
Hava
Aracı Elektroniği (Annex 1)
Hava aracında kullanılan –elektrikle çalışanlar dahil - radyo, otomatik uçuş
kontrol ve alet sistemlerini tanımlayan elektronik cihazlar. |
Aircraft
Approach Category Aircraft categories will be referred to throughout
this document by their letter
designations as follows: Category; A: less than B: C: D: E: H: see 1.3.10, “Helicopters”. |
Hava
Aracı Yaklaşma (Kategorisi) Kümesi Tüm bu belge boyunca
tüm hava araçları aşağıdaki harflerin tanımları ile anılacaktır; Küme; A: Hızı B: Hızı 169- C: Hızı 224- D: Hızı 261- E: Hızı 307- H:
Helikopterler için bakınız Konu 1.3.10. |
(DHMI) Uçaklar için;
azami iniş ağırlığındayken, iniş dış görünüşündeki stall
(tutunamama) hızının 1.3 katı hıza dayandırılarak belirlenmiş kategorilerdir. Uçaklar 5 kategoriye
ayrılır. A: Hızı, 91 knottan az olanlar. B: Hızı, 91-121 knot arasında olanlar C: Hızı, 121-141 knot arasında olanlar D: Hızı, 141-166 knot arasında olanlar E:
Hızı, 166 knot ve daha fazla olanlar |
|
Aircraft-category (Annex 1) Classification of aircraft according to specified basic characteristics, e.g. aeroplane, helicopter, glider, free balloon. |
Hava
Aracı (Kategorisi) Kümesi (Annex 1)
Tanımlanmış
temel özelliklerine göre hava araçlarının sınıflandırılması, ör: uçak,
helikopter, planör, balon gibi. |
(SHY-1) Hava aracı kategorisi: Uçak,
helikopter, planör ve serbest balon gibi belirli temel özelliklere göre hava
aracının sınıflandırılması. |
|
Aircraft component |
Hava
Aracı bileşeni |
Aircraft Call-Sign |
Hava
Aracı Çağrı Adı |
(DHMI) Uçak
Çağrı Adı: Hava-yer muhaberesinde uçağın tanımlanması için kullanılan bir
metod. |
|
Aircraft Classification Number
(ACN) (Annex
14) A number expressing the relative effect of an aircraft on a pavement for a specified standard subgrade category. Note.— The aircraft classification number is calculated with respect to the
centre of gravity (CG) position which yields the critical
loading on the critical gear. Normally the aftmost CG position appropriate to the maximum gross
apron (ramp) mass is used to calculate the ACN. |
Hava
Aracı Sınıf Numarası (ACN) (Annex
14) Tanımlanmış
standart bir zemin kümesindeki pist kaplamasına hava aracının yapabileceği
göreceli etkinin sayı ile ifadesi. Not: Hava
aracı sınıf numarası, merkezi yüklemeye bağlı yerçekimi merkezinin konumunun
ana dikmenin üzerine bindirdiği yüke göre hesaplanır. Genelde ACN
hesap-lamasında, en arkadaki yerçekimi merkezi konumuna uygun en yüksek brüt
‘ramp’ kütlesi değeri kullanılır. Ender durumlarda,
en öndeki yerçekimi konumu, ön teker yükünün daha hassas olmasına neden
olabilir. |
(DHMI) Uçak
Sınıflandırma Numarası: Belirlenmiş
standart altyapı kategorisindeki bir pist kaplaması uçağın yapabileceği
rölatif etkinin bir rakamla ifadesidir. (SHT HES-r1) Uçak sınıflandırma numarası (ACN):
Bir uçağın, belirli bir standart taban için bir kaplama üzerindeki nispi
etkisini ifade eden bir rakam. Not. - Uçak sınıflandırma numarası,
kritik tekerlek üzerinde kritik yükü veren ağırlık merkezi (CG) pozisyonu bakımından
hesaplanmaktadır. Normalde maksimum brüt apron (ramp) kütlesine uygun en arka CG pozisyonu, ACN’yi hesaplamak üzere kullanılır, istisnai durumlarda,
en ileri CG pozisyonu, daha kritik olan burun tekerleği yükü sonucunu
verebilir. |
|
Aircraft Certified for
Single-pilot Operation (Annex 1) A type of aircraft which the State of Registry has determined, during the certification
process, can be operated safely with a minimum crew of one pilot. |
Tek
Pilotla Uçuşa Yetkili Hava Aracı (Annex 1)
Devletin sicil kaydı için yetkilendirme işlemleri sırasında en az pilot
sayısı olan tek pilot ile güvenli bir işletim yapılabileceğine karar verdiği
hava aracı. |
Aircraft Conflict |
Hava
Aracı Çatışması |
(DHMI) Uçak
Karşılaşmaları: Belirlenmiş minimum ayırma kriterlerinin altında, uçaklar
arasında meydana gelen karşılaşmalar. |
|
Aircraft Data |
Hava
Aracı Verisi |
(DHMI) Uçak
Bilgisi: Uçak tanımlanması, uçak tipi, uçak ekipmanları ile ilgili
bilgileri kapsar. |
|
Aircraft equipment (Annex 9) Articles, including first-aid and survival equipment and commissary supplies, but not spare parts or stores,
for use on board an aircraft during flight. |
Hava
Aracı Donanımı (Annex 9)
Uçak
kabininde kullanılmak üzere yedek parça ve stoklanmışlar hariç, ilk yardım ve
yaşamsal gereçlerden ve destek gereçlerinden oluşan donanımlar. |
Aircraft Identification (ACID) (Doc.4444)
A group
of letters, figures or a combination thereof which is either identical to, or the
coded equivalent of, the aircraft call sign to
be used in air-ground communications, and which is used to identify the
aircraft in ground-ground
air traffic services communications. |
Hava
Aracı Tanımlama (PANS-ATM) (Doc.4444) Hava trafik hizmetlerinde hava aracını tanımlamak
ve hava-yer iletişiminde kullanmak için hava aracı çağrı adına özdeş ya da
eşdeğer işaretli bir grup harf, sayı ya da bileşimi. |
(DHMI) Uçağın
Tanımlanması: Belirlenmiş koşullara göre bir uçağın karşılıklı iletişim
ile hava trafik hizmeti verebilmek amacıyla tanımlanması. |
|
Aircraft Maintenance Manual
(AMM) |
Hava
aracı Bakım Elkitabı (AMM) |
Aircraft Observation (Annex 3) The evaluation of one or more
meteorological elements made from an aircraft in flight. |
Hava
Aracı Gözlemi (Annex 3; PANS-ATM) (Annex 3)
Uçuştaki bir hava aracının bir veya birkaç meteorolojik unsuru
değerlendirmesi. |
Aircraft Operating Manual (Annex 6) A manual, acceptable to the State
of the Operator, containing normal, abnormal and emergency procedures, checklists, limitations, performance information, details of the aircraft systems and other
material relevant to the operation
of the aircraft. |
Hava
Aracı İşletme Elkitabı (Annex 6) İşleticinin
Devleti tarafından geçerli kılınmış, normal, normal dışı ve acil usüller,
kontrol listeleri, sınırlamalar, verim bilgileri, hava aracı sistemleri ve
işletimi ilgili diğer ayrıntıları yazdığı el kitabı. |
Aircraft Operators’ Documents (Annex 9) Air waybills/consignment notes, passenger tickets and boarding passes, bank and agent settlement plan documents, excess baggage tickets, miscellaneous charges orders (M.C.O.), damage and irregularity reports, baggage and cargo labels,
timetables, and weight and balance
documents, for use by aircraft
operators. |
Hava
Aracı İşleticisinin Belgeleri (Annex 9)
Hava aracı
işleticisinin kullanım için hazırladığı Havayolu Taşıma Senedi/sevk irsaliye
notları, yolcu biletleri ve biniş kartları, banka ve acenta
hesap planı belgeleri, fazla bagaj biletleri, çeşitli sarf siparişleri (MCO), hasar ve uygunsuzluk
raporları, bagaj ve kargo etiketleri, tarifeler ile yük ve denge belgeleri. |
Aircraft Proximity (Doc.4444) A situation in which, in the opinion of a pilot or air traffic services
personnel, the distance between aircraft as well as their relative positions and speed have been
such that the safety of the aircraft involved may have been compromised.
An aircraft proximity is classified as follows: Risk of collision. The
risk classification of an aircraft
proximity in which serious risk of collision has existed. Safety not assured.
The risk classification of an
aircraft proximity in which the safety
of the aircraft may have been
compromised. No risk of collision. The
risk classification of an aircraft
proximity in which no risk of collision has existed. Risk not determined. The
risk classification of an aircraft
proximity in which insufficient information was available to determine the risk involved, or inconclusive or conflicting evidence precluded such determination. |
Hava
Aracı Yakınlığı (PANS-ATM) (Doc.4444) Bir
pilotun ya da hava trafik hizmet personelinin kanısına göre, olaya dâhil olan
hava araçlarının güvenliğinin, hava araçları arasındaki mesafe ile bu
araçların göreceli durumları ve süratlerinin muhtemel tehlike yaratabilme
durumu. Bir hava aracı yakın geçme durumu şu şekilde sınıflandırılır; Çarpışma
Riski; Hava araçlarının
birbirleri ile ciddi bir çarpışma tehlikesinin yaratıldığı yakın geçişler, Güvenlik
sağlanmamış; Hava araçlarının
güvenliklerinin tehlikeye atılmış olableceği
durumlardaki yakın geçişler, Çarpışma
riski olmayan; Hava araçlarının
çarpışma tehlikesinin olmadığı yakın geçişler, Risk
belirlenmemiş; Maruz kalınan
riskin belirlenmesi için yetersiz bilgiye sahip olmak ya da çelişkili
delillerin karar verilmesini engellediği yakın geçişler. |
(DHMI) Uçak Yakın Geçmesi: Uçaklar arasında,
uluslar arası kurallarla belirlenmiş ayırma minimumlarının altına düşüldüğü
durumu ifade eder. Bu durum, dört kategoriye ayrılır: 1. Çarpışma riski, 2. Emniyetin
tehlikeye düşmesi, 3.
Çarpışma riski olmaması, 4.
Risk belirlenememesi. |
|
Aircraft required to be
operated with a (Annex 1) A type of aircraft that is required to be operated with a co-pilot, as specified in the flight manual
or by the
air operator certificate. |
Bir
yardımcı pilot ile işletilmesi gereken (Annex 1)
İşletici yetkilendirmesi ya da uçuş elkitabında belirtildiği gibi, bir
yardımcı pilot ile işletilmesi gereken Hava Aracı. |
Aircraft Security Check (Annex 17) An inspection of the interior of an aircraft to which
passengers may have had access and an inspection of the hold for
purposes of discovering suspicious objects, weapons, explosives or other dangerous
devices, articles and substances. |
Hava
Aracı Emniyet Kontrolü (Annex 17)
Bir hava aracının yolculara açık alanlar ile ambarların şüpheli nesneler,
silahlar, patlayıcılar ya da diğer tehlikeli cihaz, eşya ve maddeleri bulmak
amacıyla incelenmesi. |
Aircraft Security Search (Annex 17) A thorough inspection of the interior and exterior of the aircraft for the purpose of discovering suspicious objects, weapons, explosives, or other dangerous devices, articles or substances. |
Hava
Aracı Emniyet Araması (Annex 17)
Bir hava aracının içinin ve dışının şüpheli nesneler, silahlar, patlayıcılar
ya da diğer tehlikeli cihaz, eşya ve maddeleri bulmak amacıyla baştan aşağı
incelenmesi. |
Aircraft Stand (Annex 4) A designated area on an apron intended to be used for parking
an aircraft. |
Hava
Aracı Park Yeri (Annex 4; Annex 14/I) (Annex 4) Bir hava aracının apronda park etmesi için ayrılmış
belirli bir saha. |
(DHMI) Uçak
Park Yeri: Apronlarda uçakların parklandırılmaları için belirlenmiş sahalardır. (SHT HES-r1) Uçak park yeri: Bir apron üzerinde, bir uçağın park etmesi için kullanılmak
üzere öngörülen belirli bir alan. |
|
Aircraft Stand Taxilane (Annex 2) A portion of an apron designated as a taxiway and intended to provide access
to aircraft stands only. |
Hava
Aracı Park Yerine giden Taksi Yol Şeridi (Annex
2; 4; 14/I) Sadece hava aracı park
yerine gitmek için taksi yolu olarak kullanılan apronun
ayrılmış ve belirlenmiş bir parçası. |
Aircraft-type of (Annex 1) All aircraft of the same basic
design including all modifications thereto except those modifications which result in a change in handling or flight characteristics. |
Hava
Aracı tipi (Annex 1)
Kullanım ve uçuş karakteristikleri yapılan düzenlemeler ile değiştirilmişler
hariç, aynı temel tasarım ve değişikliklere sahip hava araçları. |
Air Defense
Identification Zone (ADIZ) (Annex 15) Special designated airspace of defined dimensions within which aircraft are required to comply with
special identification and/or reporting
procedures additional to those related
to the provision of air traffic services (ATS). |
Hava
Savunma Tanım Bölgesi (ADIZ) (Annex 4
ve 15) Hava Trafik Hizmetleri
gerekleri dahil ilave olarak hava araçlarının özel tanıtım ve/veya raporlama
yöntemlerine de uymak zorunda olduğu, boyutları önceden belirlenmiş özel hava
sahası. |
(DHMI) Hava
Savunma Teşhis Bölgesi: Ulusal güvenlik amacıyla; uçakların kontrolü,
teşhis ve tanımlama yapılabilmesi için belirlenmiş, yeryüzünden yukarı doğru
uzanan hava sahası bölümüdür. |
|
Air Field |
Hava
Alanı |
Air File Flight Plan |
Uçuşda
Doldurulmuş Uçuş Planı |
(DHMI) Havada
Doldurulmuş Uçuş Planı: Kalkıştan sonra uçuş esnasında, ATS (Hava Trafik
Ünitesi) ile koordine edilerek doldurulan uçuş planı. |
|
Airframe (EU
OPS) The fuselage, booms, nacelles, cowlings, fairings, aerofoil surfaces (including rotors but excluding propellers and rotating aerofoils of engines), and landing gear of an aircraft and their accessories and controls. |
Çatkı (EU OPS)
Gövde,
gövde üzerindeki çıkıntılar, motor bağlantıları, motor kapakları, kaplama-lar, kanatlar, kanat yüzeyleri, motorlar (pervane ve/ya da motorların dönen bıçak ağızları
hariç) ve iniş takımları ile bunların kontrol ve avadanlıkları. |
Air-ground Communication (Annex 11) Two-way
communication between aircraft and stations or locations
on the surface of the earth. |
Hava-yer
iletişimi (Annex
10/II ve 11) Hava
araçlarının yeryüzündeki istasyon ya da konumlar ile iki yönlü iletişimi. |
Air-ground Control Radio
Station (Annex 2) An aeronautical telecommunication station having primary responsibility for handling communications pertaining to the operation
and control of aircraft in a given area. |
Hava-yer
Kontrol Radyo İstasyonu (Annex
2, 10/II; 11)
Öncelikli sorumluluğu bir hava aracının işletimi ve kontrolü için belirlenmiş
bir sahsa içerisinde iletişimi sağlamak olan bir Havacılık İletişim İstayonu. |
Airline, Air carrier (Annex 9) As provided in Article 96 of the Convention, any air transport enterprise offering or operating
a scheduled international
air service. |
Havayolu,
Hava
Taşıyıcısı (Annex 9)
Anlaşmanın 96. maddesine göre her tür taşıma ve uluslar arası tarifeli
havayolu hizmeti vermeyi teklif eden ya da işletmesi onaylanmış her bir
girişimci. |
(SHY-22) Hava
Taşıyıcısı (Air
carrier): Yerli ve
yabancı tüm hava taşıyıcıları. |
|
Airmanship (Annex 1) The consistent use of good judgement
and well developed knowledge, skills and attitudes
to accomplish flight objectives. |
Havacı (Annex 1)
Uçuş hedeflerini gerçekleştirmek üzere
düzgün karar verme ve iyi oluşturulmuş bilgi dağarcığı, yetenek ve tutumun
sürekli kılınması. |
AIRMET information (Annex 11) Information
issued by a meteorological watch office concerning the occurrence or expected occurrence of specified en-route weather phenomena which may affect the
safety of low-level aircraft operations and which was not already included in
the forecast issued for low-level flights in the flight information region
concerned or sub-area thereof. |
Havagözlem bilgisi (Annex 3; Annex 11) Alçak seviye
uçuşlarının güvenliğini etkileyecek ve alçak uçuş bilgi
sahası ya da alt sahası için henüz
bir öngörüye dahil edilmemiş olan oluşum ya
da tahmin edilen özel yol boyu
meteorolojik oluşumlar ile ilgili meteoroloji
gözlem evinin yayınladığı bilgi. |
Air Navigation Facility |
Hava
Gezin Kolaylıkları |
(DHMI) Hava Seyrüsefer Üniteleri: Hava Seyrüsefer amaçlı kullanılan; iniş sahası,
ışıklar, meteoroloji ekipmanları, muhabere cihazları, elektrik / elektronik
bütün donanımlardır. |
|
Air Navigation Plan |
Hava
Gezin Planı |
(DHMI) Hava Seyrüsefer Planı: Uluslar arası ATM (Hava Trafik Yönetimi) şartlarının
koordine edilmesi amacıyla, dünya belirli sayıda ICAO hava seyrüsefer
bölgesine ayrılmıştır. Bu bölgeler kendi içlerindeki özel durumlar (trafik
yoğunluğu, sosyo-ekonomik, teknolojik faktörler
vb.) göz önüne alınarak sınıflandırılmıştır. |
|
Air Navigation Service |
Hava
Gezin Hizmeti |
(DHMI) Hava Seyrüsefer Hizmeti: Uluslar arası hava seyrüseferinin güvenlik, düzenlilik
ve etkinlik konularında sağladığı hizmeti tanımlamak için kullanılan genel
bir terim. |
|
Air Operator Certificate (AOC) (Annex 6) A certificate authorizing an operator to carry
out specified commercial air transport operations. |
Havayolu
İşletici Yetkisi (Annex 6/I; Annex 6/II) (Annex 6) Bir
işleticiye, belirlenmiş şartlarda ticari havayolu taşımacılığı yapması için
verilen yetki belgesi. |
(SHT OPS-1) İşletme Ruhsatı
İşleticilere ticari uçuş yapabilmeleri
için Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce verilen belge. (SHY-6a) İşletme ruhsatı: Havayolu
işletmecilerine ticari uçuş yapabilmeleri için Sivil Havacılık Genel
Müdürlüğünce verilen belge. |
|
Air Operators |
Havacılık işletmeleri |
(SHT OPS-1) Türk
tescilli hava araçları ile ticari sivil havacılık faaliyetlerinde bulunan tüm
işletmeleri (SHY-6a) Türk tescilli hava araçları ile ticari sivil
havacılık faaliyetlerinde bulunan tüm işletmeler. (SHT.6a-50) Türk tescilli
hava araçlarını ticari, gayri ticari veya diğer maksatlarla kullanmak üzere
Bakanlıktan ruhsat alarak, sivil havacılık faaliyetinde bulunan işletmeler. (SHY-Deniz) Türk tescilli hava araçları ile
faaliyette bulunan tüm işletmeler. |
|
Airport |
Havalimanı |
Airport Capacity |
Havalimanı
Kapasitesi |
(DHMI) Havaalanı Kapasitesi Havaalanı operatörleri tarafından, belirlenmiş bir
zaman dilimi içerisinde hizmet verilebilecek uçak sayısının, teknik altyapı
ve pist kapasitesi faktörleri esas alınarak belirlenmesi. |
|
Airport Lighting |
Havalimanı Işıklandırması |
(DHMI) Hava Alanı Işıklandırması: Bir hava alanına yerleştirilmiş, farklı aydınlatma
sistemlerinin tümünü ifade eder. |
|
Air
Route Surveillance Radar |
Hava Yolu Gözlem Radarı |
(DHMI) Uzun menzilde gözlem sağlama amacıyla tasarlanmış
radar sistemi. Menzili 150 Nm ile 200 Nm arasında değişir. |
|
Airport Security Inspection |
Havalimanı
Emniyet İncelemesi |
Airport Surveillance Radar |
Havalimanı
Gözlem Radarı |
(DHMI) Havaalanı Gözlem Radarı: 10 NM yarıçaplı ( |
|
Air-report (AIREP) (Annex
3) A report from an aircraft in flight prepared in conformity with requirements for position, and operational and/or meteorological reporting. Note.— Details of the
AIREP form are given in the PANS-ATM (Doc 4444). |
Uçuşda
Gözlem/Durum Raporu (Annex
3; Annex 10/II) Uçuş sırasındaki içinde bulunduğu durum ve işletim ve/ve ya
meteorolojik şartlar gereği hava aracı tarafından hazırlanmış olan rapor. Not:
AIREP ile ilgili ayrıntılar PANS-ATM |
Airship (Annex 1) A power-driven lighter-than-air aircraft. |
Havagemisi (Annex
1, Annex 7) Güç
ile yönetilen havadan hafif hava aracı. |
Airside, air side (Annex 17) The movement area of an airport, adjacent terrain and buildings or portions thereof,
access to which is controlled. |
Hava
Tarafı (Annex 17)
Havalimanındaki, kara ve bina ya da eklentilere bitişik, girişi kontrollü
hareket alanı. |
Airspace |
Hava
sahası |
(DHMI) Ölçülendirme parametreleri ile tanımlanmış hacimli
bir alan. |
|
Air Taxiing (Annex 2) Movement
of a helicopter/VTOL above
the surface of an aerodrome, normally in ground effect and at a ground speed normally less than Note.— The actual height may vary,
and some helicopters may require air-taxiing above |
Havada/Askıda
Yolalmak (Taksi) (Annex-2, Annex
11) Bir hava meydanında, genelde yere yakın ve yer
sürati genelde Not:
Gerçek yükseklik değişebilir ve bazı helikopterlerin yer etkisini azaltmak ya
da askıdaki yüklerinden dolayı yerden |
(DHMI) Hava Taksi; Bir helikopterin yerden yaklaşık |
|
Air-to-ground communication (Annex 10) One-way
communication from aircraft to stations
or locations on the surface of the earth. |
Havadan-Yere
ileti (Annex
10/II; PANS-ATM) Hava
aracından yer yüzeyindeki istasyon ya da konumlara yapılan tek yönlü ileti. |
Air Traffic (Annex 2) All aircraft in flight or operating on the manoeuvring area of an aerodrome. |
Hava
Trafiği (Annex
2; Annex 11) Bir havamey-danı manevra sahası içerisinde
ya da bu saha içerisinde uçuşta olan tüm hava araçları. |
(DHMI) Hava
Trafiği; Meydan manevra sahasında
veya uçuş aşamasındaki tüm hava araçlarını
kapsar. |
|
Air Traffic Advisory Service (Annex 2) A service provided within advisory airspace to ensure separation,
in so far as practical, between aircraft which are operating
on IFR flight plans. |
Hava
Trafik Tavsiye Hizmeti (Annex
2; Annex 11) Tavsiyeli hava sahası içerisinde, uygulanabilir ölçüde, IFR
şartlarda uçan hava araçları arasındaki ayırımı sağlamak amacıyla verilen
hizmet. |
(DHMI) Hava trafiğinin
düzenli ve hızlı akışının sağlanması, uçakların birbirleri ile ve manialarla
çarpışmalarının önlenmesi amacıyla verilen tavsiye hizmeti. |
|
Air Traffic Control |
Hava
Trafik Kontrolü |
(SHY-Deniz) ATC: Hava trafik kontrolü. (DHMI) Hava
trafiğine hızlı, güvenli ve düzenli bir akış sağlamak için ilgili otorite
tarafından verilen hizmet. |
|
Air Traffic Controller (ATCo) |
Hava
Trafik Kontrolürü |
(DHMI) Sorumlu
olduğu sektör içerisinde hava trafik hizmetini veren yetkili kontrolör. |
|
Air Traffic Control Centre
(ATCC) |
Hava
Trafik Kontrol Merkezi |
(DHMI) Coğrafi
olarak ayrılmış bölgelerde, hava trafik kontrol hizmeti veren ünite. |
|
Air Traffic Control
Clearance (Annex
2) Authorization for an aircraft to proceed
under conditions specified by an air traffic control
unit. Note 1.— For convenience, the term “air traffic
control clearance” is frequently abbreviated to “clearance” when used in appropriate contexts. Note 2.— The abbreviated
term “clearance” may be prefixed by the words
“taxi”, “take-off”, “departure”, “en route”, “approach” or “landing” to indicate
the particular portion of flight to which the
air traffic control clearance relates. |
Hava
Trafik Kontrol Müsaadesi (Annex
2; 11) Bir hava trafik kontrol
birimi tarafından belirlenen şartlar çerçevesinde bir hava aracının
yetkilendirilmesi. Not-1:
Kullanım kolaylığı açısından “hava trafik kontrol müsadesi”,
çoğunlukla uygun bağlamlarda kullanılırken “müsaade” olarak kısaltılmıştır. Not-2:
Kısaltılarak kullanılan “müsaade” terimi, “taksi”, “kalkış”, “gidiş”, “yol
boyu”, “yaklaşma” ya da “iniş” kelimeleri ile hava trafik kontrol müsadesi ile ilgili uçuşun belirli bir bölümünü ifade
için de kısaltılarak kullanılabilir. |
(DHMI) Kontrollü
bir trafiğe hava trafik kontrol ünitesinin belirttiği şartlarda uçması için
verilen müsaade. |
|
Air Traffic Control
Instruction (Doc.4444) Directives issued by air traffic
control for the purpose of requiring a pilot to take a specific action. |
Hava
Trafik Kontrol Talimatı (Doc.4444) Hava trafik kontrol tarafından verilen, pilotun özel
bir eylem yapmasını gerektiren bildiri. |
(DHMI) Pilota
kontrolör tarafından uygulaması için verilen talimatlar. |
|
Air Traffic Controller License |
Hava
Trafik Kontrolörü (Lisansı) Yetkisi |
(DHMI) Temel
hava trafik eğitimini tamamlayan bir aday hava trafik kontrolörünün
yeterlilik düzeyini tespit etmek amacıyla yapılan sınav sonucunda başarılı
olanlara verilen yeterlilik belgesidir. |
|
Air Traffic Control Service (Annex 2) A generic term meaning variously, flight information service, alerting service, air traffic advisory service, air traffic control
service (area control
service, approach control
service or aerodrome control service). |
Hava
Trafik Kontrol Hizmeti (Annex
2; Annex 11) Değişik anlamlarda kullanılan uçuş bilgi hizmeti, uyarı hizmeti,
hava trafik tavsiye hizmeti, hava trafik kontrol hizmeti (saha kontrol
hizmeti, yaklaşma kontrol hizmeti ya da havameydanı
kontrol hizmeti) genel bir terim. |
(DHMI) Uçaklar
arasında ve uçaklarla manialar arasında çarpışmayı önlemek, hava trafik
akışını hızlandırmak ve hava trafiğinin düzenli olarak akışını sağlamak için
verilen hizmet. |
|
Air Traffic Control Unit (Annex 2) A generic term meaning variously, area control centre, approach control unit or aerodrome control tower. |
Hava
Trafik Kontrol Birimi (Annex
2; Annex 11) Değişik anlamlarda kullanılan genel bir terim; saha kontrol merkezi,
yaklaşma kontrol birimi ya da havameydanı kontrol
kulesi. |
(DHMI) Hava
Trafik Kontrol Merkezi, yaklaşma kontrol ofisi veya meydan kontrol kulesini
kapsayan genel bir terim. |
|
Air Traffic Flow Management (ATFM) (Annex
11) A service established with the objective of contributing to a safe, orderly and expeditious flow of air traffic
by ensuring that ATC capacity is utilized to the
maximum extent possible and that the traffic
volume is compatible with the capacities
declared by the appropriate ATS authority. |
Hava
Trafik Akış Yönetimi (Annex
11; PANS-ATM) Hedefi
güvenli, düzenli ve hızlı trafik akışını sağlamak olan, ilgili ATS
yetkilileri tarafından yayınlanan hacimlere uygun, en yüksek uygulanabilir
trafik yoğunluğunun kullanılabilmesini sağlamak amacıyla verilen hizmet. |
(DHMI) ATC
sistemlerinin yeterliliği ve havaalanı kapasitelerine uygun olarak, trafik
akışının belirlenen saha ve zamanlarda idaresinin sağlandığı merkez. |
|
Air Traffic Management (ATM) (Doc.4444) The dynamic, integrated management of air traffic and
airspace including air traffic services,
airspace management and air traffic
flow management –safely, economically and efficiently – through the provision
of facilities and seamless services in collaboration with all parties and
involving airborne and ground-based functions. |
Hava
Trafik Yönetimi (Doc.4444)
Kolaylıkların sağladığı gereklilikler ve havada ve yerleşik hizmet
sağlayıcılarının işlevleri ile tüm ilgililerin işbirliğinin oluşturduğu görev
ve kesintisiz hizmetlerin, hava trafik hizmetleri, hava sahası idaresi ve
hava trafik akış yönetimi dâhil devingen bir bütün olarak –güvenli, ekonomik
ve etkin– hava trafiğinin ve hava sahasının yönetimi. |
(DHMI) Hava Trafik İdare Merkezi; Yerde ve havadaki tüm operasyonlarda, trafiğin güvenli ve
etkin akışının sağlanması için tanımlanmış gelecek hava seyrüsefer sistemleri
ile desteklenen özel idare merkezi. |
|
Air Route Surveillance Radar |
Hava
Yolu Gözlem Radarı |
Airspace Structure |
Havasahası
Yapısı |
Air Traffic Service (ATS) (Annex 2) A generic term meaning variously, flight information service, alerting service, air traffic advisory service, air traffic control
service (area control
service, approach control
service or aerodrome control service). |
Hava
Trafik Hizmeti (ATS) (Annex 4; 10/III; 11) (Annex 2) Uçuş bilgi
hizmeti, Uyarı hizmeti, Hava Trafik Tavsiye hizmeti, Hava Trafik Kontrol hizmeti (saha kontrol hizmeti, yaklaşma
kontrol hizmeti ya da havameydanı control hizmeti) gibi çeşitli anlamlarda kullanılan genel
terim. |
(DHMI) Uçuş bilgi
hizmeti, ikaz hizmeti, hava trafik tavsiye hizmeti, saha kontrol hizmeti,
yaklaşma kontrol veya meydan kontrol hizmetini kapsayan genel bir terim. |
|
Air Traffic Services Airspace (Annex 2) Airspaces
of defined dimensions, alphabetically designated, within which specific types of flights may operate
and for which air traffic
services and rules of operation are specified. Note.— ATS airspaces are classified as Class A to G. |
Hava
Trafik Hizmetleri Havasahası (Annex
2, Annex 11) Sınırları belirli ve alfabetik olarak isimlendirilmiş, içerisinde
hangi tip uçuşların yapılabileceği ve hava trafik hizmetleri ile işletim
kuralları saptanmış, hava sahası. Not: ATS havasahaları A’dan G’ye kadar sınıflandırılmışlardır. |
Air Traffic Services Reporting
Office (ARO) (Annex
2) A unit established for the purpose of receiving reports concerning air traffic services and flight plans
submitted before departure. Note.— An air traffic services reporting office may be established as a separate unit or combined with
an existing unit, such as another air traffic services
unit, or a unit of the aeronautical
information service. |
Hava
Trafik Hizmetleri Rapor Ofisi (ARO) (Annex
2; Annex 11) Uçuş öncesi sunulan uçuş
planları ve hava trafik hizmetleri ile ilgili raporları almak için kurulmuş
birim. Not: Hava Trafik
Hizmetleri Rapor Ofisi, ayrı bir birim ya da mevcut başka bir hava trafik
hizmetleri birimi ile birleşik yahut havacılık bilgi hizmetinin bir birimi
olarak da kurulabilir. |
(DHMI) Hava
trafik hizmeti için gerekli bilgilerin alınması amacıyla kurulmuş bir
ünitedir. |
|
Air Traffic Services Unit (Annex 2) A generic term meaning variously, air traffic control
unit, flight information centre or air traffic
services reporting office. |
Hava
Trafik Hizmetleri Birimi (Annex
2; Annex 11) Hava Trafik Kontrol birimi, uçuş bilgi merkezi ya da hava trafik
hizmetleri rapor ofisi anlamında kullanılan genel terim. |
(DHMI) Hava
Trafik Hizmeti Ünitesi; Hava Trafik kontrol ünitesi, uçuş bilgi merkezi
veya hava trafik kontrol hizmeti ünitelerini kapsayan genel bir terim. |
|
Air (Annex 4) A defined route for air
transiting of helicopters. |
Hava
Transit Yolu (Annex 4; Annex 14/II) (Annex 4) Helikopterlerin havadan geçiş yaptıkları tanımlı yol. |
Airway (AWY) (Annex 2) A control area or portion thereof
established in the form
of a corridor. |
Hava
Yolu (Annex
1; 4; 11; PANS-ATM) (Annex 2) Koridor şeklinde tanımlanmış bir kontrol sahası ya da parçası. |
(DHMI) Radyo seyrüsefer yardımcıları ile donatılmış,
koridor şeklinde tasarlanmış kontrollü saha. |
|
Airworthiness |
Uçabilirlik |
Airworthiness data |
Uçabilirlik
verisi |
Airworthiness Directive (AD) |
Uçabilirlik
Talimatı |
Alert height |
Uyarı yüksekliği |
(SHT OPS-1) İkaz yüksekliği: Düşük görüş operasyonlarında sistem kabiliyetlerinin başlangıç
yüksekliği. |
|
Alerting Post (Annex 12) Any facility intended to serve
as an intermediary between
a person reporting an emergency and a rescue coordination centre or rescue
subcentre. |
Uyarı
Karakolu (Annex 12)
Arama-Kurtarma eşgüdüm merkezi ya da yardımcı merkezi ile
acil durum bildiren kişi arasında aracılık yapmak üzere kurulmuş herhangi bir
tesis. |
Alerting Service (ALRS) (Annex 2) A service provided to notify
appropriate organizations
regarding aircraft in need of search and rescue aid,
and assist such organizations as required. |
Uyarı
Hizmeti (Annex
2; Annex 11; PANS-ATM) Hava
aracı ile ilgili Arama ve Kurtarma yardımına ihtiyacı olan uygun kuruluşları
bilgilendirmek ve bu kuruluşlara gerektiği şekilde yardım etmek için verilen
hizmet. |
Alert Phase (ALERFA) (Annex 11) A situation wherein apprehension exists as to the safety
of an aircraft and its occupants. |
Uyarı
Hali (Annex
11; 12) Bir
hava aracı ve içindekilerinin güvenliği hakkında endişe duyulması hali. |
Allocation,
allocate. (Doc.4444)
Distribution of frequencies,
SSR codes, etc. To a State, unit
or service. Distribution of 24-bit aircraft addresses to a State or
common mark registering authority. |
Tahsis
etme (Doc.4444) Devlet, birim ya da görevliye SSR kod, frekans vs.
dağıtmak. 24 bit
hava aracı adreslerinin devletlere ya da ortak kayıt yetkililerine dağıtmak. |
All Weather Operation (AWO) |
Her
Havakoşulunda İşletim |
Alphanumeric Characters (alphanumerics) (Doc.4444)
A collective term for letters
and figures (digits). |
Harf-Sayı
Bileşeni (Doc.4444) Sayı ve Harflerden oluşan birleşik bir terim. |
Alternate |
Yerine, seçenek |
Alternate Aerodrome (ALTN) (Annex
2; 3; 6; 11) An aerodrome to which an aircraft may proceed when
it becomes either impossible or inadvisable to proceed to or
to land at the aerodrome of intended landing where the necessary
services and facilities are available, where aircraft performance requirements can be met and which is operational at the expected time of use. Alternate
aerodromes include the following: Take-off alternate. En-route alternate. Destination alternate Note – The aerodrome from which a flight departs may also
be an en-route or a destination alternate aerodrome for that flight. |
Yedek
Havameydanı
(ALTN) (Annex 2) Hedeflenen havameydanına
inmenin imkânsız olduğu ya da inmek için devam etmenin tavsiye edilmediği
durumlarda hava aracının yönelebileceği, gerekli mizmet
ve donanımın mevcut, uçağın
performans gereksinimlerini karşılayan ve kullanılacağı düşünülen zamanda
işletime açık bir havameydanı. Yedek
havameydanları şunlardan oluşur; Kalkış Yedekmeydanı: Yolboyu yedek
meydanı: Varış Yedekmeydanı. Note – Kalkılan havameydanı aynı zamanda ilgili uçuş
için yolboyu ve varış yedek meydanı olabilir. |
(SHT OPS-1) Yedek havaalanı: İnilmesi tasarlanan
havaalanına inişin uygun olmaması halinde, uçuşun yöneltileceği uçuş planında
belirtilen havaalanı. (SHY-6a) Yedek havaalanı: İnilmesi tasarlanan
hava alanına iniş yapmanın uygun olmaması halinde, uçuşun yöneltileceği uçuş
planında belirtilen hava alanı. (DHMI) Alternatif
Meydan; Bir uçağın, herhangi bir nedenden dolayı varış meydanına
inememesi durumunda, iniş yapmayı planladığı diğer meydandır. |
|
Alternate Heliport (Annex
6/III) A heliport to
which a helicopter may proceed when
it becomes either impossible or inadvisable to proceed to or
to land at the heliport of intended landing. Alternate heliports include the following: Take-off alternate. An alternate heliport at
which a helicopter can land should this
become necessary shortly after takeoff and it is not possible to use
the heliport of departure. En-route alternate.
A heliport at which a helicopter
would be able to land after
experiencing an abnormal or emergency condition while en route. Destination alternate.
An alternate heliport to which a helicopter may proceed should
it become either impossible or inadvisable to land at the heliport of intended landing. Note.- The heliport from which a flight departs may be an en-route or a destination alternate heliport for that flight. |
Yedek
Helimeydanı (Annex
6/III) Hedeflenen helimeydanına inmenin imkânsız olduğu ya da inmek için
devam etmenin tavsiye edilmediği durumlarda helikopterin yönelebileceği bir helimeydanı. Yedek helimeydanları
şunlardan oluşur; Kalkış Yedekmeydanı: Yolboyu yedek
meydanı: Varış Yedekmeydanı. Note.- Kalkılan helimeydanı
aynı zamanda ilgili uçuş için yolboyu ve varış
yedek helimeydanı olabilir. |
Altimetry System Error (ASE) (Annex 6) The difference between the altitude indicated by the altimeter display, assuming a correct altimeter barometric setting, and the pressure
altitude corresponding to the undisturbed
ambient pressure. |
Altimetre
Sistem Hatası (Annex
6/I; Annex 6/II) (Annex 6) Doğru barometrik
ayarların yapıldığını varsayarak, altimetrenin gösterdiği irtifa ile
etkilenmemiş (sapmasız) ortam basıncı arasındaki fark. |
Altitude (Annex 2) The vertical distance of a level, a point or an object considered as a point, measured from mean sea level
(MSL). |
İrtifa
(Annex 2;
Annex 3;
Annex 4; Annex
11; (Annex 2) Bir cismin,
yerin veya noktanın ya da nokta kabul edilen bir yerin, ortalama deniz
seviyesinden (MSL) ölçülen dikine mesafesi. |
(DHMI) Bir cismin, yerin veya noktanın deniz seviyesinden
olan dikey mesafesi |
|
AMSL (Above mean sea level) |
Ortalama
Deniz Seviyesi Yüksekliği üzerinde. |
Analysis |
Çözümleme |
(DHMI) Analiz; Bir
olayın anlaşılır olabilmesi için gerekli olan aktivite. |
|
Angles of coverage (Annex
6/I; Annex 6/II) a)
Angle of coverage A is formed
by two intersecting vertical planes making angles of b)
Angle of coverage
F is formed
by two intersecting vertical planes making angles of 110 degrees to the right
and 110 degrees to the left
respectively, looking forward along the longitudinal axis to a vertical
plane passing through the longitudinal
axis. c)
Angle of coverage
L is formed
by two intersecting vertical planes, one enter
to the longitudinal axis of the aeroplane, and the other
110 degrees to the left of the
first, when looking forward along the longitudinal
axis. d)
Angle of coverage
R is formed
by two intersecting vertical planes, one parallel
to the longitudinal axis of the aeroplane, and the other
110 degrees to the right of the first, when
looking forward along the longitudinal
axis. |
Kapsama
Açıları; Uçakların
Dikine Kesişmeden Kaçınma Açıları (Annex
6/I; 6/II) a) Kapsama
Açısı: A, yatay konumda kesişen iki uçaktan birisinin uzunlamasına
ekseni doğrultusunda sırası ile sağına ve soluna 70’er derecelik açı ile
arkasında yaratığı görüş açısına girmesine denir. b) Kapsama
Açısı: F, yatay konumda kesişen iki uçaktan birisinin uzunlamasına
ekseni doğrultusunda sırası ile sağına ve soluna 110’ar derecelik açı ile
önünde yaratığı görüş açısına girmesine denir. c) Kapsama
Açısı: L, yatay konumda kesişen iki uçaktan birisinin uzunlamasına
ekseni doğrultusunda solundan 110 derecelik açı ile ileri doğru gider durumda
iken solunda yarat-tığı görüş açısına ikinci uçağın girmesine denir. d) Kapsama
Açısı: R, yatay konumda kesişen iki uçaktan birisinin uzunlamasına
ekseni doğrultusunda sağından 110 derecelik açı ile ileri doğru gider durumda
iken sağında yarattığı görüş açısına ikinci uçağın girmesine denir. |
Annex (Doc.73000) As described ICAO Article 54, subparagraph l) Adopt, in accordance with the provisions of Chapter VI of this Convention, international standards and recommended practices; for convenience, designate them as Annexes to this
Convention; |
Ek
(Annex) (Doc.73000) Bu ICAO sözleşmesin Md.54-l,
Konu VI’da tanımlanan Uluslararası Standardlar ve Tavsiye Edilen Uygulamalar, kolaylık
sağlaması açısından, bu sözleşmede Ek olarak adlandırılmışlardır. |
Anticipated Operating
Conditions (Annex 8) Those conditions which are known from
experience
or which can be reasonably envisaged to occur during
the operational life of the aircraft taking into account
the operations for which the
aircraft is made eligible, the conditions so considered being relative to the
meteorological state of the atmosphere, to the configuration
of terrain, to the functioning of the aircraft, to the efficiency
of personnel and to all the
factors affecting safety in flight. Anticipated operating conditions do not include: a) those extremes which can be effectively avoided by means
of operating procedures; and b) those extremes which occour so infrequently
that to require the Standards
to be met in such extremes would give a higher level of airworthiness than experience has shown to be necessary
and practical. |
Beklenen
İşletme Şartları (Annex 8)
Deneyimlerden elde edilen ya da hava aracının işletim ömrü boyunca ortaya
çıkan meteorolojik durumlar, yeryüzünün yapısı, uçağın işleyişi, personelin
verimliliği gibi güvenliği etkileyen etkenlerin akla uygun öngörü oluşturan
şartlarına denir. Beklenen
işletme şartları şunları kapsamaz; a)
işletme yöntemleri ile etkin bir şekilde kaçınılacak olan aşırılıklar, b) çok seyrek oluşan aşırılıklardan kaçınmak için
oluşturulacak Standartların daha yüksek seviyede uçabilirlik sağlaması için
deneyimlerin sonucu hem gerekli hem de pratik olmayan durumlar. |
AOC (Air Operator Certificate) |
İşletme
ruhsatı (SHT OPS-1) |
Appendix |
Eklenti |
Application (Annex 15)
Manipulation and processing
of data in support of user
requirements (ISO
19104*). |
Uygulama (ISO 19104). (Annex 15)
Kullanıcının ihtiyacını giderecek olan verilerin işlenmesi ve uygulanması. |
Approach and Landing
Operations using Instrument Approach Procedures (Annex 6) Instrument approach and landing operations are classified as follows: Non-precision approach
and landing operations. An instrument approach and landing which utilizes lateral guidance but does not utilize vertical guidance. Approach and
landing operations with vertical guidance. An instrument approach and landing which utilizes lateral and vertical guidance but does not meet the requirements
established for precision approach and landing operations. Precision approach and landing operations. An instrument approach and landing using precision lateral and vertical guidance with minima as determined by the category
of operation. Note.— Lateral and vertical guidance refers to the guidance
provided either by: a) a ground-based navigation aid; or b) computer generated navigation data. Categories of precision approach
and landing operations: Category I (CAT I) operation. A precision instrument approach and landing with: a) a decision
height not lower than b) with
either a visibility not less than Category II (CAT II) operation. A precision instrument approach and landing with: a) a decision
height lower than b) a RVR not less than Category IIIA (CAT IIIA) operation. A precision instrument approach and landing with: a) a decision
height lower than b) a RVR not less than Category IIIB (CAT IIIB) operation. A precision instrument approach and landing with: a) a decision
height lower than b) a runway
visual range less than Category IIIC (CAT IIIC) operation. A precision instrument approach and landing with
no decision height and no
runway visual range limitations. Note.— Where decision
height (DH) and runway visual range (RVR) fall into different categories of operation, the instrument approach and landing operation would be conducted in accordance with the requirements
of the most demanding category (e.g. an operation with a DH in the range of CAT IIIA but with an
RVR in the range of CAT
IIIB would be considered
a CAT IIIB operation or
an operation with a DH in
the range of CAT II but with an RVR in the range of CAT I would be considered a CAT II operation). |
Aletli
Yaklaşma Yöntemi ile Yaklaşma ve İniş gerçekleştirme Yöntemleri (Annex 6) Aletli yaklaşma ve iniş işletimleri şu şekilde
sınıflandırılır; Hassas Olmayan
yaklaşma ve iniş işletimleri. Yatay yönlendirme sağlayan ama dikine yönlendirme
sağlamayan aletli yaklaşma ve iniş işletimi. Dikine
yönlendirmeli yaklaşma ve iniş işletimleri. Yaklaşma ve iniş işletiminde yatay ve dikine
yönlendirme sağlayan ama öngörülen hassas aletli yaklaşma ve iniş gereklerini
karşılamayan işletim. Hassas yaklaşma ve
iniş işletimleri. İşletimin kategorisine göre
en düşük belirlenmiş hassas yatay ve dikey yönlendirmeyi kullanan aletli yaklaşma ve iniş işletimi. Not: Yatay ve dikey
yönlendirme, yönlendirmeyi şu şekilde sağlar; a) yer bazlı gezin
yardımcısı, b) bilgisayar üretimli gezin
verisi. Hassas Yaklaşma ve İniş
gerçekleştirme Kategorileri; Kategori
I (CAT I) işletimleri Aşağıdaki şartlarda
uygulanan hassas yaklaşma ve iniş işletimi; a) Karar
yüksekliği 60m-200ft altında olmayan; ve b)
Genel görüş mesafesi 800m ya da 550m’den az olmayan RVR. Kategori
II (CAT II) işletimleri Aşağıdaki şartlarda
uygulanan hassas yaklaşma ve iniş işletimi; a)
Karar yüksekliği 60m-200ft altında ama 30m-100ft altında olmayan; ve b)
300m’den az olmayan RVR. Kategori
IIIA (CAT IIIA) işletimleri Aşağıdaki şartlarda
uygulanan hassas yaklaşma ve iniş işletimi; a)
Karar yüksekliği 30m-100ft altında ya da karar yüksekliği olmayan; ve b)
175m’den az olmayan RVR. Kategori
IIIB (CAT IIIB) işletimleri Aşağıdaki
şartlarda uygulanan hassas yaklaşma ve iniş işletimi; a)
Karar yüksekliği 15m-50ft altında ya da karar yüksekliği olmayan; ve b)
175m’den az ama 50m den düşük olmayan Pist Görüş Menzili (RVR) Kategori
IIIC (CAT IIIC) işletimleri Pist
görüş menzili ve karar yüksekliği sınırlaması olmayan hassas yaklaşma ve iniş
işletimi; Not: Karar yüksekliği (DH)
ve pist görüş menzillerinin (RVR) farklı işletim kategorilerde oluştuğu
hallerde, aletli yaklaşma ve iniş işletimi en zor kategori işletim
gereklerine göre yürütülecektir (ör. DH CAT IIIA limitlerinde ve RVR CAT IIIB
sınırlarında olduğunda işletim CAT IIIB ya da DH CAT II ama RVR CAT I ise
işletim CAT II olduğu kabul edilerek uygulanacaktır). |
Approach and Landing
Operations with (Annex 6) An instrument approach and landing which
utilizes lateral and vertical guidance but does not meet the requirements
established for precision approach and landing operations. |
Dikey
Yönlendirme ile Yaklaşma ve İniş Yöntemi (Annex
6/I; 6/II; 6/III ) (Annex 6) Yaklaşma ve iniş işletiminde yatay ve dikine
yönlendirme sağlayan ama öngörülen hassas aletli yaklaşma ve iniş gereklerini
karşılamayan işletim. |
Approach
and Landing Phase-Helicopters (Annex
6/III) That
part of the flight from 300m ( |
Yaklaşma
& İniş Aşaması–Helikopter (Annex
6/III) Bir uçuşun eğer
belirlenen rakımın aşılması planladığı ya da alçalmanın başladığı diğer
durumlarda, iniş noktası ya da inişten
vazgeçme durumlarında, son yaklaşma
ve kalkış sahası rakımından 300m-1000ft yüksekliğe kadar olan kısmı. |
Approach Control |
Yaklaşma
Kontrol |
Approach Control Service
–(APP) (Annex 2) Air traffic
control service for arriving or departing
controlled flights. |
Yaklaşma
Kontrol Hizmeti (APP) (Annex
2;) Yaklaşan ya da kalkan kontrollu
uçuşlara verilen Hava Trafik Kontrol Hizmeti. |
Approach Control Unit (Annex 2) A unit established to provide air
traffic control service to controlled flights arriving at, or departing from, one or
more aerodromes. |
Yaklaşma
Kontrol Birimi (Annex 3; 11) (Annex
2;) Bir ya da birkaç meydana yaklaşan veya kalkan
kontrollü uçuşlara, hava trafik kontrol hizmeti sağlaması için kurulmuş
birim. |
Approach Funnel (Doc.9713) A specified airspace around a nominal approach path within which
an aircraft approaching to land is considered
to be making a normal approach. |
Yaklaşma
Hunisi (Doc.9713/PANS-ATM) Varsayılan yaklaşma yolu üzerinde, iniş için normal yaklaşma yaptığı
kabul edilen bir hava aracının bu yol içerisindeki tanımlanmış hava sahası. |
Approach Procedure with
Vertical Guidance (APV) (Doc.9713) An instrument approach procedure which utilizes lateral and vertical
guidance but does not meet the requirements
established for precision approach and landing operations. |
Dikey
Yönlendirmeli Yaklaşma Yöntemi (PANS-ATM; PANS-OPS/I;II) Yaklaşma ve iniş işletiminde yatay ve dikine yönlendirme sağlayan ama
öngörülen hassas aletli yaklaşma ve iniş gereklerini karşılamayan yöntem. |
Approach Sequence (Doc.9713) The order in which two or
more aircraft are cleared to
approach to land at the aerodrome |
Yaklaşma
Sıralaması (Doc.9713/PANS-ATM) Bir havameydanına yaklaşma ve iniş için
müsaade edilen iki ya da daha fazla hava aracının sıralanması. |
Adjusted Present Value
Approach (AVP) (EU
OPS-1) An APV operation is an instrument approach which
includes lateral and vertical guidance, but does not meet the requirements
established for precision approach and landing operations, with a DH not
lower than |
Dikey Rehberle Yaklaşma (AVP) (EU OPS) Aksi
Otorite tarafından onaylanmadıkça, en az 250ft karar
yüksekliği (DH) ve en az 600m (RVR) pist görüş menzili ile yatay ve dikey
rehberliğin kullanıldığı ancak hassas yaklaşma ve iniş işletimine ilişkin
gereklilikleri karşılamayan aletle yaklaşmaya denir. |
(SHT OPS-1) APV operasyonları, aksi Genel Müdürlük tarafından kabul edilmedikçe en az |
|
Appropriate Airworthiness
Requirement |
Uygun
Uçabilirlik Gerekleri (Annex 8) |
Appropriate ATS Authority |
Uygun
ATS yetkilisi (Annex
2,3,11ve PANS-ATM) |
Appropriate Authority |
Uygun
Yetkili (Annex
2; PANS-ATM) |
Appropriate National Authority |
Uygun
Ulusal Yetkili (Annex
8) |
Approval. (Annex
18) An authorization granted by an appropriate national authority for: a) the transport of dangerous goods forbidden on passenger and/or cargo
aircraft where the Technical Instructions state that such
goods may be carried with an approval; or b) other purposes as provided for in the Technical Instructions. Note.— In the
absence of a specific reference in the Technical Instructions allowing the granting of an approval, an exemption may be sought. |
Onay (Annex 18) Uygun ulusal makam
tarafından aşağıdaki konularda yetki verilmesi; a) Yolcu ve/veya kargo uçaklarında taşınması yasaklanmış
tehlikeli maddelerin Teknik Talimatta taşınması için onay gerikli
deniyorsa, ya da; b) Teknik talimatta başka amaçlar için gerekli
ise, Not.-
Teknik talimatta onay gerekliliği için özel bir referans verilmediğinde, bir
muafiyet istenebilir. |
Approved (Annex 8) Accepted by a Contracting
State as suitable for a particular purpose. |
Onaylı (Annex 8)
Üye Devlet tatarından belirli bir amaca uygun onay. |
Approved by the Authority |
Yetilendirilmiş Onay |
Approved Maintenance Organisation (AMO) (Annex 1; Annex 6) An organization approved by a Contracting State, in accordance with the requirements of Annex 6, Part I, Chapter 8 – Aeroplane Maintenance, to perform maintenance of aircraft or parts
thereof and operating under supervision approved by that State |
Onaylı
Bakım Kuruluşu (AMO) (Annex 1; Annex 6)
Üye Devlet
tarafından Ek.6, Kısım I, Konu 8 – Hava aracı Bakımı şartlarına göre hava
aracının ya da ilgili bölümlerinin bakımına onay veren Devletin yetkili
gözetimi altında işletilen onaylanmış bakım kuruluşu. |
Approved Maximum Seat
Configuration (EU OPS-1)The maximum passenger seating capacity of an individual aeroplane, excluding pilot seats or flight deck seats and cabin crew seats as applicable, used by the operator, approved by the Authority and specified in the Operations Manual. |