Türkçe Havacılık Sözlügü - VocaTurk - Aviation Vocabulary in Turkish

Havacılık

Deyim ve Kısaltmalar

Sözlüğü

Servet BAŞOL

ATCo 216

FOO 56

5.düzenleme-sb

Havacılık Deyim ve Kısaltmalar Sözlüğü

141016

Önsöz; İlk defa bir SHGM Talimatı (SHT OPS-1) 232 adet tanım ve kısaltma ile yayınlandı. Bu güne kadar SHGM’nün tüm yayınları içerisindeki tanım ve kısaltmalar toplamı, bu adede yaklaşamıyor bile. 04.02.2014 tarihinde yayınlanan SHT HES-r1, 99 adet tanım ile ikinciliğe oturdu. Bu nedenle de VocaTurk 4. baskı, 10. 07 2011 tarihinde yayınlanan Annex 18 ve 01.07.2013 tarihinde yayınlanan Annex 19 ile de bu 5.ci baskı, benim için zorunlu hale geldi. Resmi tanımların eski talimat ve yönetmeliklerle çakışması olası olsa bile, Anayasa Md.90 son ve hem de “Bu Talimatta belirtilmeyen tanımlar için ülkemizin üyesi bulunduğu uluslararası sivil havacılık kuruluşları tarafından yayımlanan dokümanlarda belirtilen tanımlar geçerlidir” ifadesi, bu sözlüğün yeniden düzenlenmesine neden olmuştur. Doğaldır ki sözlüğü bir temele oturtacak ve uluslar arası sözleşmeler gereği ICAO yayınlarını temel alarak işe başlayacaktım. Ne de olsa kanun olarak kabul ettiğimiz tanımların asıllarını bilmek zorundayız. Sırası ile Ek’ler (Annex’s) , sonra Doc.9713 ve ilgili diğer belgeler, sonra bazı EU OPS-1 terim ve kısaltmaları ile DHMI’nin bazı eğitim kitaplarından da ilgili verileri kullanarak içeriğini zenginleştirmeye çalıştım. Türkçe çeviri ve mesleki kavramların ifade edilmesi, sadece yapılan işi iyi bilmekle sınırlı olmayıp, konuşulan dili ne kadar iyi bilip yazdığınıza bağlı bir beceri ile de orantılıdır. Bu beceriyi hukuk ile birleştirmek ise apayrı bir eğitim süreci gerektirir. Havacılıkta 45 seneyi geride bırakmış, yabancı dilde sayısız mesleki kitap yazmış biri olarak, yazdıklarım arasında en zorlandıklarımın “Türkçe” yazdığım kitaplardır dersem şaşırmayın. Tüm sözcükler yer almamış olsa bile, mesleki temel sözce ve kısaltmalara yer verilmeye çalışılmış, Yabancı terim ve kısaltmaların çevirisi tarafımdan yapılmış olup diğer ulusal kurumlarımızın yaptığı tanımlar (adı parantez içerisinde) verilmiştir. ‘Mektepli’ ve ‘Alaylı’ herkesin elinin altında olması gerektiğine inandığım bu sözlük, NGAP kapsamında Havacılık İngilizcesi bilen öğrenci yetiştirmeye başlanana kadar elimizin altında olması gerektiği inancındayım. Sevgilerimle
Servet BAŞOL ATCo-216 & FOO-56 141016
English	Türkçe
A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
A Alpha	(AL-FA) ( • – )
Abeam	Kerteriz (dik açı)
(SHY-Deniz) Herhangi bir cismin yönü ile esas alınan yön arasındaki açı. (DHMI) Bir uçağın; bir fix, nokta veya yerin yaklaşık 90º sağında veya solunda olmasını ifade eder. Bu terim, kesin bir noktadan çok genel bir konumu gösterir.
Ability	Yetenek
(DHMI) Hava Trafik Kontrolörlerinin seçiminde esas olan, iş konusunda özel eğitim almadan veya tecrübe kazanmadan kişinin işin koşullarına yatkınlığı ve kendisinden katabileceği zihinsel yeterliliktir.
Ability Tests	Yetenek Sınavları
(DHMI) Yetenek Testleri: Bilgisayar aracılığı ile veya yazılı olarak farklı konulardaki yeteneklerin sınanması. (Örnek, hafıza, dikkat, sezgi, üç boyutlu düşünebilme kabiliyetleri)
Ab Initio Trainee Controllers	Başlangıç Eğitimindeki Kontrolörler
(DHMI) Kontrolör Adaylarına Verilen Başlangıç Eğitimi: Konu ile ilgili deneyimi olmayan adaylara, teorik yeterlilik kazandırabilmek için verilen temel eğitim.
Abort	Sonlandırma
(DHMI) İptal Etmek: Önceden planlanmış bir uçak hareketinin iptal edilmesi veya yarıda kesilmesidir.
Above Mean Sea Level (AMSL)	Ortalama Deniz Seviyesinden olan Yükseklik
Absolute Accuracy	Kesin Doğruluk
(DHMI) Dünya koordinat sistemine göre tanımlanmış bir noktanın, küreselleşmeden kaynaklanan sapma oranı.
Absolute Co-Ordinates	Kesin Eş-Düzenler
(DHMI) Kesin Koordinat: Bir noktanın dünya koordinat sistemine göre yerinin tam olarak belirlenmesi.
Accelerometer	Hızlanma Ölçer
(DHMI) Hızlanma Ölçüsü: Uzunlamasına-yanlamasına-dikey (üç boyutlu) olarak hız ölçülmesinde kullanılan cihaz.
Accelerate-stop distance available (ASDA) (Annex-6) The length of the take-off run available plus the length of the stopway, if provided.	Kullanılabilir hızlanma-durma mesafesi (Annex-6, 14) Kullanılabilir kalkış koşu mesafesine eğer varsa ilave edilen, durma uzantısı uzunluğu.
(SHT OPS-1) Mevcut hızlanma-durma pist uzunluğu (SHT HES-r1) Beyan edilen mesafeler – Mevcut hızlanma - durma mesafesi (ASDA). Kalkış koşusu için mevcut pistin uzunluğu artı, varsa, durma uzantısının uzunluğu. (DHMI) accelerate-stop distance available - mevcut hızlanma-durma mesafesi; Mevcut kalkış koşu mesafesi artı, varsa, durma uzantısının uzunluğu.
Acceptability	Kabul Edilebirlik
(DHMI) Kullanıcının bir sistemin varlığını ve kullanımını kabul etmesi ile gerçekleşir. Pratikte kullanıcı ihtiyaçları karşılanmıyorsa sistem atıl duruma düşebilir.
Acceptance Tests	Kabul Sınamaları
(DHMI) Kabul Etme Testleri: Sistem kurucu (mükellef) ile idari kurum arasındaki şartnameye göre radar sistem performansının etkin kullanımının analizi ve projeye uygunluğunun belirlenmesi süreci.
Accepting Unit	Teslim Alan Birim, Kabul eden Birim
(DHMI) Kabul Eden Ünite - accepting unit; Uçağın kontrolünü üstlenecek bir sonraki kontrol ünitesi.
Accept	Kabul
Acceptance	Kabul Etme, Onaylama
Accident ACCID; aircraft accident (Annex-17 - Doc.9713) An occurrence associated with the operation of an aircraft which takes place between the time any person boards the aircraft with the intention of flight until such time as all such persons have disembarked, in which: a) a person is fatally or seriously injured as a result of: - being in the aircraft, or - direct contact with any part of the aircraft, including parts which have become detached from the aircraft, or - direct exposure to jet blast, except when the injuries are from natural causes, self-inflicted or inflicted by other persons, or when the injuries are to stowaways hiding outside the areas normally available to the passengers and crew; or b) the aircraft sustains damage or structural failure which: - adversely affects the structural strength, performance or flight characteristics of the aircraft, and - would normally require major repair or rep-lacement of the affected component, except for engine failure or damage, when the damage is limited to the engine, its cowlings or accessories; or for damage limited to propellers, wing tips, antennas, tires, brakes, fairings, small dents or puncture holes in the aircraft skin; or c) the aircraft is missing or is completely inaccessible. Note I.- For statistical uniformity only, an injuty resulting in death within thirty days of the date of the accident is classified as a fatal injury by ICAO. Note 2.- An aircraft is considered to be missing when the official search has been terminated and the wreckage has not been located. Note 3.- The type of unmanned aircraft system to be investigated is addressed in 5.1. Note 4.- Guidance for the determination of aircraft damage can be found in Attachment G.	Kaza (ACCID) Hava aracı Kazası (Annex-17 - Doc.9713) İşletme amacıyla sefere verilen bir hava aracında; sakatlıkların doğal nedenlerden meydana gelmesi, kişinin kendisinin neden olması ya da başka birilerinin neden olması ya da normal olarak yolcu ve ekibin kullanımına ayrılmış sahaların dışında saklanarak kaçak dolaşım sırasında meydana gelenler hariç; yolcunun uçmak için binişe başladığı andan tüm bu yolcuların terk ettiği ana kadar geçen süre içerisinde meydana gelen olay ki; a) bir kişinin - hava aracında bulunması nedeniyle - hava aracının, sökülmüş dahi olsa, herhangi bir kısmıyla doğrudan teması nedeniyle, - motor itiş gücünün doğrudan etkisi altında kalması nedeniyle ölümcül ya da ciddi yaranlaması, ya da b) hava aracının hasar ya da yapısal kusuru sonucu; - hava aracının yapısal gücünün, veriminin ya da uçuş karakteristiğinin olumsuz etkilenmesi, ve - motor kapakları, ya da eklentileri, kanat uçları, antenleri, lastikler, frenler, kaplama, küçük ezikler ya da uçağın gövdesindeki delikler dışında, genelde motor arızası ya da hasarı sonucu büyük bakım ya da değiştirme gerektiren etkilenmiş bileşkeler (component), c) hava aracının kayıp ya da tümüyle erişilemez oluşu, Not-1: Sadece istatistiksel birlik amacıyla yaralanma, olayın meydana geldiği günden itibaren 30 gün içerisinde ölümle sonuçlan-dığında kaza, ICAO tarafından ölümcül yaralanma olarak nitelenir. Not-2: Bir hava aracının resmi araştırmanın bittiği ve enkazın yerinin tesbit edilemediği hallerde, hava aracı kayıp addedilir. Not-3: İnsansız hava araçları sistem araştırması 5.1’e göre yapılacaktır. Not-4: Uçak hasar tespiti rehberi İlave G de bulunmaktadır..
(SHY 13) Hava-araç kazası; Uçuş harekatı esnasında, kişilerin tali nedenlerle ve veya kendi kendini veya birbirlerini yaralamaları veya uçuş ekibi ve yolcular için ayrılan yerler dışında saklanarak kaçak seyahat edenlerin yaralanmaları hariç olmak üzere, hava-aracı içinde veya hava aracından kopan parçalarda dahil olmak üzere hava-aracının herhangi bir parçasının çarpmasıyla veya hava basıncına maruz kalmak suretiyle çok ağır veya derecede yaralanması, motor ve aksesuarlarda meydana gelen arıza ve hafif hasarlar hariç olmak üzere hava-aracının fiziksel yapısının veya performansının ve uçuş karakteristiğinin menfi yönde etkilendiği ve bunların değiştirilmesi veya tamirini gerektirecek derecede hasar ve arızalanması, hava -arasının kaybolması veya enkaza ulaşılamayacak bir yere düşmesi ile sonuçlanan olaylar. (SHY 13) Hava-aracı yer kazası; hava - aracının uçuş harekatı dışında bakım, onarım, arıza giderilmesi, yerde çalıştırılması, yer araçları veya insan gücü ile yer değiştirilmesi esnasında araç çarpmaları veya yangın, tabi afetler ve diğer sebeplerle hasara uğraması veya arızalanması ile sonuçlanan olaylar. (SHY 13) Küçük kaza; uçuş harekâtı esnasında bir veya daha fazla hava - aracının hafif hasara uğraması ile sonuçlanan hasarlar. (SHY 13) Büyük kaza; uçuş harekâtı esnasında bir veya daha fazla hava - aracının ağır hasara uğraması ile sonuçlanan kazalar. (DHMI) Kaza; accident; Uçuş amaçlı olarak herhangi bir personelin uçağa binmesi ile söz konusu personelin tamamının uçağı terk etmesi arasında geçen sürede, uçak operasyonlarıyla ilgili olarak tanımlanan: a. Bir kimsenin ölümcül veya ciddi yaralanma durumları; - Uçak içerisinde, veya - Uçaktan kopmuş parçalar da dahil uçağın herhangi bir parçasının doğrudan teması, veya - Doğrudan uçak motorunun şiddetli hava akımına maruz kalma (jet blast) doğal nedenlerle yaralanmalar hariç, acı veren/ hoş olmayan bir durumun kendiliğinden ya da diğer kişiler nedeniyle oluşması, dış alanlarda saklanan kaçak/biletsiz yolcuların yaralanması ya da normal olarak yolcuların ve ekibin yaralanması; veya b. Uçaktan kaynaklı hasar veya yapısal yetmezlik durumları: - Uçağın yapısal dayanıklılığının, performansının veya karakteristiklerinin olumsuz etkisi, - Normal olarak tamir veya etkilenen parçanın değiştirilmesini gerektiren haller, motor arızası veya hasarı hariç, hasar motorla sınırlandırıldığında motoru çevreleyen metal aksam ve aksesuarlar veya; pervanelerle, kanat uçlarıyla, antenlerle, frenlerle, lastiklerle, uçağın aerodinamik yapısı ile uçak kaportası üzerindeki küçük oyuklar/çöküntüler veya deliklerle sınırlandırılmış hasarlar; veya c. Uçağın kayıp ya da uçağa ulaşılamaması durumu
Accident Data Report	Kaza Veri Raporu
(DHMI) Kaza Bilgi Raporu: Uçak kazası soruşturma raporunu ifade eder.
Accuracy - system accuracy (Doc.9713) A degree of conformance between the estimated or measured value and the true value. Note.- For measured positional data the accuracy is normally expressed in terms of a distance from a stated position within which there is a defined confidence of the true position falling.	Hassaslık – Doğruluk. Sistem Hassaslığı (Doc.9713) Tahmin edilen ya da ölçülen değer ile gerçek değer arasındaki uyum derecesi. Not: Ölçülmüş durum verilerine göre hassaslık, genelde durumun gerçek değer sapması ile ifade edilen tanımlanmış güvenli mesafesidir.
(SHT HES-r1) Doğruluk: Öngörülen veya ölçülen değer ile gerçek değer arasındaki uygunluk derecesi. Not. - Ölçülen konumsal veriler için, doğruluk normalde, gerçek bir konuma belirli bir güven duyulan ve belirtilen bir konuma olan bir mesafe bakımından ifade edilmektedir. (DHMI) Doğruluk - accuracy; Öngörülen veya ölçülen değer ile gerçek değer arasındaki uygunluk derecesi.
Accountable	Sorumlu
Accountable Manager (EU OPS-1, Art.1,175.h) The operator must have nominated an accountable manager acceptable to the Authority who has corporate authority for ensuring that all operations and maintenance activities can be financed and carried out to the standard required by the Authority.	Sorumlu Müdür (EU OPS-1, Art.1,175.h) İşletici, tüm işletme ve bakım faaliyetlerinin finanse edilmesini ve Otoritenin gerekli kıldığı standartlarda yürütülmesini sağlayacak kurumsal yetkiye sahip, Otorite tarafından kabul edilebilecek bir sorumlu müdür görevlendirmek zorundadır.
(SHT OPS-1, Md.36/8) İşletici, tüm operasyonların ve bakım faaliyetlerinin finanse edilmesini ve Genel Müdürlüğün gerekli kıldığı standartlarda yürütülmesini sağlayacak kurumsal yetkiye sahip, Genel Müdürlük tarafından kabul edilebilecek bir sorumlu müdür görevlendirmek zorundadır. (SHY 6a Md.20.a) Sorumlu Müdürün; işletmecinin tüm operasyonlarının ve bakım aktivitelerinin Genel Müdürlük tarafından gerekli kılınan standartları ve işletmeci tarafından tanımlanan ilave şartları yerine getirmek üzere finanse edebilecek ve yürütecek, ayrıca işletmeyi tek başına temsil edecek yetkiye, (SHY 145, Md.13.a) Sorumlu müdürün; bakım kuruluşunun tüm faaliyetlerini ve bakım aktivitelerini Genel Müdürlük tarafından gerekli kılınan standartları ve tanımlanan ilave şartları yerine getirmek üzere finanse edebilecek ve yürütecek, ayrıca bakım kuruluşunu tek başına temsil edecek yetkiye sahip olması ve müşteri tarafından istenen tüm bakımın bu Yönetmelik şartlarına göre yapılmasını sağlaması ve bu Yönetmelik ve JAR–145 konularında temel bilgiye sahip olması gerekir. Sorumlu müdür, emniyet ve kalite politikasını kurmaktan ve geliştirmekten sorumludur. (SHY-M, Md.31.a) Tüm uçuşa elverişliliğin sürekliliği yönetim faaliyetlerinin bu Yönetmeliğe uygun olarak yürütülmesinden sorumlu bir yönetici tayin eder. Sorumlu yöneticinin; kuruluşun tüm faaliyetlerini ve aktivitelerini Genel Müdürlük tarafından gerekli kılınan standartları ve tanımlanan ilave şartları yerine getirmek üzere finanse edebilecek ve yürütecek, ayrıca kuruluşu tek başına temsil edecek yetkiye sahip olması ve müşteri tarafından istenen tüm faaliyetlerin bu Yönetmelik şartlarına göre yapılmasını sağlaması ve bu Yönetmelik ve Part-M ve SHY 145-01/ Part–145 konularında temel bilgiye sahip olması gerekir. Sorumlu yönetici, emniyet ve kalite politikasını kurmaktan ve geliştirmekten sorumludur. (SHT 121-23, Md.5.a) Genel Müdür: SHGM tarafından tanımlanan standartlar ve işletme tarafından getirilen ek standartlara uygun olarak bütün uçuş ve yer harekatı, uçuş eğitimi ve bakım faaliyetlerinin uygulanmasını güvence altına almaktan sorumlu ve bunlar için gereken mali kaynak kullanım yetkisine sahip, SHGM tarafından organizasyonda onaylı en üst düzeyde sorumlu müdür olarak kabul edilen yetkilidir. (SHY-CNS/KYS) Sorumlu yönetici: Genel Müdürlük tarafından tanımlanan standartlar ve HSHS tarafından getirilen ek standartlara uygun olarak CNS hizmetlerini güvence altına almaktan sorumlu en üst düzeyde idareci olarak kabul edilen yetkiliyi,
Accounting Management	Muhasebe İdaresi
(DHMI) Muhasebe İdaresi: Kaynak kullanımında, maddi ve idari sorumlulukların yerine getirilmesini sağlayan sistem.
Acknowledgement	Onaylama, tanıma
(DHMI) Onaylama: Kontrolörün durumdan haberdar olması veya uyarılması için özel durumlarda gönderilen, uyarı veya hatırlatma mesajı. (DHMI) acknowledgement – onaylama; “Mesajımı aldığınla ve mesajı anladığınla ilgili beni bilgilendir”. (Kontrolörün durumdan haberdar olması veya uyarılması için özel durumlarda gönderilen, uyarı veya hatırlatma mesajı.)
Acknowledgement Message	Onay İletisi
Acrobatic Flight (Doc.9713) Manoeuvres intentionally performed by an aircraft involving an abrupt change in its attitude, an abnormal attitude, or an abnormal variation in speed.	Akrobatik Uçuş (Doc.9713) Bir hava aracının davranışındaki sıradışılık, sıra dışı davranışlar ve süratindeki sıra dışı değişikliklerin istenerek yapılması.
(DHMI) Bir hava aracının genel durumunda istenilerek yapılan manevralarla meydana getirilen ani değişiklik, normal dışı bir olay veya hızındaki anormal değişikliklerle yapılan uçuştur
Acts of Unlawful Interference (Doc.9713) These are acts or attempted acts such as to jeopardize the safety of civil aviation and air transport, i.e. - unlawful seizure of aircraft in flight, - unlawful seizure of aircraft on the ground, - hostage-taking on board aircraft or on aerodromes, - forcible intrusion on board an aircraft, at an airport or on the premises of an aeronautical facility, - introduction on board an aircraft or at an airport of a weapon or hazardous device or material intended for criminal purposes, - communication of false information such as to jeopardize the safety of an aircraft in flight or on the ground, of passengers, crew, ground personnel or the general public, at an airport or on the premises of a civil aviation facility.	Hukuk Dışı Davranış Girişimi (Doc.9713 / Annex 17) Sivil havacılığı ve hava taşımacılığının güvenliğini tehlikeye düşürecek hareket ya da hareket girişimleridir, örneğin; - Uçuştaki bir hava aracını kanun dışı yollardan ele geçirmek, - Yerdeki bir hava aracını kanun dışı yollardan ele geçirmek, - Hava aracında ya da havameydanında rehin almak, - Hava aracında, havalimanı ya da havacılık tesisinde zor kullanılarak yapılan saldırı, - Suç işlemek amacıyla hava aracına ya da havalimanına silah ya da tehlikeli donanım ya da madde ile girmek, - Yerdeki ya da havadaki hava aracının güvenliğini tehlikeye atacak şekilde yolculara, ekibe, yer ekibine ya da halka bir havalimanı ya da havacılık tesisinde yalan/yanlış bilgi iletmek.
Active NOTAM	Yürürlükteki NOTAM
(DHMI) Aktif Notam: Gün ve zamana göre aktif hale gelen NOTAM.
Active Runway	Kullanılan Pist
Active Way-Point	Yürürlükteki Yol-Noktası
(DHMI) Aktif Yol-Noktası: Seyrüsefer kolaylığı sağlamak amacıyla belirlenmiş yol-noktası.
Actual Calculated Landing Time	Hesaplanmış Gerçek İniş Zamanı
(DHMI) Bir uçağın belirli kıstaslara göre hesaplanan gerçek iniş zamanıdır.
Actual Time Of Arrival	Kesin Varış Zamanı
(DHMI) Kesin İniş Zamanı: Bir uçağın kesin olarak iniş yaptığı, gerçek iniş zamanı.
AD : Airworthiness Directive	AD: Uçuşa Elverişlilik Talimatı.
(SHT OPS-1 / SHT-21) Uçuşa Elverişlilik Direktifleri. (SHT-M) Hava aracı imalatçısı ve/veya tescil ülkesi Sivil Havacılık Teşkilatı tarafından yayımlanmış olan uçuşa elverişlilik direktifleri.
Additional Fuel (Annex-6) which shall be the supplementary amount of fuel required if the minimum fuel calculated in accordance with 4.3.6.3 b), c), d) and e) is not sufficient to: 1) allow the aeroplane to descend as necessary and proceed to an alternate aerodrome in the event of engine failure or loss of pressurization, whichever requires the greater amount of fuel based on the assumption that such a failure occurs at the most critical point along the route; i) fly for 15 minutes at holding speed at 450 m (1 500 ft) above aerodrome elevation in standard conditions; and ii) make an approach and landing; 2) allow an aeroplane engaged in EDTO to comply with the EDTO critical fuel scenario as established by the State of the Operator; 3) meet additional requirements not covered above; Note 1.- Fuel planning for a failure that occurs at the most critical point along a route (4.3.6.3 f) 1)) may place the aeroplane in a fuel emergency situation based on 4.3.7.2. Note 2.- Guidance on EDTO critical fuel scenarios is contained in Attachment D;	İlave Yakıt (Annex-6) konu 4.3.5.3.b),c), d) ve e) ye göre en az gerekli yakıt hesaplamasında aşağıdaki şartlar yetmediğinde ilave olarak alınacak yakıt; 1) yolboyu üzerinde en kritik noktada meydana gelebileceği varsayılan motor ya da basınç kaybı sonucu zorunlu alçalma ile uçağın yedek meydana devam edebileceği, aşağıdakilerden hangisi daha fazla gerekiyor ise alacağı yakıt; i) Standard şartlarda meydanın 450m (1,500ft) üzerinde bekleme sürati ile 15dak uçabileceği yakıt, ve ii) yaklaşma ve iniş yapabileceği yakıt, 2) İşleticinin Ülkesinin yayınladığı EDTO kritik yakıt senaryosuna uygun, uçağın EDTO uçuşu yapabilmesine olanak veren yakıt 3) yukarıdaki ilave yakıt şartları kapsamayan yakıt; Note 1.- Yolboyu üzerindeki en kritik noktada (4.3.6.3 f) 1)) meydana gelecek olan bir arıza, yakıt planlaması 4.3.7.2’ye göre uçağı acil yakıt durumu kapsamına sokabilir. Note 2.- EDTO kritik yakıt senaryoları ile ilgili klavuz İlavei D’de mevcuttur.
Adherence	Bağlılık, Sadakat
Adequate	Yeterli, Uygun, Elverişli
Adequate Aerodrome Replaced by EDTO	Yeterli Havameydanı EDTO olarak değişti
(SHT OPS-1) Yeterli havaalanı İşleticinin, geçerli performans gerekliliklerini ve pist özelliklerini dikkate alarak yeterli kabul ettiği havaalanı, (yeterli havaalanı, beklenen kullanım zamanında müsait-elverişli) ve ATS gibi gerekli yan hizmetlerle, yeterli ışıklandırmayla, haberleşme olanaklarıyla, hava durumu raporlarıyla, seyrüsefer yardımcılarıyla ve acil durum hizmetleri ile teçhiz edilmiş olacaktır.
Adequate Warning Time	Yeterli Uyarı Zamanı
Automatic Direction Finder (ADF)	Otomatik Yönbulma Cihazı
Adjacent ATC Unit	Komşu ATC Birimi
(DHMI) Komşu ATC Ünitesi: Birbirinden trafik devralan/ devreden komşu Hava Trafik Kontrol Ünitesi.
Administrate	Yönetmek
Administrator	Vekil Yönetici
(DHMI) İdareci: Havacılıkla ilgili konularda Ülkesini / Kurumunu temsil eden kişidir.
Admission (Annex-9) The permission granted to a person to enter a State by the public authorities of that State in accordance with its national laws.	Giriş İzni, Katılım izni. (Annex-9) Bir Devletin yetkililerince, o ülke kanunları çerçevesinde bir kimsenin o ülkeye girişi için verilen izin.
Adult	Yetişkin
(SHT OPS-1) 12 yaş ve üzeri bay ve bayan birey
Advise	Tavsiye
Advisory	Tavsiye Niteliğinde
(DHMI) Tavsiye: Kontrolörün planlamasına ışık tutan, mevcuttaki veya ileri aşamadaki uygulamalarında kontrolörü uyaran bir mesaj.
Adviser (Annex-13) A person appointed by a State, on the basis of his or her qualifications, for the purpose of assisting its accredited representative in an investigation.	Danışman (Annex-13) Bir soruşturmada niteliklerinden dolayı resmi temsilciye yardımcı olması için Devlet tarafından atanan kişi.
Advisory Circular	Tavsiye Niteliğindeki Genelge
(DHMI) Sirküler: FAA tarafından 14 günde bir dağıtılan tavsiye niteliğindeki genelgeler. Uçuş emniyeti ile ilgili bilgileri kapsar.
Advisory Airspace (Annex-2) An airspace of defined dimensions, or designated route, within which air traffic advisory service is available.	Tavsiyeli Hava Sahası (Annex-2 -11 ve PANS-ATM) Hava Trafik Tavsiye Hizmetinin sağlandığı boyutları tanımlanmış hava sahası ya da belirlenmiş yol.
(DHMI) İçinde, uçaklara hava trafik tavsiye hizmetinin verildiği hava sahasıdır.
Advisory Route (ADR) (Annex-2) A designated route along which air traffic advisory service is available.	Tavsiyeli Yol (ADR) (Annex 11, PANS-ATM) (Annex-2) Hava Trafik Tavsiye Hizmetinin sağlandığı belirlenmiş yol.
Advisory Service	Tavsiye Hizmeti
(DHMI) Uçuşun ve uçağın manevralarının emniyetli bir şekilde yapılabilmesi için pilota verilen tavsiye/ bilgi hizmetidir.
Aerial	Havasal, Havai, Havada
Aerial Refueling	Havada Yakıt İkmali
(DHMI) Havada uçuş esnasında, bir uçaktan diğerine yapılan yakıt ikmali.
Aerial Work (Annex-6) An aircraft operation in which an aircraft is used for specialized services such as agriculture, construction, photography, surveying, observation and patrol, search and rescue, aerial advertisement, etc.	Hava Çalışması (Annex 6/I-II-III; Annex 17) (Annex-6) Bir hava aracının tarım, yapı, fotoğraf, araştırma, gözlem ve devriye, arama-kurtarma, reklam amaçlı uzmanlık hizmeti için yaptığı çalışma.
(DHMI) Havada Yapılan İş: Uçuş esnasında özel bir takım faaliyetlerde bulunulmasıdır. Bunlar fotoğraf çekimi, gözlem, araştırma, keşif, reklam vb. olabilir.
Aerodrome (Annex-2) A defined area on land or water (including any buildings, installations and equipment) intended to be used either wholly or in part for the arrival, departure and surface movement of aircraft. Doc.4444 Note.- The term “aerodrome” where used in the provisions relating to flight plans and ATS messages is intended to cover also sites other than aerodromes which may be used by certain types of aircraft, e.g. helicopters or balloons.	Havameydanı (Annex 2; 3; 4; 6/I; 6/II; 11; 14/I) (Annex-2) Hava araçlarının yüzeydeki hareketleri, iniş ya da kalkışları için (her türlü bina, tesis ve donanım dahil) ya tümünün ya da bir kısmının kullanılmasına yönelik su ya da kara üzerinde tanımlanmış saha. Doc.4444 Not.- Uçuş Planları ve ATS mesajlarında kullanılan “Havameydanı” terimi, havameydanları dışında belirli tipteki hava araçlarının, ör. Helikopter ve Balon’ların kullandığı yerleri de kapsaması amacıyla kullanılmıştır.
(TCK-2920) Havaalanı Karada ve su üzerinde hava araçlarının kalkması ve inmesi için özel olarak hazırlanmış, hava araçlarının bakım ve diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına, yolcu ve yük alınmasına ve verilmesine elverişli tesisleri bulunan yerler. (SHT OPS-1 / SHY-6a / SHY-14a / SHY-HUK) Havaalanı Karada ve su üzerinde, içerisindeki bina, tesis ve donatımlar dâhil hava araçlarının kalkması, inmesi ve yer manevraları için hazırlanmış, hava araçlarının bakım ve diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına, yük ve yolcu indirilip bindirilmesine elverişli tesisleri bulunan yerler. (SHY-14b) Havaalanı Karada, suda veya inşa edilmiş yapı ya da gemi üzerinde, hava araçlarının inmesi, kalkması ve yer manevraları için, hava aracı trafiğinin sağlanması açısından gerekli olan yardımcı cihaz, tesis ve hizmetler de dahil özel olarak uyarlanmış alan. (SHY-SAFA) Havaalanı Karada ve su üzerinde hava araçlarının kalkması ve inmesi için özel olarak hazırlanmış, hava araçlarının bakım ve diğer ihtiyaçlarının karşılanmasına, yolcu ve yük alınmasına ve verilmesine elverişli tesisleri bulunan yerler. (SHT HES-r1) Havaalanı: Tamamen veya kısmen hava araçlarının gelişi, kalkışı ve yüzey hareketi için kullanılması öngörülen, karada veya suda belirlenmiş bir alan (herhangi bir bina, tesisat ve teçhizat dahil). (DHMI) Havaalanı (Aerodrome) Tamamı veya belirli bir bölümü uçağın iniş, kalkış ve yer hareketlerini yapabilmesi için tasarlanmış yerde veya denizde –binalar, ekipman ve tesisat dahil- tesis edilmiş alan. (DHMI) Havaalanı (Airport): Uçakların iniş ve kalkışı için planlanmış (binalar ve tesisler dahil) yerde veya suda tesis edilmiş alan.
Aerodrome Beacon (Annex 14/I) Aeronautical beacon used to indicate the location of an aerodrome from the air.	Havameydanı Feneri (Annex 14/I) Bir havameydanının havadan yerini beli etmesi için kullanılan havacılık feneri.
(SHT HES-r1) Havaalanı bikini: Bir havaalanının havadan konumunu göstermek üzere kullanılan havacılık bikini. (DHMI) Havameydanı Lambası: Bir meydanın yerinin havadan görülebilmesi amacıyla Kulenin üzerine tesis edilmiş, her yöne ışık verebilen lambadır.
Aerodrome certificate (Annex 14) A certificate issued by the appropriate authority under applicable regulations for the operation of an aerodrome.	Havameydanı Belgesi (Annex 14) Bir havameydanını işletmek için geçerli kurallar çerçevesinde yetkili kurum tarafından verilen yetki belgesi.
(SHT HES-r1) Havaalanı sertifikası: Bir havaalanının işletimi için ilgili otorite tarafından geçerli mevzuat çerçevesinde düzenlenen bir sertifika.
Aerodrome Controller	Havameydanı Kontrolörü
(DHMI) Meydan Kontrol Hizmeti Veren Hava Trafik Kontrolörünü İfade Eder.
Aerodrome Control Rating	Havameydanı Kontrol Sınıfı
(DHMI) Meydan Kontrol Derecesi: Meydan Kontrol Hizmetinde Çalışan Hava Trafik Kontrolörlerinin Sahip Oldukları Derece Türünü İfade Eder.
Aerodrome Control Tower (Annex 11) A unit established to provide air traffic control service to aerodrome traffic.	Havameydanı Kontrol Kulesi (Annex 11) Havameydanı trafiğine Hava Trafik Kontrol Hizmeti vermek için kurulmuş birim.
(DHMI) Meydan Trafiğine Hava Trafik Kontrol Hizmeti Verilebilmesi İçin Tesis Edilmiş, Gerekli Donanıma Sahip Ünitedir.
Aerodrome Control Service (Annex 11) Air traffic control service for aerodrome traffic.	Havameydanı Kontrol Hizmeti (Annex 1; 2; 11; PANS-ATM) Havameydanı trafiği için hava trafik kontrol hizmeti.
(DHMI) Meydan trafiklerine hava trafik kontrol hizmeti verme.
Aerodrome Control Unit	Havameydanı Kontrol Birimi
(DHMI) Meydan Kontrol Ünitesi: Uçağın İniş-Kalkış Safhalarında Sorumluluğunu Taşıyan Hava Trafik Kontrol Ünitesi.
Aerodrome Elevation (Annex 14) The elevation of the highest point of the landing area.	Havameydanı Rakımı (Annex 3-4-14) İniş sahasının en yüksek noktasının deniz seviyesinden yüksekliği.
(SHY-14a) Hava alanı rakımı: İniş sahasının en yüksek noktasının deniz seviyesinden yüksekliği. (SHT HES-r1) Havaalanı rakımı: İniş alanının en yüksek noktasının rakımı. (DHMI) Meydan Rakımı: İniş sahasının (pistin), en yüksek noktasının yüksekliğidir.
Aerodrome Flight Information Service	Havameydanı Uçuş Bilgi Hizmeti
(DHMI) Meydan Kontrol Hizmeti Şartlarının Günün Tamamı Veya Belirli Bir Bölümü İçin Doğrulanmadığı Meydanlarda Uçuş Güvenliğinin Sağlanabilmesi İçin IGA (Uluslar arası Genel Havacılık) Tarafından Hava Trafik Hizmetleri Otoritesinin Kararıyla Tanımlanan Şartlar.
Aerodrome Flight Information Unit	Havameydanı Uçuş Bilgi Birimi
(DHMI) Meydan Uçuş Bilgi Ünitesi: Meydan Trafiğine Uçuş Bilgi Hizmeti Sağlamak Amacıyla Meydan İçerisine Kurulan Ünite.
Aerodrome Identification Sign (Annex 14) A sign placed on an aerodrome to aid in identifying the aerodrome from the air.	Havameydanı Tanıtım İşareti (Annex 14/I) Havameydanının havadan tanınmasına yardımcı olmak üzere havameydanına yerleştirilmiş bir işaret.
(SHY-14a) Meydan tanıtma işareti: Hava alanının havadan tanınmasına yardımcı olmak üzere meydana yerleştirilmiş bir işaret. (SHT HES-r1) Havaalanı tanıtma levhası: Havaalanının havadan tanınmasına yardımcı olacak, bir havaalanına yerleştirilen bir levha. (DHMI) Meydan Tanıtma İşareti: Havaalanının havadan tanınmasına yardımcı olmak üzere meydana yerleştirilmiş bir işarettir.
Aerodrome Operating Minima (Annex 4; Annex 6/1; Annex 6/II) The limits of usability of an aerodrome for: a) take-off, expressed in terms of runway visual range and/or visibility and, if necessary, cloud conditions; b) landing in precision approach and landing operations, expressed in terms of visibility and/or runway visual range and decision altitude/height (DA/H) as appropriate to the category of the operation; c) landing in approach and landing operations with vertical guidance, expressed in terms of visibility and/or runway visual range and decision altitude/height (DA/H); and d) landing in non-precision approach and landing operations, expressed in terms of visibility and/or runway visual range, minimum descent altitude/height (MDA/H) and, if necessary, cloud conditions.	Havameydanı İşletme Sınırlaması (Annex 4; Annex 6/1; Annex 6/II) Bir havameydanının kullanılabilme sınırları; a) kalkışta; pist görsel menzili ve/veya görüş mesafesi ile gerekiyorsa bulutluluk durumu, b) Hassas yaklaşma ve iniş için; yapılan yaklaşmanın sınıfına göre pist görsel menzili ve/veya görüş mesafesi ve karar rakımı/yüksekliği (DA/H), c) Dikey yönlendirmeli yaklaşma ve iniş için; pist görsel menzili ve/veya görüş mesafesi ile karar rakımı/yüksekliği (DA/H), ve d) Hassas olmayan yaklaşma ve inişlerde; pist görsel menzili ve/veya görüş mesafesi ile en düşük alçalma rakımı/yüksekliği (MDA/H) ve gerektiğinde bulut sınırlaması, olarak ifade edilir.
Aerodrome Traffic (Annex-2) All traffic on the manoeuvring area of an aerodrome and all aircraft flying in the vicinity of an aerodrome. Note.— An aircraft is in the vicinity of an aerodrome when it is in, entering or leaving an aerodrome traffic circuit.	Havameydanı Trafiği (Annex 11, PANS-ATM) (Annex 2) Bir havameydanı manevra sahası içerisindeki trafik ile yakınında uçan tüm hava araçları. Not: Bir havameydanı trafik döngüsüne katılmakta, içinde ya da çıkmakta olan hava aracı, meydanın yakınında demektir.
(DHMI) Meydan Trafiği: Meydan manevra sahasında bulunan ve meydan görüşü içerisinde uçuş yapan tüm hava araçlarını kapsar.
Aerodrome Traffic Circuit (Doc.4444) The specified path to be flown by aircraft operating in the vicinity of an aerodrome.	Havameydanı Trafik Dögüsü (PANS-ATM) (Doc.4444) Havameydanı yakınında uçan bir hava aracının takip edeceği tanımlanmış yol.
(DHMI) Meydan Trafik Paterni: Meydan görüşü içerisinde hareket eden uçakların izlemesi için özel olarak belirlenmiş yol.
Aerodrome Traffic Density (Annex 14/I) a) Light. Where the number of movements in the mean busy hour is not greater than 15 per runway or typically less than 20 total aerodrome movements. b) Medium. Where the number of movements in the mean busy hour is of the order of 16 to 25 per runway or typically between 20 to 35 total aerodrome movements. c) Heavy. Where the number of movements in the mean busy hour is of the order of 26 or more per runway or typically more than 35 total aerodrome movements. Note 1.— The number of movements in the mean busy hour is the arithmetic mean over the year of the number of movements in the daily busiest hour. Note 2.— Either a take-off or a landing constitutes a movement.	Havameydanı Trafik Yoğunluğu (Annex 14/I) a) Hafif; En yoğun saatlerde ortalama trafik hareketinin pist başına 15’den az ya da genelde havameydanı trafik hareketinin toplam 20’den az olduğu haller, b) Orta; En yoğun saatlerde ortalama trafik hareketinin pist başına 15-25 arası ya da genelde havameydanı trafik hareketinin toplam 20 ile 35 arası olduğu haller, c) Yüksek; En yoğun saatlerde ortalama trafik hareketinin pist başına sıralı 26 ya da daha fazla yahut genelde havameydanı trafik hareketinin toplam 35’den fazla olduğu haller, Note-1; Ortalama trafik hareketi, sene boyunca elde edilen günlük trafik hareketlerinin matematiksel ortalamasından elde edilir. Not-2; Her bir iniş ya da kalkış bir hareketi ifade eder.
(SHT HES-r1) Havaalanı trafik yoğunluğu: a) Hafif. Trafiğin en yoğun olduğu ortalama saatte hareket sayısının pist başına 15'den fazla olmadığı veya tipik olarak 20 toplam havaalanı hareketinden az olduğu durumlarda. b) Orta. Trafiğin en yoğun olduğu ortalama saatte hareket sayısının pist basma sırasına göre 16 ile 25 arasında olduğu veya tipik olarak 20 ile 35 toplam havaalanı hareketi olduğu durumlarda. c) Şiddetli. Trafiğin en yoğun olduğu ortalama saatte hareket sayısının pist başına sırasına göre 26 veya daha fazla olduğu veya tipik olarak 35 toplam havaalanı hareketinden fazla olduğu durumlarda. Not 1. - Trafiğin en yoğun olduğu ortalama saatteki hareket sayısı, günlük en yoğun saatteki hareketlerin sayısının yıllık aritmetik ortalamasıdır. Not 2. - Bir kalkış veya bir iniş, bir hareketi oluşturur.
Aerodrome Traffic Zone (ATZ) (Annex-2) An airspace of defined dimensions established around an aerodrome fort he protection of aerodrome traffic.	Havameydanı Trafik Bölgesi (Annex 14) (Annex 2) Havameydanı trafiğini koruma amaçlı havameydanı etrafında boyutları tanımlanmış belirli bir saha.
(DHMI) Meydan Trafik Bölgesi: Meydan trafiğinin korunabilmesi amacıyla meydan civarına tesis edilmiş ölçülendirme parametreleri tanımlı saha.
Aerodrome Reference Point (ARP) (Annex 4) The designated geographical location of an aerodrome.	Havameydanı Başvuru Noktası (Annex 14) (Annex 4) Bir havameydanının belirlenmiş coğrafik noktası.
(SHY-14a) Meydan referans noktası: Hava alanının coğrafi pozisyonu belirlenmiş bir noktası. (SHT HES-r1) Havaalanı referans noktası: Bir havaalanının tayin edilmiş coğrafi konumu. (DHMI) Meydan Referans Noktası: Bir Meydan için belirlenmiş coğrafi referans noktasıdır. Genellikle pist üzerinde belirlenir.
Aeronautical	Havacılık
Aeronautical Beacon (Annex 14) An aeronautical ground light visible at all azimuths, either continuously or intermittently, to designate a particular point on the surface of the earth.	Havacılık Feneri (Annex 14) Yeryüzünde seçili bir noktanın yerini belirlemek için her açıdan görülebilen, sürekli veya aralıklı ışık veren havacılık yer feneri.
(SHT HES-r1) Havacılık bikını: Yeryüzünde belirli bir noktayı işaret etmek üzere, sürekli veya fasılalı olarak, tüm azimutlarda görülebilen bir havacılık yer ışığı. (DHMI) Havacılık Bikını: Yeryüzünde bir noktanın yerini belirleyen, her açıdan görülebilen, sürekli veya aralıklı ışık veren havacılık yer ışığıdır.
Aeronautical Chart (Annex 4) A representation of a portion of the Earth, its culture and relief, specifically designated to meet the requirements of air navigation.	Havacılık Haritası (Annex 4) Özellikle havacılık gereklerini karşılamak için düzenlenmiş, yeryüzünün bir bölümünün kültürel ve yapısal (rölyef) yansıtılması.
(DHMI) Havacılık amaçlı kullanılan; hava sahasını, havayollarını, hava alanlarını, seyrüsefer yardımcılarını, tehlikeli / yasak tahditli sahaları v.b. gösteren havacılık haritasıdır.
Aeronautical Data (Annex 15) A representation of aeronautical facts, concepts or instructions in a formalized manner suitable for communication, interpretation or processing.	Havacılık Verisi (Annex 15) Havacılık gerçekleri, kavramları ya da talimatlarının iletişim, yorumlama ya da işlenmesini sağlamak amacıyla resmi bir düzene sokulması.
Aeronautical Fixed Service (AFS) (Annex 3) A telecommunication service between specified fixed points provided primarily for the safety of air navigation and for the regular, efficient and economical operation of air services.	Havacılık Yerleşik Hizmeti (AFS) (Annex 3; Annex 10/II; Annex 11; PANS-ATM) Belirli yerleşik noktalar arasında öncelikle havagezin güvenliği ve düzeni, etkili ve ekonomik işletimi için kurulu iletişim hizmeti.
(DHMI) Havacılık Sabit Haberleşme Hizmeti: Havacılık amaçlı muhabere hizmetinin sağlanmasıdır.
Aeronautical Ground Light (Annex 14) Any light specially provided as an aid to air navigation, other than a light displayed on an aircraft.	Havacılık Yer Işığı (Annex 14) Uçakta yer alan diğer ışıklar hariç, hava gezine yardımcı olmak üzere hava aracına özellikle konmuş her türlü ışık.
(SHT HES-r1) Havacılık yer ışığı: Bir uçak üzerinde gösterilen bir ışıktan başka, hava seyrüseferine yardımcı nitelikte özel olarak sağlanan herhangi bir ışık.
Aeronautical Fixed Telecommunications Network (AFTN) (Annex 10/II) A worldwide system of aeronautical fixed circuits provided, as part of the aeronautical fixed service, for the Exchange of messages and/or digital data between aeronautical fixed stations having the same or compatible communications characteristics.	Yerleşik Havacılık İletişim Ağı AFTN (Annex 10/II) Havacılık yerleşik döngü hizmetinin bir parçası olarak, dünya çapında Havacılık Yerleşik İstasyonları arasındaki devrelerle mesaj ya da veri değişimi için her birinde aynı ya da uyumlu iletişim özellikleri bulunan sistem.
(DHMI) Havacılık Sabit İletişim Ağı – AFTN; Hava trafik hizmeti sağlayıcıları arasındaki iletişimin sağlandığı, sabit noktalar arasında hatlar aracılığıyla yapılan mesaj transfer metodudur.
Aeronautical Information (Annex 15) Information resulting from the assembly, analysis and formatting of aeronautical data.	Havacılık Bilgileri (Annex 15) Kurul, analiz ve havacılık verilerinin biçimlendirilmesi sonucu ortaya çıkan bilgi.
(DHMI) Havacılıkla İlgili Bilgiler: Uçuş güvenliği, hava seyrüseferi, teknik, idari veya yasal faktörleri kapsayan bilgiler.
Aeronautical Information Circular (AIC) (Annex 15) A notice containing information that does not qualify tandar origination of a NOTAM or for inclusion in the AIP, but which relates to flight safety, air navigation, technical, administrative or legislative matters.	Havacılık Bilgi Genelgesi (Annex 15) NOTAM oluşturmayacak ya da AIP ye giremeyecek ama uçuş güvenliği, hava gezin, teknik, idari ya da hukuksal konular içeren uyarı.
(DHMI) Havacılık Bilgi Sirküleri: Herhangi bir yasa, düzenleme, mevzuat veya kolaylıkla ilgili önemli değişikliklerin, uçuş güvenliğini etkileyecek karakterde açıklayıcı ve tavsiye niteliğinde olan bilgilerin ve yasal, teknik veya tavsiye niteliğinde olan duyuru ve bilgileri içeren yayınlardır.
Aeronautical Information Publication (AIP) (Annex 2) A publication issued by or with the authority of a State and containing aeronautical information of a lasting character essential to air navigation.	Havacılık Bilgi Yayını (AIP) (Annex 2, Annex 11, Annex 15; PANS-ATM) (Annex 2) Temel havacılık kalıcı özelliklerinin ve havacılık bilgilerinin devlet ya da yetkilisi tarafından yayınlanması.
(DHMI) Havacılık Bilgi Yayını; Ülkelerin havacılıkla ilgili detaylı ülke bilgilerini içeren ve düzenli aralıklarla yayınlanan bilgi yayını. (SHT-Deniz) AIP: Havacılık Bilgi Yayınını
AIP Amendment (Annex 15) Permanent changes to the information contained in the AIP.	AIP Değişikliği (Annex 15) AIP’de yer alan bilgilerde yapılan kalıcı değişiklikler.
(DHMI) AIP’de yer alan bilgilerde yapılacak kalıcı değişikliklerdir.
AIP Supplement (Annex 15) Temporary changes to the information contained in the AIP which are published by means of special pages.	AIP Tamamlayıcı (Annex 15) Özel sayfalar vasıtasıyla yayınlanarak AIP de mevcut bilgilere yapılan geçici değişiklikler.
(DHMI) AIP Eki: AIP’de yer alan kalıcı bilgilere ek özelliği taşıyan, 3 ay veya daha uzun süreli geçici değişiklikler ile uzun metin ve grafiklerden oluşan kısa süreli bilgilerdir.
Aeronautical Information Service (AIS) (Annex 15) A service established within the defined area of coverage responsible tandar provision of aeronautical information/data necessary tandar safety, regularity and efficiency of air navigation.	Havacılık Bilgi Hizmeti (AIS) (Annex 15) Gerekli havacılık bilgi/veriyi saptanmış bir saha ve sorumluluğu tanımlanmış ve belirlenmiş kapsam içerisinde havagezinin etkinliği, düzeni ve güvenliğini sağlamak için kurulmuş hizmet.
(DHMI) Hava seyrüseferinin güvenilirliği, etkinliği ve düzenli akışı konularındaki bilgilerin toplandığı ünite.
Aeronautical Meteorological Station (Annex 3) A station designated to make observations and meteorological reports for use in international air navigation.	Havacılık Meteoroloji İstasyonu (Annex 3) Uluslar arası hava gezinin kullanımı için gözlem ve meteorolojik rapor üretmek amacıyla kurulmuş istasyon.
Aeronautical Mobile Service (AMS) (Annex 3) A mobile service between aeronautical stations and aircraft stations, or between aircraft stations, in which survival craft stations may participate; emergency position-indicating radio beacon stations may also participate in this service on designated distress and emergency frequencies.	Havacılık Gezgin Hizmeti (AMS) (Annex 3, Annex 10/II, Annex 11; PANS-ATM) Havacılık istasyonları ya da hava araçları ya da hava araçlarının birbirleri arasında, arama-kurtarma araçlarının da katılabildiği; acil yer/durum bildiren radyo işaret istasyonlarının da bu hizmete tanımlanmış tahlike ve acil frekanslarından katıldığı gezici hizmet.
Aeronautical Mobile Satellite (Route) Service [AMS(R)S]	Havacılık Gezgin Uydu (Yol) Hizmeti
(DHMI) Havacılık Mobil Uydu (Rota) Hizmeti: AMSULUSLAR ARASIS iletişim imkânlarıyla uçuş güvenliğinin ve düzenli akışının sağlanmasına yönelik kurulması planlanan gelişmiş bir hizmet.
Aeronautical Mobile Satellite Service (AMSS) (Annex 10/II) An aeronautical mobile-satellite service reserved for communications relating to safety and regularity of flights, primarily along national or international civil air routes.	Havacılık Gezgin Uydu Hizmeti (AMSS) (Annex 10/II) Öncelikle ulusal ve uluslar arası sivil hava koridorları boyunca uçuşların güvenliği ve düzenliliğini sağlamak üzere iletişim için ayrılmış Havacılık Gezgin Uydu Hizmeti.
(DHMI) Havacılık Mobil Uydu Hizmeti: Havacılıkla ilgili iletişim sistemlerinde yakın gelecekte, ses ve veri konularında AMSS sistemlerini tercih etmesi söz konusudur. Bu sistemin kullanılması uçak-yer arasında yüksek kalitede ve hızlı bir iletişim sağlayacaktır.
Aeronautical station (RR S1.81) (Annex 2) A land station in the aeronautical mobile service. In certain instances, an aeronautical station may be located, for example, on board ship or on a platform at sea.	Havacılık İstasyonu (Annex 2, Annex 10/II, PANS-ATM) Havacılık gezici hizmeti içerisinde karada kurulu istasyon. Bazı durumlarda bir havacılık istasyonu, örneğin bir gemi üzerinde ya da denizde bir platform üzerinde kurulu olabilir.
Aeronautical Telecommunication Service (ATS) (Annex 10/II) A telecommunication service provided for any aeronautical purpose.	Havacılık İletişim Hizmeti (ATS) (Annex 10/II) Her türlü havacılık iletişimi sağlayan bir iletişim hizmeti.
Aeronautical Telecommunication Station (Annex-3) A station in the aeronautical telecommunication service.	Havacılık İletişim İstasyonu (Annex 3, Annex 10/II, Annex 11; PANS-ATM) Havacılık iletişim hizmeti veren bir istasyon.
Aeronautical Telecommunication Network	Havacılık İletişim Ağı
(DHMI) Havacılık haberleşmelerinin iletişim ağı üzerinden internet aracılığıyla yapılması. Bu düzenleme havacılıkla ilgili üniteler arasında uluslar arası bir iletişim imkanı sağlar.
Aeroplane (Annex 2) A power-driven heavier-than-air aircraft, deriving its lift in flight chiefly from aerodynamic reactions on surfaces which remain fixed under given conditions of flight.	Uçak (Annex 1; 2; 6/I; 6/II; 7; 8; 16/1) (Annex 2) Belirli uçuş şartlarında uçuş için başlıca kaldırma gücünü, güç üreterek sabit yüzeyleri üzerinde oluşturduğu aerodinamik tepkiden alan, havadan ağır hava aracı.
(SHT OPS-1 / SHY-6a) Havadan ağır, motor gücü ile seyreden kara, deniz veya kara ve denize inip kalkabilen sabit kanatlı hava aracı. (SHY-1) Havadan ağır, motor gücüyle seyreden karaya, denize veya hem karaya hem denize inip kalkabilen hava aracı, (bu tanım, aksi belirtilme-dikçe ulusal tanımlarda geçen çok hafif hava araçlarını içermez) (SHY-Deniz) Havadan ağır, motor gücü ile seyreden kara, deniz veya kara ve denize inip kalkabilen hava aracı.
Aeroplane Flight Manual (AFM)	Uçak Uçuş Elkitabı (AFM)
Aeroplane System (Annex 6/1) An aeroplane system includes all elements of equipment necessary for the control and performance of a particular major function. It includes both the equipment specifically provided for the function in question and other basic related aeroplane equipment such as that required to supply power for the equipment operation. As used herein the engine is not considered to be an aeroplane system.	Uçak Sistemleri (Annex 6) Kontrol ve verim için gerekli tüm donanım ve parçaları da dâhil belirli temel işlevleri yerine getiren uçak sistemi. Bu tür bir işlevi yerine getirecek özellikteki donanım kadar bu donanımın işlevselliğini sağlayacak güç üretimini de kapsar. Burada kullanıldığı kadarıyla motorlar, uçak sistemlerine dahil edilmemişlerdir.
Aeroplane Reference Field Length (Annex 14/I) The minimum field length required for take-off at maximum certificated take-off mass, sea level, tandard atmospheric conditions, still air and zero runway slope, as shown in the appropriate aeroplane flight manual prescribed by the certificating authority or equivalent data from the aeroplane manufacturer. Field length means balanced field length for aeroplanes, if applicable, or take-off distance in other cases. Note.— Attachment A, Section 2, provides information on the concept of balanced field length and the Airworthiness Manual (Doc 9760) contains detailed guidance on matters related to take-off distance.	Uçağa Uyarlı Alan Uzunluğu (Annex 14/I) Bir uçağın deniz seviyesi, standart atmosferik şartlar, durgun hava ve sıfır pist eğiminde, sertifika veren otoritelerin uçuş elkitabında belirttiği değerlere veya imalatçısı tarafından verilen benzeri bilgilere göre, onaylanmış en yüksek kalkış kitlesi ile kalkış yapabileceği en kısa Alan uzunluğudur. Alan uzunluğu (field length) uçaklar için hesap lanmış dengeli* ya da uygulanabilirse, başka anlamlardaki kalkış mesafesi anlamındadır. Not. - İlave A, Bölüm 2’de, dengelenmiş Alan uzunluğu kavramına ilişkin bilgi yer almakta olup, Uçuşa Elverişlilik Elkitabı (Doc.9760) kalkış mesafesi ile ilgili konularda yol gösterici detaylı bilgiler içermektedir.
(*sb. Belirli bir uçak için saptanmış ağırlık, motor gücü, uçak yapısalı ve pistin durumuna göre güvenli kalkışın yapılabileceği hesaplanmış en kısa alan uzunluğu).
(DHMI) Uçağa Göre Meydan Uzunluğu: Bir uçağın durgun hava, sıfır pist eğimi, deniz seviyesi ve standart atmosfer şartları için, sertifika veren otoritelerin uçuş kılavuzunda belirttiği değerlere veya imalatçısı tarafından verilen benzeri bilgilere göre, onaylanmış azami kalkış kitlesi ile kalkış yapabileceği en az meydan uzunluğudur. (SHT HES-r1) Uçak referans baz uzunluğu: Sertifikalandırma otoritesi tarafından öngörülen ilgili uçak uçuş elkitabında veya uçak imalatçısının muadil verilerinde yer alan, maksimum onaylı kalkış kütlesinde, deniz seviyesinde, standart atmosfer koşullarında, sakin hava ve sıfır pist eğimi şartlarında kalkış için gereken minimum baz uzunluğu. Baz uzunluğu, uygulanabilir olduğu taktirde uçaklar için dengelenmiş baz uzunluğu veya diğer durumlarda kalkış mesafesi anlamındadır. Not. - İlave A, Bölüm 2de, dengelemmiş baz uzunluğu kavramına ilişkin bilgi yer almakta olup, Uçuşa Elverişlilik Elkitabı (Dok 9760) kalkış mesafesi ile ilgili konularda yol gösterici detaylı bilgiler içermektedir.
Afterburn	Ard Yakıcı
Airborne (EU OPS-1) Entirely supported by aerodynamic forces.	Havalanmış (EU OPS-1) Tümüyle havanın yarattığı etkinin desteğini kullanmak.
(DHMI) Kalkış: Kalkan uçağın pistten teker kesmesini ifade eder.
Airborne Collision Avoidance System (ACAS) (Annex 11) An aircraft system based on secondary surveillance radar (SSR) transponder signals which operates independently of groundbased equipment to provide advice to the pilot on potential conflicting aircraft that are equipped with SSR transponders.	Havada Çarpışmadan Kaçınma Sistemi (ACAS) (Annex 2; 10/IV; PANS-OPS/I) (Annex 11) İkincil gözlem Radarı (SSR) tabanlı, yerden bağımsız alıcı-verici sinyali gönderen, diğer hava araçların yayınladığı SSR dalgalarını algılayarak pilotlara diğer hava araçları ile muhtemel çarpışmayı önleyici tavsiyelerde bulunan sistem.
(SHT OPS-1) Karşılıklı MODE (KOT) gönderme ve cevaplama sistemi ile çalışan radar işaret ışığı. (DHMI) Hava çarpışmalarından korunma sistemi: Pilotlara, transponder'la donatılmış uçaklarla olası bir çarpışmayı ikaz eden; yer cihazlarından bağımsız olarak çalışan SSR transponder sinyallerinden yararlanan bir uçak sistemi.
Airborne Satellite Communication	Havada Uydu Haberleşmesi
(DHMI) Yakın gelecekte öncelikle yaygınlaşması düşünülen, uydu aracılığıyla haberleşmeyi sağlayan sistemdir. Bu sistemin kullanılması ile yer-hava haberleşmesinde yüksek kalite ve geniş menzil sağlanabilecektir.
Aircraft (ACFT) (Annex 1) Any machine that can derive support in the atmosphere from the reactions of the air other than the reactions of the air against the earth’s surface. (EU OPS 1) A machine that can derive support in the atmosphere from the reactions of the air other than the reactions of the air against the earth’s surface.	Hava Aracı (Annex 1; 2; 3; 6; 7; 8; 11; 13; 16) (Annex 1) Yeryüzü üzerindeki hava hareketleri dışında kendi ürettiği hava hareketi ile yer yüzeyine karşı atmosferde tutunabilen herhangi bir makine. (EU tanımı) Yeryüzü üzerindeki hava hareketleri dışında kendi ürettiği hava hareketi ile yer yüzeyine karşı atmosferde tutunabilen bir makine.
(TCK-2920 / SHT-2 / SHT.6a-50 / SHY-1 / SHY-14b / SHY-145 / SHY-SAFA / SHY-M) Hava Aracı; Havalanabilen ve havada seyredebilme kabiliyetine sahip her türlü arac. (SHY-6a) Hava Aracı; Havalanabilen ve havada seyredebilme kabiliyetine sahip, azami kalkış ağırlığı 450 kg.’ın üzerindeki her türlü hava aracı. (SHY-Deniz) Hava Aracı; Havalanabilen ve havada seyredebilme kabiliyetine sahip her türlü araç. (DHMI) Hava Taşıtı: Sabit kanatlılar, helikopterler, performanslı uçaklar ve balonları içine alan, havada kalabilme ve hareket edebilme yeteneğine sahip araçlar için kullanılan bir terim.
Aircraft avionics (Annex 1) A term designating any electronic device – including its electrical part – for use in an aircraft, including radio, automatic flight control and instrument systems.	Hava Aracı Elektroniği (Annex 1) Hava aracında kullanılan –elektrikle çalışanlar dahil - radyo, otomatik uçuş kontrol ve alet sistemlerini tanımlayan elektronik cihazlar.
Aircraft Approach Category (Doc 8168 PANS-OPS Vol 1, Section 4-Chp.1.3.5) Aircraft categories will be referred to throughout this document by their letter designations as follows: Category; A: less than 169 km/h (91 kt) indicated airspeed (IAS) B: 169 km/h (91 kt) or more but less than 224 km/h (121 kt) IAS C: 224 km/h (121 kt) or more but less than 261 km/h (141 kt) IAS D: 261 km/h (141 kt) or more but less than 307 km/h (166 kt) IAS E: 307 km/h (166 kt) or more but less than 391 km/h (211 kt) IAS H: see 1.3.10, “Helicopters”.	Hava Aracı Yaklaşma (Kategorisi) Kümesi (Doc 8168 PANS-OPS Vol 1, Section 4, Chp.1.3.5) Tüm bu belge boyunca tüm hava araçları aşağıdaki harflerin tanımları ile anılacaktır; Küme; A: Hızı 169 km/h, 91 kts gösterge sürati (IAS) den az olanlar. B: Hızı 169-224 km/h, 91-121 kts gösterge sürati arasında olanlar C: Hızı 224-261 km/h, 121-141 kts gösterge sürati arasında olanlar D: Hızı 261-307 km/h, 141-166 kts gösterge sürati arasında olanlar E: Hızı 307-391 km/h, 166-211 kts gösterge sürati arasında olanlar H: Helikopterler için bakınız Konu 1.3.10.
(DHMI) Uçaklar için; azami iniş ağırlığındayken, iniş dış görünüşündeki stall (tutunamama) hızının 1.3 katı hıza dayandırılarak belirlenmiş kategorilerdir. Uçaklar 5 kategoriye ayrılır. A: Hızı, 91 knottan az olanlar. B: Hızı, 91-121 knot arasında olanlar C: Hızı, 121-141 knot arasında olanlar D: Hızı, 141-166 knot arasında olanlar E: Hızı, 166 knot ve daha fazla olanlar
Aircraft-category (Annex 1) Classification of aircraft according to specified basic characteristics, e.g. aeroplane, helicopter, glider, free balloon.	Hava Aracı (Kategorisi) Kümesi (Annex 1) Tanımlanmış temel özelliklerine göre hava araçlarının sınıflandırılması, ör: uçak, helikopter, planör, balon gibi.
(SHY-1) Hava aracı kategorisi: Uçak, helikopter, planör ve serbest balon gibi belirli temel özelliklere göre hava aracının sınıflandırılması.
Aircraft component	Hava Aracı bileşeni
Aircraft Call-Sign	Hava Aracı Çağrı Adı
(DHMI) Uçak Çağrı Adı: Hava-yer muhaberesinde uçağın tanımlanması için kullanılan bir metod.
Aircraft Classification Number (ACN) (Annex 14) A number expressing the relative effect of an aircraft on a pavement for a specified standard subgrade category. Note.— The aircraft classification number is calculated with respect to the centre of gravity (CG) position which yields the critical loading on the critical gear. Normally the aftmost CG position appropriate to the maximum gross apron (ramp) mass is used to calculate the ACN. In exceptional cases the forwardmost CG position may result in the nose gear loading being more critical.	Hava Aracı Sınıf Numarası (ACN) (Annex 14) Tanımlanmış standart bir zemin kümesindeki pist kaplamasına hava aracının yapabileceği göreceli etkinin sayı ile ifadesi. Not: Hava aracı sınıf numarası, merkezi yüklemeye bağlı yerçekimi merkezinin konumunun ana dikmenin üzerine bindirdiği yüke göre hesaplanır. Genelde ACN hesap-lamasında, en arkadaki yerçekimi merkezi konumuna uygun en yüksek brüt ‘ramp’ kütlesi değeri kullanılır. Ender durumlarda, en öndeki yerçekimi konumu, ön teker yükünün daha hassas olmasına neden olabilir.
(DHMI) Uçak Sınıflandırma Numarası: Belirlenmiş standart altyapı kategorisindeki bir pist kaplaması uçağın yapabileceği rölatif etkinin bir rakamla ifadesidir. (SHT HES-r1) Uçak sınıflandırma numarası (ACN): Bir uçağın, belirli bir standart taban için bir kaplama üzerindeki nispi etkisini ifade eden bir rakam. Not. - Uçak sınıflandırma numarası, kritik tekerlek üzerinde kritik yükü veren ağırlık merkezi (CG) pozisyonu bakımından hesaplanmaktadır. Normalde maksimum brüt apron (ramp) kütlesine uygun en arka CG pozisyonu, ACN’yi hesaplamak üzere kullanılır, istisnai durumlarda, en ileri CG pozisyonu, daha kritik olan burun tekerleği yükü sonucunu verebilir.
Aircraft Certified for Single-pilot Operation (Annex 1) A type of aircraft which the State of Registry has determined, during the certification process, can be operated safely with a minimum crew of one pilot.	Tek Pilotla Uçuşa Yetkili Hava Aracı (Annex 1) Devletin sicil kaydı için yetkilendirme işlemleri sırasında en az pilot sayısı olan tek pilot ile güvenli bir işletim yapılabileceğine karar verdiği hava aracı.
Aircraft Conflict	Hava Aracı Çatışması
(DHMI) Uçak Karşılaşmaları: Belirlenmiş minimum ayırma kriterlerinin altında, uçaklar arasında meydana gelen karşılaşmalar.
Aircraft Data	Hava Aracı Verisi
(DHMI) Uçak Bilgisi: Uçak tanımlanması, uçak tipi, uçak ekipmanları ile ilgili bilgileri kapsar.
Aircraft equipment (Annex 9) Articles, including first-aid and survival equipment and commissary supplies, but not spare parts or stores, for use on board an aircraft during flight.	Hava Aracı Donanımı (Annex 9) Uçak kabininde kullanılmak üzere yedek parça ve stoklanmışlar hariç, ilk yardım ve yaşamsal gereçlerden ve destek gereçlerinden oluşan donanımlar.
Aircraft Identification (ACID) (Doc.4444) A group of letters, figures or a combination thereof which is either identical to, or the coded equivalent of, the aircraft call sign to be used in air-ground communications, and which is used to identify the aircraft in ground-ground air traffic services communications.	Hava Aracı Tanımlama (PANS-ATM) (Doc.4444) Hava trafik hizmetlerinde hava aracını tanımlamak ve hava-yer iletişiminde kullanmak için hava aracı çağrı adına özdeş ya da eşdeğer işaretli bir grup harf, sayı ya da bileşimi.
(DHMI) Uçağın Tanımlanması: Belirlenmiş koşullara göre bir uçağın karşılıklı iletişim ile hava trafik hizmeti verebilmek amacıyla tanımlanması.
Aircraft Maintenance Manual (AMM)	Hava aracı Bakım Elkitabı (AMM)
Aircraft Observation (Annex 3) The evaluation of one or more meteorological elements made from an aircraft in flight.	Hava Aracı Gözlemi (Annex 3; PANS-ATM) (Annex 3) Uçuştaki bir hava aracının bir veya birkaç meteorolojik unsuru değerlendirmesi.
Aircraft Operating Manual (Annex 6) A manual, acceptable to the State of the Operator, containing normal, abnormal and emergency procedures, checklists, limitations, performance information, details of the aircraft systems and other material relevant to the operation of the aircraft.	Hava Aracı İşletme Elkitabı (Annex 6) İşleticinin Devleti tarafından geçerli kılınmış, normal, normal dışı ve acil usüller, kontrol listeleri, sınırlamalar, verim bilgileri, hava aracı sistemleri ve işletimi ilgili diğer ayrıntıları yazdığı el kitabı.
Aircraft Operators’ Documents (Annex 9) Air waybills/consignment notes, passenger tickets and boarding passes, bank and agent settlement plan documents, excess baggage tickets, miscellaneous charges orders (M.C.O.), damage and irregularity reports, baggage and cargo labels, timetables, and weight and balance documents, for use by aircraft operators.	Hava Aracı İşleticisinin Belgeleri (Annex 9) Hava aracı işleticisinin kullanım için hazırladığı Havayolu Taşıma Senedi/sevk irsaliye notları, yolcu biletleri ve biniş kartları, banka ve acenta hesap planı belgeleri, fazla bagaj biletleri, çeşitli sarf siparişleri (MCO), hasar ve uygunsuzluk raporları, bagaj ve kargo etiketleri, tarifeler ile yük ve denge belgeleri.
Aircraft Proximity (AIRPROX) (Doc.4444) A situation in which, in the opinion of a pilot or air traffic services personnel, the distance between aircraft as well as their relative positions and speed have been such that the safety of the aircraft involved may have been compromised. An aircraft proximity is classified as follows: Risk of collision. The risk classification of an aircraft proximity in which serious risk of collision has existed. Safety not assured. The risk classification of an aircraft proximity in which the safety of the aircraft may have been compromised. No risk of collision. The risk classification of an aircraft proximity in which no risk of collision has existed. Risk not determined. The risk classification of an aircraft proximity in which insufficient information was available to determine the risk involved, or inconclusive or conflicting evidence precluded such determination.	Hava Aracı Yakınlığı (PANS-ATM) (AIRPROX) (Doc.4444) Bir pilotun ya da hava trafik hizmet personelinin kanısına göre, olaya dâhil olan hava araçlarının güvenliğinin, hava araçları arasındaki mesafe ile bu araçların göreceli durumları ve süratlerinin muhtemel tehlike yaratabilme durumu. Bir hava aracı yakın geçme durumu şu şekilde sınıflandırılır; Çarpışma Riski; Hava araçlarının birbirleri ile ciddi bir çarpışma tehlikesinin yaratıldığı yakın geçişler, Güvenlik sağlanmamış; Hava araçlarının güvenliklerinin tehlikeye atılmış olableceği durumlardaki yakın geçişler, Çarpışma riski olmayan; Hava araçlarının çarpışma tehlikesinin olmadığı yakın geçişler, Risk belirlenmemiş; Maruz kalınan riskin belirlenmesi için yetersiz bilgiye sahip olmak ya da çelişkili delillerin karar verilmesini engellediği yakın geçişler.
(DHMI) Uçak Yakın Geçmesi: Uçaklar arasında, uluslar arası kurallarla belirlenmiş ayırma minimumlarının altına düşüldüğü durumu ifade eder. Bu durum, dört kategoriye ayrılır: 1. Çarpışma riski, 2. Emniyetin tehlikeye düşmesi, 3. Çarpışma riski olmaması, 4. Risk belirlenememesi.
Aircraft required to be operated with a co-pilot (Annex 1) A type of aircraft that is required to be operated with a co-pilot, as specified in the flight manual or by the air operator certificate.	Bir yardımcı pilot ile işletilmesi gereken Hava Aracı (Annex 1) İşletici yetkilendirmesi ya da uçuş elkitabında belirtildiği gibi, bir yardımcı pilot ile işletilmesi gereken Hava Aracı.
Aircraft Security Check (Annex 17) An inspection of the interior of an aircraft to which passengers may have had access and an inspection of the hold for purposes of discovering suspicious objects, weapons, explosives or other dangerous devices, articles and substances.	Hava Aracı Emniyet Kontrolü (Annex 17) Bir hava aracının yolculara açık alanlar ile ambarların şüpheli nesneler, silahlar, patlayıcılar ya da diğer tehlikeli cihaz, eşya ve maddeleri bulmak amacıyla incelenmesi.
Aircraft Security Search (Annex 17) A thorough inspection of the interior and exterior of the aircraft for the purpose of discovering suspicious objects, weapons, explosives, or other dangerous devices, articles or substances.	Hava Aracı Emniyet Araması (Annex 17) Bir hava aracının içinin ve dışının şüpheli nesneler, silahlar, patlayıcılar ya da diğer tehlikeli cihaz, eşya ve maddeleri bulmak amacıyla baştan aşağı incelenmesi.
Aircraft Stand (Annex 4) A designated area on an apron intended to be used for parking an aircraft.	Hava Aracı Park Yeri (Annex 4; Annex 14/I) (Annex 4) Bir hava aracının apronda park etmesi için ayrılmış belirli bir saha.
(DHMI) Uçak Park Yeri: Apronlarda uçakların parklandırılmaları için belirlenmiş sahalardır. (SHT HES-r1) Uçak park yeri: Bir apron üzerinde, bir uçağın park etmesi için kullanılmak üzere öngörülen belirli bir alan.
Aircraft Stand Taxilane (Annex 2) A portion of an apron designated as a taxiway and intended to provide access to aircraft stands only.	Hava Aracı Park Yerine giden Taksi Yol Şeridi (Annex 2; 4; 14/I) Sadece hava aracı park yerine gitmek için taksi yolu olarak kullanılan apronun ayrılmış ve belirlenmiş bir parçası.
Aircraft-type of (Annex 1) All aircraft of the same basic design including all modifications thereto except those modifications which result in a change in handling or flight characteristics.	Hava Aracı tipi (Annex 1) Kullanım ve uçuş karakteristikleri yapılan düzenlemeler ile değiştirilmişler hariç, aynı temel tasarım ve değişikliklere sahip hava araçları.
Air Defense Identification Zone (ADIZ) (Annex 15) Special designated airspace of defined dimensions within which aircraft are required to comply with special identification and/or reporting procedures additional to those related to the provision of air traffic services (ATS).	Hava Savunma Tanım Bölgesi (ADIZ) (Annex 4 ve 15) Hava Trafik Hizmetleri gerekleri dahil ilave olarak hava araçlarının özel tanıtım ve/veya raporlama yöntemlerine de uymak zorunda olduğu, boyutları önceden belirlenmiş özel hava sahası.
(DHMI) Hava Savunma Teşhis Bölgesi: Ulusal güvenlik amacıyla; uçakların kontrolü, teşhis ve tanımlama yapılabilmesi için belirlenmiş, yeryüzünden yukarı doğru uzanan hava sahası bölümüdür.
Air Field	Hava Alanı
Air File Flight Plan	Uçuşda Doldurulmuş Uçuş Planı
(DHMI) Havada Doldurulmuş Uçuş Planı: Kalkıştan sonra uçuş esnasında, ATS (Hava Trafik Ünitesi) ile koordine edilerek doldurulan uçuş planı.
Airframe (EU OPS) The fuselage, booms, nacelles, cowlings, fairings, aerofoil surfaces (including rotors but excluding propellers and rotating aerofoils of engines), and landing gear of an aircraft and their accessories and controls.	Çatkı (EU OPS) Gövde, gövde üzerindeki çıkıntılar, motor bağlantıları, motor kapakları, kaplama-lar, kanatlar, kanat yüzeyleri, motorlar (pervane ve/ya da motorların dönen bıçak ağızları hariç) ve iniş takımları ile bunların kontrol ve avadanlıkları.
Air-ground Communication (Annex 11) Two-way communication between aircraft and stations or locations on the surface of the earth.	Hava-yer iletişimi (Annex 10/II ve 11) Hava araçlarının yeryüzündeki istasyon ya da konumlar ile iki yönlü iletişimi.
Air-ground Control Radio Station (Annex 2) An aeronautical telecommunication station having primary responsibility for handling communications pertaining to the operation and control of aircraft in a given area.	Hava-yer Kontrol Radyo İstasyonu (Annex 2, 10/II; 11) Öncelikli sorumluluğu bir hava aracının işletimi ve kontrolü için belirlenmiş bir sahsa içerisinde iletişimi sağlamak olan bir Havacılık İletişim İstayonu.
Airline, Air carrier (Annex 9) As provided in Article 96 of the Convention, any air transport enterprise offering or operating a scheduled international air service.	Havayolu, Hava Taşıyıcısı (Annex 9) Anlaşmanın 96. maddesine göre her tür taşıma ve uluslar arası tarifeli havayolu hizmeti vermeyi teklif eden ya da işletmesi onaylanmış her bir girişimci.
(SHY-22) Hava Taşıyıcısı (Air carrier): Yerli ve yabancı tüm hava taşıyıcıları.
Airmanship (Annex 1) The consistent use of good judgement and well developed knowledge, skills and attitudes to accomplish flight objectives.	Havacı (Annex 1) Uçuş hedeflerini gerçekleştirmek üzere düzgün karar verme ve iyi oluşturulmuş bilgi dağarcığı, yetenek ve tutumun sürekli kılınması.
AIRMET information (Annex 11) Information issued by a meteorological watch office concerning the occurrence or expected occurrence of specified en-route weather phenomena which may affect the safety of low-level aircraft operations and which was not already included in the forecast issued for low-level flights in the flight information region concerned or sub-area thereof.	Havagözlem bilgisi (Annex 3; Annex 11) Alçak seviye uçuşlarının güvenliğini etkileyecek ve alçak uçuş bilgi sahası ya da alt sahası için henüz bir öngörüye dahil edilmemiş olan oluşum ya da tahmin edilen özel yol boyu meteorolojik oluşumlar ile ilgili meteoroloji gözlem evinin yayınladığı bilgi.
Air Navigation Facility	Hava Gezin Kolaylıkları
(DHMI) Hava Seyrüsefer Üniteleri: Hava Seyrüsefer amaçlı kullanılan; iniş sahası, ışıklar, meteoroloji ekipmanları, muhabere cihazları, elektrik / elektronik bütün donanımlardır.
Air Navigation Plan	Hava Gezin Planı
(DHMI) Hava Seyrüsefer Planı: Uluslar arası ATM (Hava Trafik Yönetimi) şartlarının koordine edilmesi amacıyla, dünya belirli sayıda ICAO hava seyrüsefer bölgesine ayrılmıştır. Bu bölgeler kendi içlerindeki özel durumlar (trafik yoğunluğu, sosyo-ekonomik, teknolojik faktörler vb.) göz önüne alınarak sınıflandırılmıştır.
Air Navigation Service	Hava Gezin Hizmeti
(DHMI) Hava Seyrüsefer Hizmeti: Uluslar arası hava seyrüseferinin güvenlik, düzenlilik ve etkinlik konularında sağladığı hizmeti tanımlamak için kullanılan genel bir terim.
Air Operator Certificate (AOC) (Annex 6) A certificate authorizing an operator to carry out specified commercial air transport operations.	Havayolu İşletici Yetkisi (Annex 6/I; Annex 6/II) (Annex 6) Bir işleticiye, belirlenmiş şartlarda ticari havayolu taşımacılığı yapması için verilen yetki belgesi.
(SHT OPS-1) İşletme Ruhsatı İşleticilere ticari uçuş yapabilmeleri için Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce verilen belge. (SHY-6a) İşletme ruhsatı: Havayolu işletmecilerine ticari uçuş yapabilmeleri için Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce verilen belge.
Air Operators	Havacılık işletmeleri
(SHT OPS-1) Türk tescilli hava araçları ile ticari sivil havacılık faaliyetlerinde bulunan tüm işletmeleri (SHY-6a) Türk tescilli hava araçları ile ticari sivil havacılık faaliyetlerinde bulunan tüm işletmeler. (SHT.6a-50) Türk tescilli hava araçlarını ticari, gayri ticari veya diğer maksatlarla kullanmak üzere Bakanlıktan ruhsat alarak, sivil havacılık faaliyetinde bulunan işletmeler. (SHY-Deniz) Türk tescilli hava araçları ile faaliyette bulunan tüm işletmeler.
Airport	Havalimanı
Airport Capacity	Havalimanı Kapasitesi
(DHMI) Havaalanı Kapasitesi Havaalanı operatörleri tarafından, belirlenmiş bir zaman dilimi içerisinde hizmet verilebilecek uçak sayısının, teknik altyapı ve pist kapasitesi faktörleri esas alınarak belirlenmesi.
Airport Lighting	Havalimanı Işıklandırması
(DHMI) Hava Alanı Işıklandırması: Bir hava alanına yerleştirilmiş, farklı aydınlatma sistemlerinin tümünü ifade eder.
Air Route Surveillance Radar	Hava Yolu Gözlem Radarı
(DHMI) Uzun menzilde gözlem sağlama amacıyla tasarlanmış radar sistemi. Menzili 150 Nm ile 200 Nm arasında değişir.
Airport Security Inspection (see: security inspection)	Havalimanı Emniyet İncelemesi (Bakınız: Emniyet denetlemesi)
Airport Surveillance Radar	Havalimanı Gözlem Radarı
(DHMI) Havaalanı Gözlem Radarı: 10 NM yarıçaplı (18 km) bir alan içerisinde iniş, kalkış ve geçiş bölgesindeki uçaklara operasyonel hizmet vermek için kullanılan radar.
Air-report (AIREP) (Annex 3) A report from an aircraft in flight prepared in conformity with requirements for position, and operational and/or meteorological reporting. Note.— Details of the AIREP form are given in the PANS-ATM (Doc 4444).	Uçuşda Gözlem/Durum Raporu (Annex 3; Annex 10/II) Uçuş sırasındaki içinde bulunduğu durum ve işletim ve/ve ya meteorolojik şartlar gereği hava aracı tarafından hazırlanmış olan rapor. Not: AIREP ile ilgili ayrıntılar PANS-ATM (Doc. 4444) de verilmiştir.
Airship (Annex 1) A power-driven lighter-than-air aircraft.	Havagemisi (Annex 1, Annex 7) Güç ile yönetilen havadan hafif hava aracı.
Airside, air side (Annex 17) The movement area of an airport, adjacent terrain and buildings or portions thereof, access to which is controlled.	Hava Tarafı (Annex 17) Havalimanındaki, kara ve bina ya da eklentilere bitişik, girişi kontrollü hareket alanı.
Airspace	Hava sahası
(DHMI) Ölçülendirme parametreleri ile tanımlanmış hacimli bir alan.
Air Taxiing (Annex 2) Movement of a helicopter/VTOL above the surface of an aerodrome, normally in ground effect and at a ground speed normally less than 37 km/h (20 kt). Note.— The actual height may vary, and some helicopters may require air-taxiing above 8 m (25 ft) AGL to reduce ground effect turbulence or provide clearance for cargo slingloads.	Havada/Askıda Yolalmak (Taksi) (Annex-2, Annex 11) Bir hava meydanında, genelde yere yakın ve yer sürati genelde 37 km/h (20 kts) den az olan bir helikopterin/VTOL hareketi. Not: Gerçek yükseklik değişebilir ve bazı helikopterlerin yer etkisini azaltmak ya da askıdaki yüklerinden dolayı yerden 8 m (25ft.) yüksekte askıda-taksi yapmaları gerekebilir.
(DHMI) Hava Taksi; Bir helikopterin yerden yaklaşık 100 feet yüksekliğe kadar gerçekleşen uçuşudur.
Air-to-ground communication (Annex 10) One-way communication from aircraft to stations or locations on the surface of the earth.	Havadan-Yere ileti (Annex 10/II; PANS-ATM) Hava aracından yer yüzeyindeki istasyon ya da konumlara yapılan tek yönlü ileti.
Air Traffic (Annex 2) All aircraft in flight or operating on the manoeuvring area of an aerodrome.	Hava Trafiği (Annex 2; Annex 11) Bir havamey-danı manevra sahası içerisinde ya da bu saha içerisinde uçuşta olan tüm hava araçları.
(DHMI) Hava Trafiği; Meydan manevra sahasında veya uçuş aşamasındaki tüm hava araçlarını kapsar.
Air Traffic Advisory Service (Annex 2) A service provided within advisory airspace to ensure separation, in so far as practical, between aircraft which are operating on IFR flight plans.	Hava Trafik Tavsiye Hizmeti (Annex 2; Annex 11) Tavsiyeli hava sahası içerisinde, uygulanabilir ölçüde, IFR şartlarda uçan hava araçları arasındaki ayırımı sağlamak amacıyla verilen hizmet.
(DHMI) Hava trafiğinin düzenli ve hızlı akışının sağlanması, uçakların birbirleri ile ve manialarla çarpışmalarının önlenmesi amacıyla verilen tavsiye hizmeti.
Air Traffic Control	Hava Trafik Kontrolü
(SHY-Deniz) ATC: Hava trafik kontrolü. (DHMI) Hava trafiğine hızlı, güvenli ve düzenli bir akış sağlamak için ilgili otorite tarafından verilen hizmet.
Air Traffic Controller (ATCo)	Hava Trafik Kontrolürü
(DHMI) Sorumlu olduğu sektör içerisinde hava trafik hizmetini veren yetkili kontrolör.
Air Traffic Control Centre (ATCC)	Hava Trafik Kontrol Merkezi
(DHMI) Coğrafi olarak ayrılmış bölgelerde, hava trafik kontrol hizmeti veren ünite.
Air Traffic Control Clearance (Annex 2) Authorization for an aircraft to proceed under conditions specified by an air traffic control unit. Note 1.— For convenience, the term “air traffic control clearance” is frequently abbreviated to “clearance” when used in appropriate contexts. Note 2.— The abbreviated term “clearance” may be prefixed by the words “taxi”, “take-off”, “departure”, “en route”, “approach” or “landing” to indicate the particular portion of flight to which the air traffic control clearance relates.	Hava Trafik Kontrol Müsaadesi (Annex 2; 11) Bir hava trafik kontrol birimi tarafından belirlenen şartlar çerçevesinde bir hava aracının yetkilendirilmesi. Not-1: Kullanım kolaylığı açısından “hava trafik kontrol müsadesi”, çoğunlukla uygun bağlamlarda kullanılırken “müsaade” olarak kısaltılmıştır. Not-2: Kısaltılarak kullanılan “müsaade” terimi, “taksi”, “kalkış”, “gidiş”, “yol boyu”, “yaklaşma” ya da “iniş” kelimeleri ile hava trafik kontrol müsadesi ile ilgili uçuşun belirli bir bölümünü ifade için de kısaltılarak kullanılabilir.
(DHMI) Kontrollü bir trafiğe hava trafik kontrol ünitesinin belirttiği şartlarda uçması için verilen müsaade.
Air Traffic Control Instruction (Doc.4444) Directives issued by air traffic control for the purpose of requiring a pilot to take a specific action.	Hava Trafik Kontrol Talimatı (Doc.4444) Hava trafik kontrol tarafından verilen, pilotun özel bir eylem yapmasını gerektiren bildiri.
(DHMI) Pilota kontrolör tarafından uygulaması için verilen talimatlar.
Air Traffic Controller License	Hava Trafik Kontrolörü (Lisansı) Yetkisi
(DHMI) Temel hava trafik eğitimini tamamlayan bir aday hava trafik kontrolörünün yeterlilik düzeyini tespit etmek amacıyla yapılan sınav sonucunda başarılı olanlara verilen yeterlilik belgesidir.
Air Traffic Control Service (Annex 2) A generic term meaning variously, flight information service, alerting service, air traffic advisory service, air traffic control service (area control service, approach control service or aerodrome control service).	Hava Trafik Kontrol Hizmeti (Annex 2; Annex 11) Değişik anlamlarda kullanılan uçuş bilgi hizmeti, uyarı hizmeti, hava trafik tavsiye hizmeti, hava trafik kontrol hizmeti (saha kontrol hizmeti, yaklaşma kontrol hizmeti ya da havameydanı kontrol hizmeti) genel bir terim.
(DHMI) Uçaklar arasında ve uçaklarla manialar arasında çarpışmayı önlemek, hava trafik akışını hızlandırmak ve hava trafiğinin düzenli olarak akışını sağlamak için verilen hizmet.
Air Traffic Control Unit (Annex 2) A generic term meaning variously, area control centre, approach control unit or aerodrome control tower.	Hava Trafik Kontrol Birimi (Annex 2; Annex 11) Değişik anlamlarda kullanılan genel bir terim; saha kontrol merkezi, yaklaşma kontrol birimi ya da havameydanı kontrol kulesi.
(DHMI) Hava Trafik Kontrol Merkezi, yaklaşma kontrol ofisi veya meydan kontrol kulesini kapsayan genel bir terim.
Air Traffic Flow Management (ATFM) (Annex 11) A service established with the objective of contributing to a safe, orderly and expeditious flow of air traffic by ensuring that ATC capacity is utilized to the maximum extent possible and that the traffic volume is compatible with the capacities declared by the appropriate ATS authority.	Hava Trafik Akış Yönetimi (Annex 11; PANS-ATM) Hedefi güvenli, düzenli ve hızlı trafik akışını sağlamak olan, ilgili ATS yetkilileri tarafından yayınlanan hacimlere uygun, en yüksek uygulanabilir trafik yoğunluğunun kullanılabilmesini sağlamak amacıyla verilen hizmet.
(DHMI) ATC sistemlerinin yeterliliği ve havaalanı kapasitelerine uygun olarak, trafik akışının belirlenen saha ve zamanlarda idaresinin sağlandığı merkez.
Air Traffic Management (ATM) (Doc.4444) The dynamic, integrated management of air traffic and airspace including air traffic services, airspace management and air traffic flow management –safely, economically and efficiently – through the provision of facilities and seamless services in collaboration with all parties and involving airborne and ground-based functions.	Hava Trafik Yönetimi (Doc.4444) Kolaylıkların sağladığı gereklilikler ve havada ve yerleşik hizmet sağlayıcılarının işlevleri ile tüm ilgililerin işbirliğinin oluşturduğu görev ve kesintisiz hizmetlerin, hava trafik hizmetleri, hava sahası idaresi ve hava trafik akış yönetimi dâhil devingen bir bütün olarak –güvenli, ekonomik ve etkin– hava trafiğinin ve hava sahasının yönetimi.
(DHMI) Hava Trafik İdare Merkezi; Yerde ve havadaki tüm operasyonlarda, trafiğin güvenli ve etkin akışının sağlanması için tanımlanmış gelecek hava seyrüsefer sistemleri ile desteklenen özel idare merkezi.
Air Route Surveillance Radar	Hava Yolu Gözlem Radarı
Airspace Structure	Havasahası Yapısı
Air Traffic Service (ATS) (Annex 2) A generic term meaning variously, flight information service, alerting service, air traffic advisory service, air traffic control service (area control service, approach control service or aerodrome control service).	Hava Trafik Hizmeti (ATS) (Annex 4; 10/III; 11) (Annex 2) Uçuş bilgi hizmeti, Uyarı hizmeti, Hava Trafik Tavsiye hizmeti, Hava Trafik Kontrol hizmeti (saha kontrol hizmeti, yaklaşma kontrol hizmeti ya da havameydanı control hizmeti) gibi çeşitli anlamlarda kullanılan genel terim.
(DHMI) Uçuş bilgi hizmeti, ikaz hizmeti, hava trafik tavsiye hizmeti, saha kontrol hizmeti, yaklaşma kontrol veya meydan kontrol hizmetini kapsayan genel bir terim.
Air Traffic Services Airspace (Annex 2) Airspaces of defined dimensions, alphabetically designated, within which specific types of flights may operate and for which air traffic services and rules of operation are specified. Note.— ATS airspaces are classified as Class A to G.	Hava Trafik Hizmetleri Havasahası (Annex 2, Annex 11) Sınırları belirli ve alfabetik olarak isimlendirilmiş, içerisinde hangi tip uçuşların yapılabileceği ve hava trafik hizmetleri ile işletim kuralları saptanmış, hava sahası. Not: ATS havasahaları A’dan G’ye kadar sınıflandırılmışlardır.
Air Traffic Services Reporting Office (ARO) (Annex 2) A unit established for the purpose of receiving reports concerning air traffic services and flight plans submitted before departure. Note.— An air traffic services reporting office may be established as a separate unit or combined with an existing unit, such as another air traffic services unit, or a unit of the aeronautical information service.	Hava Trafik Hizmetleri Rapor Ofisi (ARO) (Annex 2; Annex 11) Uçuş öncesi sunulan uçuş planları ve hava trafik hizmetleri ile ilgili raporları almak için kurulmuş birim. Not: Hava Trafik Hizmetleri Rapor Ofisi, ayrı bir birim ya da mevcut başka bir hava trafik hizmetleri birimi ile birleşik yahut havacılık bilgi hizmetinin bir birimi olarak da kurulabilir.
(DHMI) Hava trafik hizmeti için gerekli bilgilerin alınması amacıyla kurulmuş bir ünitedir.
Air Traffic Services Unit (Annex 2) A generic term meaning variously, air traffic control unit, flight information centre or air traffic services reporting office.	Hava Trafik Hizmetleri Birimi (Annex 2; Annex 11) Hava Trafik Kontrol birimi, uçuş bilgi merkezi ya da hava trafik hizmetleri rapor ofisi anlamında kullanılan genel terim.
(DHMI) Hava Trafik Hizmeti Ünitesi; Hava Trafik kontrol ünitesi, uçuş bilgi merkezi veya hava trafik kontrol hizmeti ünitelerini kapsayan genel bir terim.
Air Transit Route (Annex 4) A defined route for air transiting of helicopters.	Hava Transit Yolu (Annex 4; Annex 14/II) (Annex 4) Helikopterlerin havadan geçiş yaptıkları tanımlı yol.
Airway (AWY) (Annex 2) A control area or portion thereof established in the form of a corridor.	Hava Yolu (Annex 1; 4; 11; PANS-ATM) (Annex 2) Koridor şeklinde tanımlanmış bir kontrol sahası ya da parçası.
(DHMI) Radyo seyrüsefer yardımcıları ile donatılmış, koridor şeklinde tasarlanmış kontrollü saha.
Airworthiness	Uçabilirlik
Airworthiness data	Uçabilirlik verisi
Airworthiness Directive (AD)	Uçabilirlik Talimatı
Alert height	Uyarı yüksekliği
(SHT OPS-1) İkaz yüksekliği: Düşük görüş operasyonlarında sistem kabiliyetlerinin başlangıç yüksekliği.
Alerting Post (Annex 12) Any facility intended to serve as an intermediary between a person reporting an emergency and a rescue coordination centre or rescue subcentre.	Uyarı Karakolu (Annex 12) Arama-Kurtarma eşgüdüm merkezi ya da yardımcı merkezi ile acil durum bildiren kişi arasında aracılık yapmak üzere kurulmuş herhangi bir tesis.
Alerting Service (ALRS) (Annex 2) A service provided to notify appropriate organizations regarding aircraft in need of search and rescue aid, and assist such organizations as required.	Uyarı Hizmeti (Annex 2; Annex 11; PANS-ATM) Hava aracı ile ilgili Arama ve Kurtarma yardımına ihtiyacı olan uygun kuruluşları bilgilendirmek ve bu kuruluşlara gerektiği şekilde yardım etmek için verilen hizmet.
Alert Phase (ALERFA) (Annex 11) A situation wherein apprehension exists as to the safety of an aircraft and its occupants.	Uyarı Hali (Annex 11; 12) Bir hava aracı ve içindekilerinin güvenliği hakkında endişe duyulması hali.
Allocation, allocate. (Doc.4444) Distribution of frequencies, SSR codes, etc. To a State, unit or service. Distribution of 24-bit aircraft addresses to a State or common mark registering authority.	Tahsis etme (Doc.4444) Devlet, birim ya da görevliye SSR kod, frekans vs. dağıtmak. 24 bit hava aracı adreslerinin devletlere ya da ortak kayıt yetkililerine dağıtmak.
All Weather Operation (AWO)	Her Havakoşulunda İşletim
Alphanumeric Characters (alphanumerics) (Doc.4444) A collective term for letters and figures (digits).	Harf-Sayı Bileşeni (Doc.4444) Sayı ve Harflerden oluşan birleşik bir terim.
Alternate	Yerine, seçenek
Alternate Aerodrome (ALTN) (Annex 2; 3; 6; 11) An aerodrome to which an aircraft may proceed when it becomes either impossible or inadvisable to proceed to or to land at the aerodrome of intended landing where the necessary services and facilities are available, where aircraft performance requirements can be met and which is operational at the expected time of use. Alternate aerodromes include the following: Take-off alternate. An alternate aerodrome at which an aircraft would be able to land should this become necessary shortly after take-off and it is not possible to use the aerodrome of departure. En-route alternate. An alternate aerodrome at which an aircraft would be able to land in the event that a diversion becomes necessary while en route. Destination alternate An alternate aerodrome at which an aircraft would be able to land should it become either impossible or inadvisable to land at the aerodrome of intended landing. Note – The aerodrome from which a flight departs may also be an en-route or a destination alternate aerodrome for that flight.	Yedek Havameydanı (ALTN) (Annex 2) Hedeflenen havameydanına inmenin imkânsız olduğu ya da inmek için devam etmenin tavsiye edilmediği durumlarda hava aracının yönelebileceği, gerekli mizmet ve donanımın mevcut, uçağın performans gereksinimlerini karşılayan ve kullanılacağı düşünülen zamanda işletime açık bir havameydanı. Yedek havameydanları şunlardan oluşur; Kalkış Yedekmeydanı: Kalkıştan kısa bir süre sonra, kalkış yapan uçağın inebileceği ve bu gerekli olduğunda, kalkış yapılan havameydanın kullanıma uygun olmadığı durumlarda, inişin gerçekleşebileceği yedek meydan. Yolboyu yedek meydanı: Yolboyu uçuş sırasında olağandışı ve/veya acil bir durumla karşılaşan hava aracının yoldan saparak iniş gerçekleştirebileceği yedek havameydanı. Varış Yedekmeydanı. Hedeflenen varış noktasına inişin ya mümkün olmadığı ya da tavsiye edilmediği ve böyle bir durumun gerçekleştiği hallerde, hava aracının inebileceği yedek meydan. Note – Kalkılan havameydanı aynı zamanda ilgili uçuş için yolboyu ve varış yedek meydanı olabilir.
(SHT OPS-1) Yedek havaalanı: İnilmesi tasarlanan havaalanına inişin uygun olmaması halinde, uçuşun yöneltileceği uçuş planında belirtilen havaalanı. (SHY-6a) Yedek havaalanı: İnilmesi tasarlanan hava alanına iniş yapmanın uygun olmaması halinde, uçuşun yöneltileceği uçuş planında belirtilen hava alanı. (DHMI) Alternatif Meydan; Bir uçağın, herhangi bir nedenden dolayı varış meydanına inememesi durumunda, iniş yapmayı planladığı diğer meydandır.
Alternate Heliport (Annex 6/III) A heliport to which a helicopter may proceed when it becomes either impossible or inadvisable to proceed to or to land at the heliport of intended landing. Alternate heliports include the following: Take-off alternate. An alternate heliport at which a helicopter can land should this become necessary shortly after takeoff and it is not possible to use the heliport of departure. En-route alternate. A heliport at which a helicopter would be able to land after experiencing an abnormal or emergency condition while en route. Destination alternate. An alternate heliport to which a helicopter may proceed should it become either impossible or inadvisable to land at the heliport of intended landing. Note.- The heliport from which a flight departs may be an en-route or a destination alternate heliport for that flight.	Yedek Helimeydanı (Annex 6/III) Hedeflenen helimeydanına inmenin imkânsız olduğu ya da inmek için devam etmenin tavsiye edilmediği durumlarda helikopterin yönelebileceği bir helimeydanı. Yedek helimeydanları şunlardan oluşur; Kalkış Yedekmeydanı: Kalkıştan sonra kalkış yapılan helimeydanına inişin mümkül olmaması halinde kalkıştan kısa bir süre sonra inilebilecek yedek meydan. Yolboyu yedek meydanı: Uçuş sırasında olağandışı ve/veya acil bir durumla karşılaşınca helikopterin inebileceği helimeydanı. Varış Yedekmeydanı. Hedeflenen varış noktasına inişin mümkün olmadığı ya da tavsiye edilmediği hallerde helikopterin iniş için devam edebileceği yedek meydan. Note.- Kalkılan helimeydanı aynı zamanda ilgili uçuş için yolboyu ve varış yedek helimeydanı olabilir.
Altimetry System Error (ASE) (Annex 6) The difference between the altitude indicated by the altimeter display, assuming a correct altimeter barometric setting, and the pressure altitude corresponding to the undisturbed ambient pressure.	Altimetre Sistem Hatası (Annex 6/I; Annex 6/II) (Annex 6) Doğru barometrik ayarların yapıldığını varsayarak, altimetrenin gösterdiği irtifa ile etkilenmemiş (sapmasız) ortam basıncı arasındaki fark.
Altitude (Annex 2) The vertical distance of a level, a point or an object considered as a point, measured from mean sea level (MSL).	İrtifa (Annex 2; Annex 3; Annex 4; Annex 11; PANS-ATM; PANS-OPS/II) (Annex 2) Bir cismin, yerin veya noktanın ya da nokta kabul edilen bir yerin, ortalama deniz seviyesinden (MSL) ölçülen dikine mesafesi.
(DHMI) Bir cismin, yerin veya noktanın deniz seviyesinden olan dikey mesafesi
AMSL (Above mean sea level)	Ortalama Deniz Seviyesi Yüksekliği üzerinde.
Analysis	Çözümleme
(DHMI) Analiz; Bir olayın anlaşılır olabilmesi için gerekli olan aktivite.
Angles of coverage (Annex 6/I; Annex 6/II) a) Angle of coverage A is formed by two intersecting vertical planes making angles of 70 degrees to the right and 70 degrees to the left respectively, looking aft along the longitudinal axis to a vertical plane passing through the longitudinal axis. b) Angle of coverage F is formed by two intersecting vertical planes making angles of 110 degrees to the right and 110 degrees to the left respectively, looking forward along the longitudinal axis to a vertical plane passing through the longitudinal axis. c) Angle of coverage L is formed by two intersecting vertical planes, one enter to the longitudinal axis of the aeroplane, and the other 110 degrees to the left of the first, when looking forward along the longitudinal axis. d) Angle of coverage R is formed by two intersecting vertical planes, one parallel to the longitudinal axis of the aeroplane, and the other 110 degrees to the right of the first, when looking forward along the longitudinal axis.	Kapsama Açıları; Uçakların Dikine Kesişmeden Kaçınma Açıları (Annex 6/I; 6/II) a) Kapsama Açısı: A, yatay konumda kesişen iki uçaktan birisinin uzunlamasına ekseni doğrultusunda sırası ile sağına ve soluna 70’er derecelik açı ile arkasında yaratığı görüş açısına girmesine denir. b) Kapsama Açısı: F, yatay konumda kesişen iki uçaktan birisinin uzunlamasına ekseni doğrultusunda sırası ile sağına ve soluna 110’ar derecelik açı ile önünde yaratığı görüş açısına girmesine denir. c) Kapsama Açısı: L, yatay konumda kesişen iki uçaktan birisinin uzunlamasına ekseni doğrultusunda solundan 110 derecelik açı ile ileri doğru gider durumda iken solunda yarat-tığı görüş açısına ikinci uçağın girmesine denir. d) Kapsama Açısı: R, yatay konumda kesişen iki uçaktan birisinin uzunlamasına ekseni doğrultusunda sağından 110 derecelik açı ile ileri doğru gider durumda iken sağında yarattığı görüş açısına ikinci uçağın girmesine denir.
Annex (Doc.73000) As described ICAO Article 54, subparagraph l) Adopt, in accordance with the provisions of Chapter VI of this Convention, international standards and recommended practices; for convenience, designate them as Annexes to this Convention;	Ek (Annex) (Doc.73000) Bu ICAO sözleşmesin Md.54-l, Konu VI’da tanımlanan Uluslararası Standardlar ve Tavsiye Edilen Uygulamalar, kolaylık sağlaması açısından, bu sözleşmede Ek olarak adlandırılmışlardır.
Anticipated Operating Conditions (Annex 8) Those conditions which are known from experience or which can be reasonably envisaged to occur during the operational life of the aircraft taking into account the operations for which the aircraft is made eligible, the conditions so considered being relative to the meteorological state of the atmosphere, to the configuration of terrain, to the functioning of the aircraft, to the efficiency of personnel and to all the factors affecting safety in flight. Anticipated operating conditions do not include: a) those extremes which can be effectively avoided by means of operating procedures; and b) those extremes which occour so infrequently that to require the Standards to be met in such extremes would give a higher level of airworthiness than experience has shown to be necessary and practical.	Beklenen İşletme Şartları (Annex 8) Deneyimlerden elde edilen ya da hava aracının işletim ömrü boyunca ortaya çıkan meteorolojik durumlar, yeryüzünün yapısı, uçağın işleyişi, personelin verimliliği gibi güvenliği etkileyen etkenlerin akla uygun öngörü oluşturan şartlarına denir. Beklenen işletme şartları şunları kapsamaz; a) işletme yöntemleri ile etkin bir şekilde kaçınılacak olan aşırılıklar, b) çok seyrek oluşan aşırılıklardan kaçınmak için oluşturulacak Standartların daha yüksek seviyede uçabilirlik sağlaması için deneyimlerin sonucu hem gerekli hem de pratik olmayan durumlar.
AOC (Air Operator Certificate)	İşletme ruhsatı (SHT OPS-1)
Appendix	Eklenti
Application (Annex 15) Manipulation and processing of data in support of user requirements (ISO 19104*).	Uygulama (ISO 19104). (Annex 15) Kullanıcının ihtiyacını giderecek olan verilerin işlenmesi ve uygulanması.
Approach and Landing Operations using Instrument Approach Procedures (Annex 6) Instrument approach and landing operations are classified as follows: Non-precision approach and landing operations. An instrument approach and landing which utilizes lateral guidance but does not utilize vertical guidance. Approach and landing operations with vertical guidance. An instrument approach and landing which utilizes lateral and vertical guidance but does not meet the requirements established for precision approach and landing operations. Precision approach and landing operations. An instrument approach and landing using precision lateral and vertical guidance with minima as determined by the category of operation. Note.— Lateral and vertical guidance refers to the guidance provided either by: a) a ground-based navigation aid; or b) computer generated navigation data. Categories of precision approach and landing operations: Category I (CAT I) operation. A precision instrument approach and landing with: a) a decision height not lower than 60 m (200 ft); and b) with either a visibility not less than 800 m or a RVR not less than 550 m. Category II (CAT II) operation. A precision instrument approach and landing with: a) a decision height lower than 60 m (200 ft), but not lower than 30 m (100 ft); and b) a RVR not less than 300 m. Category IIIA (CAT IIIA) operation. A precision instrument approach and landing with: a) a decision height lower than 30 m (100 ft) or no decision height; and b) a RVR not less than 175 m. Category IIIB (CAT IIIB) operation. A precision instrument approach and landing with: a) a decision height lower than 15 m (50 ft), or no decision height; and b) a runway visual range less than 175 m but not less than 50 m. Category IIIC (CAT IIIC) operation. A precision instrument approach and landing with no decision height and no runway visual range limitations. Note.— Where decision height (DH) and runway visual range (RVR) fall into different categories of operation, the instrument approach and landing operation would be conducted in accordance with the requirements of the most demanding category (e.g. an operation with a DH in the range of CAT IIIA but with an RVR in the range of CAT IIIB would be considered a CAT IIIB operation or an operation with a DH in the range of CAT II but with an RVR in the range of CAT I would be considered a CAT II operation).	Aletli Yaklaşma Yöntemi ile Yaklaşma ve İniş gerçekleştirme Yöntemleri (Annex 6) Aletli yaklaşma ve iniş işletimleri şu şekilde sınıflandırılır; Hassas Olmayan yaklaşma ve iniş işletimleri. Yatay yönlendirme sağlayan ama dikine yönlendirme sağlamayan aletli yaklaşma ve iniş işletimi. Dikine yönlendirmeli yaklaşma ve iniş işletimleri. Yaklaşma ve iniş işletiminde yatay ve dikine yönlendirme sağlayan ama öngörülen hassas aletli yaklaşma ve iniş gereklerini karşılamayan işletim. Hassas yaklaşma ve iniş işletimleri. İşletimin kategorisine göre en düşük belirlenmiş hassas yatay ve dikey yönlendirmeyi kullanan aletli yaklaşma ve iniş işletimi. Not: Yatay ve dikey yönlendirme, yönlendirmeyi şu şekilde sağlar; a) yer bazlı gezin yardımcısı, b) bilgisayar üretimli gezin verisi. Hassas Yaklaşma ve İniş gerçekleştirme Kategorileri; Kategori I (CAT I) işletimleri Aşağıdaki şartlarda uygulanan hassas yaklaşma ve iniş işletimi; a) Karar yüksekliği 60m-200ft altında olmayan; ve b) Genel görüş mesafesi 800m ya da 550m’den az olmayan RVR. Kategori II (CAT II) işletimleri Aşağıdaki şartlarda uygulanan hassas yaklaşma ve iniş işletimi; a) Karar yüksekliği 60m-200ft altında ama 30m-100ft altında olmayan; ve b) 300m’den az olmayan RVR. Kategori IIIA (CAT IIIA) işletimleri Aşağıdaki şartlarda uygulanan hassas yaklaşma ve iniş işletimi; a) Karar yüksekliği 30m-100ft altında ya da karar yüksekliği olmayan; ve b) 175m’den az olmayan RVR. Kategori IIIB (CAT IIIB) işletimleri Aşağıdaki şartlarda uygulanan hassas yaklaşma ve iniş işletimi; a) Karar yüksekliği 15m-50ft altında ya da karar yüksekliği olmayan; ve b) 175m’den az ama 50m den düşük olmayan Pist Görüş Menzili (RVR) Kategori IIIC (CAT IIIC) işletimleri Pist görüş menzili ve karar yüksekliği sınırlaması olmayan hassas yaklaşma ve iniş işletimi; Not: Karar yüksekliği (DH) ve pist görüş menzillerinin (RVR) farklı işletim kategorilerde oluştuğu hallerde, aletli yaklaşma ve iniş işletimi en zor kategori işletim gereklerine göre yürütülecektir (ör. DH CAT IIIA limitlerinde ve RVR CAT IIIB sınırlarında olduğunda işletim CAT IIIB ya da DH CAT II ama RVR CAT I ise işletim CAT II olduğu kabul edilerek uygulanacaktır).
Approach and Landing Operations with Vertical Guidance (Annex 6) An instrument approach and landing which utilizes lateral and vertical guidance but does not meet the requirements established for precision approach and landing operations.	Dikey Yönlendirme ile Yaklaşma ve İniş Yöntemi (Annex 6/I; 6/II; 6/III ) (Annex 6) Yaklaşma ve iniş işletiminde yatay ve dikine yönlendirme sağlayan ama öngörülen hassas aletli yaklaşma ve iniş gereklerini karşılamayan işletim.
Approach and Landing Phase-Helicopters (Annex 6/III) That part of the flight from 300m (1000 ft) above the elevation of the FATO, if the flight is planned to exceed this height, or from the commencement of the descent in the other cases, to landing or to the balked landing point.	Yaklaşma & İniş Aşaması–Helikopter (Annex 6/III) Bir uçuşun eğer belirlenen rakımın aşılması planladığı ya da alçalmanın başladığı diğer durumlarda, iniş noktası ya da inişten vazgeçme durumlarında, son yaklaşma ve kalkış sahası rakımından 300m-1000ft yüksekliğe kadar olan kısmı.
Approach Control	Yaklaşma Kontrol
Approach Control Service –(APP) (Annex 2) Air traffic control service for arriving or departing controlled flights.	Yaklaşma Kontrol Hizmeti (APP) (Annex 2;) Yaklaşan ya da kalkan kontrollu uçuşlara verilen Hava Trafik Kontrol Hizmeti.
Approach Control Unit (Annex 2) A unit established to provide air traffic control service to controlled flights arriving at, or departing from, one or more aerodromes.	Yaklaşma Kontrol Birimi (Annex 3; 11) (Annex 2;) Bir ya da birkaç meydana yaklaşan veya kalkan kontrollü uçuşlara, hava trafik kontrol hizmeti sağlaması için kurulmuş birim.
Approach Funnel (Doc.9713) A specified airspace around a nominal approach path within which an aircraft approaching to land is considered to be making a normal approach.	Yaklaşma Hunisi (Doc.9713/PANS-ATM) Varsayılan yaklaşma yolu üzerinde, iniş için normal yaklaşma yaptığı kabul edilen bir hava aracının bu yol içerisindeki tanımlanmış hava sahası.
Approach Procedure with Vertical Guidance (APV) (Doc.9713) An instrument approach procedure which utilizes lateral and vertical guidance but does not meet the requirements established for precision approach and landing operations.	Dikey Yönlendirmeli Yaklaşma Yöntemi (PANS-ATM; PANS-OPS/I;II) Yaklaşma ve iniş işletiminde yatay ve dikine yönlendirme sağlayan ama öngörülen hassas aletli yaklaşma ve iniş gereklerini karşılamayan yöntem.
Approach Sequence (Doc.9713) The order in which two or more aircraft are cleared to approach to land at the aerodrome	Yaklaşma Sıralaması (Doc.9713/PANS-ATM) Bir havameydanına yaklaşma ve iniş için müsaade edilen iki ya da daha fazla hava aracının sıralanması.
Adjusted Present Value Approach (AVP) (EU OPS-1) An APV operation is an instrument approach which includes lateral and vertical guidance, but does not meet the requirements established for precision approach and landing operations, with a DH not lower than 250 ft and a runway visual range of not less than 600m unless approved by the Authority.	Dikey Rehberle Yaklaşma (AVP) (EU OPS) Aksi Otorite tarafından onaylanmadıkça, en az 250ft karar yüksekliği (DH) ve en az 600m (RVR) pist görüş menzili ile yatay ve dikey rehberliğin kullanıldığı ancak hassas yaklaşma ve iniş işletimine ilişkin gereklilikleri karşılamayan aletle yaklaşmaya denir.
(SHT OPS-1) APV operasyonları, aksi Genel Müdürlük tarafından kabul edilmedikçe en az 250 fit karar irtifası (DH) ve en az 600 m pist görüş mesafesi ile yatay ve düşey rehberliğin kullanıldığı ancak hassas yaklaşma ve iniş operasyonlarına ilişkin gereklilikleri karşılamayan aletle yaklaşma operasyonlarıdır.
Appropriate Airworthiness Requirement	Uygun Uçabilirlik Gerekleri (Annex 8)
Appropriate ATS Authority	Uygun ATS yetkilisi (Annex 2,3,11ve PANS-ATM)
Appropriate Authority	Uygun Yetkili (Annex 2; PANS-ATM)
Appropriate National Authority	Uygun Ulusal Yetkili (Annex 8)
Approval. (Annex 18) An authorization granted by an appropriate national authority for: a) the transport of dangerous goods forbidden on passenger and/or cargo aircraft where the Technical Instructions state that such goods may be carried with an approval; or b) other purposes as provided for in the Technical Instructions. Note.— In the absence of a specific reference in the Technical Instructions allowing the granting of an approval, an exemption may be sought.	Onay (Annex 18) Uygun ulusal makam tarafından aşağıdaki konularda yetki verilmesi; a) Yolcu ve/veya kargo uçaklarında taşınması yasaklanmış tehlikeli maddelerin Teknik Talimatta taşınması için onay gerikli deniyorsa, ya da; b) Teknik talimatta başka amaçlar için gerekli ise, Not.- Teknik talimatta onay gerekliliği için özel bir referans verilmediğinde, bir muafiyet istenebilir.
Approved (Annex 8) Accepted by a Contracting State as suitable for a particular purpose.	Onaylı (Annex 8) Üye Devlet tatarından belirli bir amaca uygun onay.
Approved by the Authority	Yetilendirilmiş Onay
Approved Maintenance Organisation (AMO) (Annex 1; Annex 6) An organization approved by a Contracting State, in accordance with the requirements of Annex 6, Part I, Chapter 8 – Aeroplane Maintenance, to perform maintenance of aircraft or parts thereof and operating under supervision approved by that State	Onaylı Bakım Kuruluşu (AMO) (Annex 1; Annex 6) Üye Devlet tarafından Ek.6, Kısım I, Konu 8 – Hava aracı Bakımı şartlarına göre hava aracının ya da ilgili bölümlerinin bakımına onay veren Devletin yetkili gözetimi altında işletilen onaylanmış bakım kuruluşu.
Approved Maximum Seat Configuration (EU OPS-1)The maximum passenger seating capacity of an individual aeroplane, excluding pilot seats or flight deck seats and cabin crew seats as applicable, used by the operator, approved by the Authority and specified in the Operations Manual.